Złoty kodeks pułtuski

Złoty kodeks pułtuski
Karta 17v
Oznaczenie	1207 V Rkps
Data powstania	XI w.
Język	łacina
Rozmiary	35×25 cm
Liczba kart	171
Miejsce przechowywania	Biblioteka Książąt Czartoryskich

Złoty kodeks pułtuski (łac. Codex aureus pultoviensi) – XI-wieczny iluminowany kodeks, będący przykładem czeskiej (praskiej lub sezawskiej) szkoły iluminatorsko-pismienniczej, powstałej pod wpływem szkoły malarstwa miniaturowego w Ratyzbonie.

Kodeks należy do jednego z późniejszych polskich zabytków średniowiecznych pismiennictwa łacińskiego. Powstał około 1080 roku, prawdopodobnie w Ratyzbonie lub w opactwie w Niederalteich^[1]. Nazywany jest również Ewangeliarzem płockim, gdyż stanowił własność katedry płockiej, której przekazała go Judyta czeska, pierwsza żona księcia Władysława Hermana.

Kodeks, spisany na pergaminie, składa się ze 171 kart^[1]. Jego wymiary wynoszą 35×25 cm^[1]. Kodeks pisany jest in folio złotymi literami na purpurowym tle pismem majuskulnym, kapitałą romańską. Posiada system skrótów i ligatur. Złote litery zostały obramowane podwójnym konturem.

Dekorację kodeksu stanowi 17 miniatur cało- i półstronicowych, stylizowane litery (Q, L, I), liczne drobne inicjały ornamentalne, ozdobne ramki w formie listew z motywami palmet, bordiury^[1].

Oprawa kodeksu nie zachowała się. Oprawiony został ponownie w XIX wieku dzięki fundacji księcia Władysława Czartoryskiego. Oprawę skomponowano około 1878^[1]. Składa się z desek pokrytych aksamitem i obitych blachą, ozdobionych gemmami antycznymi, perłami, szklanymi kaboszonami oraz figurkami metalowymi wykonanymi w Limoges^[1].

Kodeks przechowywany jest w zbiorach Biblioteki Książąt Czartoryskich z sygnaturą 1207 V Rkps^[1]. Kopia cyfrowa dostępna jest w bibliotece Polona^[1]

Przypisy

Bibliografia

• Głombiowski K., Szwejkowska H., Książka rękopiśmienna i biblioteka w starożytności i średniowieczu, Warszawa 1983. ​ISBN 83-01-00029-5​.
• Pajor E., Złoty kodeks pułtuski. Ewangeliarz płocki. [dostęp: 2010-06-23].

Linki zewnętrzne

• Złoty kodeks pułtuski w bibliotece Polona