Złociszek jaskrawy

Złociszek jaskrawy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

Arthoniomycetes

Rząd

Arthoniales

Rodzina

złociszkowate

Rodzaj

złociszek

Gatunek

złociszek jaskrawy

Nazwa systematyczna
Chrysothrix candelaris (L.) J.R. Laundon
Lichenologist 13(2): 110 (1981)
Proszkowata plecha bez owocników (na gałązce)

Złociszek jaskrawy (Chrysothrix candelaris (L.) J.R. Laundon) – gatunek grzybów z rodziny złociszkowatych (Chrysotrichaceae)[1]. Ze względu na symbiozę z glonami zaliczany jest do porostów[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Chrysotrichaceae, Arthoniales, Arthoniomycetidae, Arthoniomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy gatunek ten zdiagnozowany został w 1753 r. przez K. Linneusza jako Byssus candelaris[1]. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1981 r. J.R. Laundon[1].

Niektóre synonimy nazwy naukowej[3]

  • Alysphaeria candelaris (L.) Turpin 1827
  • Crocynia flava (Schreb.) Hue 1924
  • Lepra candelaris (L.) F.H. Wigg. 1780
  • Lepraria candelaria (L.) Fr. 1824
  • Lepraria flava (Schreb.) Ach. 1799
  • Lichen flavus Schreb. 1771

Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski[2], ale gatunek ten opisywany jest w Polsce także jako złociszek żółty lub liszajec żółty[4].

Morfologia

Plecha skorupiasta z glonami protokokkoidalnymi, bardzo cienka, złożona z proszkowatych lub ziarenkowatych urwistków o średnicy 0,01-0,2 mm. Powierzchnia ziarenkowato-proszkowa o intensywnie żółtej barwie. Reakcje barwne: K – lub K + słabo czerwonawy, Pd – lub Pd + pomarańczowy, C –[4].

Wytwarza płaskie apotecja o średnicy ok. 0,5 mm. Mają one gładką, jasnopomarańczową tarczkę często przyprószoną. Brzeżek tarczki jest tej samej barwy co plecha, lub trochę ciemniejszy. W jednym worku powstaje 8 2-4 komórkowych askospor o rozmiarach 9-14 × 2,5-3 μm. W Polsce jednak nie znaleziono plech z owocnikami[4].

Występowanie i siedlisko

Gatunek szeroko rozprzestrzeniony; występuje na wszystkich kontynentach oprócz Antarktydy[5]. W Polsce występuje w rozproszeniu na terenie całego kraju. Rośnie głównie na korze drzew liściastych i iglastych, rzadziej na ich drewnie. Notowano go na następujących drzewach: jodła, klon, olsza, brzoza, grab, jesion, świerk, topola, dąb, wierzba, lipa[2].

W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej[6]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status CR – krytycznie zagrożony[7].

Przypisy

  1. ↑ a b c d Index Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
  2. ↑ a b c Wiesław Fałtynowicz: The Lichenes, Lichenicolous and allied Fungi of Poland. Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003. ISBN 83-89648-06-7.
  3. ↑ Species Fungorum. [dostęp 2014-04-25]. (ang.).
  4. ↑ a b c Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-552-4.
  5. ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2014-04-18].
  6. ↑ Dz.U. z 2014 r. poz. 1408 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów
  7. ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

Media użyte na tej stronie

Gold Dust Lichen (991745482).jpg
Autor: Jason Hollinger, Licencja: CC BY 2.0

Scientific Name: Chrysothrix candelaris (L.) J. R. Laundon Common Name: Gold Dust Lichen Certainty: positive (notes) Location: California; Los Angeles; Urban Pasadena Date: 20070625

Yes, that is a lichen, not spray paint.
Gold Dust Lichen (3816251752).jpg
Autor: Jason Hollinger, Licencja: CC BY 2.0

Chrysothrix candelaris (L.) J. R. Laundon 20090616.21

Wells Gray Park, BC