Złota (województwo małopolskie)

Złota

wieś
Kościół parafialny w Złotej
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	brzeski
Gmina	Czchów
Liczba ludności (2005)	1368
Strefa numeracyjna	14
Kod pocztowy	32-859[1]
Tablice rejestracyjne	KBR
SIMC	0817340
Położenie na mapie gminy Czchów Złota
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Złota
Położenie na mapie województwa małopolskiego Złota
Położenie na mapie powiatu brzeskiego Złota
49°52′35″N 20°41′51″E/49,876389 20,697500

Złota – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie brzeskim, w gminie Czchów.

Prywatna wieś szlachecka, własność kasztelanowej krakowskiej Anny z Sieniawskich Jordanowej, położona była w 1595 roku w powiecie sądeckim województwa krakowskiego^[2]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnowskiego.

Złota, stanowiąca odrębne sołectwo w gminie Czchów o powierzchni 8,01 km², leży w dolinie Złockiego Potoku, na północny wschód od Czchowa, przy drodze łączącej Dębno z Biskupicami Melsztyńskimi.

Parafia Złota była wzmiankowana po raz pierwszy w wykazach świętopietrza w 1346 roku. W dokumencie z 1384 r. jako właściciel wsi wymieniany jest „Jaśko de Slota”. Zachowały się także wzmianki o sprzedaży wsi bądź jej części z lat 1472 i 1476 oraz dokumenty z wizytacji kanoniczych biskupów krakowskich w parafii od 1596 roku.

W XVII w. Złota została własnością rodu Tarłów, którzy ufundowali w 1649 r. nowy drewniany kościół pw. św. Michała Archanioła. Jest to jednonawowy budynek konstrukcji zrębowej z wieżą konstrukcji słupowej. Wewnątrz znajdują się trzy barokowe ołtarze z 2. poł. XVII w. Kościół był częściowo przebudowany w XIX wieku.

Kolejnymi właścicielami wsi byli członkowie rodziny Lanckorońskich. W 1820 r. Złotą zamieszkiwało 520 osób, w 1866 – 605, zaś w 1896 – 1031. W I. poł. XX w. liczba mieszkańców wsi wciąż rosła, w 1936 r. było ich 1235. W latach 1982–1983, z inicjatywy ówczesnego proboszcza parafii, ks. F. Korty, zbudowano obok zabytkowego kościoła nowy murowany kościół pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Znajduje się w nim muzeum parafialne, prezentujące m.in. zabytkowe naczynia i szaty liturgiczne. Ponadto we wsi znajduje się prywatna izba regionalna, prezentująca stroje i przedmioty codziennego użytku.

Części wsi

Zabytki

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[5]

• zespół kościoła filialnego pw. św. Michała.

• 

  Kościół św. Michała, elewacja wschodnia
• 

  Kościół św. Michała, elewacja frontowa

Sport

W Złotej działa Ludowy Klub Sportowy Temida, reaktywowany w 2002 r. w miejsce istniejącego w latach 1985–1993 klubu LZS Temida^[6].

Przypisy

Bibliografia

• AndrzejA. Matuszczyk AndrzejA., Pogórze Karpackie, Tarnów: Oddział PTTK [Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego] „Ziemi Tarnowskiej”, 1995, ISBN 83-903260-1-9, OCLC 891189204 .
• Czas Czchowa: Prezentacja miejscowości Złota. czasczchowa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-18)].