Załęcze Wielkie

Załęcze Wielkie

wieś
Fragment miejscowości
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Powiat	wieluński
Gmina	Pątnów
Strefa numeracyjna	43
Kod pocztowy	98-335
Tablice rejestracyjne	EWI
SIMC	0709649
Położenie na mapie gminy Pątnów Załęcze Wielkie
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Załęcze Wielkie
Położenie na mapie województwa łódzkiego Załęcze Wielkie
Położenie na mapie powiatu wieluńskiego Załęcze Wielkie
51°05′13″N 18°41′09″E/51,086944 18,685833

Załęcze Wielkie (pierwotnie Załęcze^[1]) – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie wieluńskim, w gminie Pątnów. Leży na terenie Załęczańskiego Parku Krajobrazowego, nad rzeką Wartą.

Historia

Miejscowość historycznie należy do ziemi wieluńskiej oraz pierwotnie związana była z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XIV wieku. Wymieniona pierwszy raz w dokumencie zapisanym po łacinie w 1357 jako "Zalancz" leżąca w "terra Velusiensis" (łac. w ziemi wieluńskiej), a w "1511 Zalacze maior"^[1].

Miejscowość została odnotowana w historycznych dokumentach własnościowych, prawnych i podatkowych. W 1357 wymieniona została jako własność arcybiskupów gnieźnieńskich. W 1364 Mateusz, kasztelan rozpierski, sprzedał niejakiemu Marcinowi za 15 grzywien sołectwo we wsi Załęże z 2 łanami, karczmą, trzecim denarem, młynem oraz innym majątkiem. W 1511 wieś leżała w powiecie wieluńskim i liczyła 10 łanów kmiecych na 3 polach, z tego 5 łanów było opustoszałych. Mieszkańcy płacili czynsz po donicy miodu oraz w ramach dziesięciny prepozytowi wieluńskiemu po 3 grosze z łanu. Od Parzymiechów i Jaworzna miejscowość oddzielały bory, a od Dzietrznik rzeka Grabowa. Chłopi wnosili skargi o zajęcie im koni i bydła. W 1518 miejscowość liczyła 6 łanów. W 1520 leżała w parafii Łaszów. Mieszkańcy uiszczali dziesięcinę po 4 rączki miodu prepozytowi wieluńskiemu. W 1552 we wsi gospodarowało 9 kmieci, a jeden łan należał do sołtysa. W miejscowości stała karczma, do której przynależał jeden łan. Wybudowana została także nowa kuźnica. W 1553 we wsi odnotowano 5 łanów. W 1563 własność kapituły katedralnej gnieźnieńskiej. Wieś liczyła 8 kmieci gospodarujących na 8 łanach. Jeden łan należał do karczmarza, a dwa kolejne do sołtysa. Dokument odnotował, że kowal Grabowski kupił za 100 grzywien kolejną kuźnicę i płacił z niej 9,5 grzywny oraz wóz żelaza rocznie^[1].

W końcu XVI wieku wieś w powiecie wieluńskim województwa sieradzkiego^[2]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

Początkowo miejscowość usytuowana była tylko na prawym brzegu Warty, lecz z powodu częstych wylewów rzeki jej mieszkańcy postanowili przenieść się na lewy brzeg, aby uniknąć dalszych powodzi ich gospodarstw. Po dawnej wsi pozostała osada nazwana Piaskami z kilkoma zagrodami, pozostałości dawnych zabudowań oraz cmentarz choleryczny^[3].

We wsi stoi kościół Matki Boskiej Częstochowskiej z 1981.

Ośrodek harcerski

W Załęczu Wielkim znajduje się Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy ZHP „Nadwarciański Gród”, dawniejsza Centralna Szkoła Instruktorów Harcerskich ZHP „Nadwarciański Gród”. W dniach 1–3 czerwca 2007 w Załęczu Wielkim obradował XXXIV Zjazd Nadzwyczajny ZHP.

Galeria

• 

  Most w Załęczu Wielkim

• 

  Wjazd do Ośrodka Szkoleniowo-Wypoczynkowego ZHP „Nadwarciański Gród”

Zobacz też

• Załęcze
• Załęcze Małe
• Załęczański Park Krajobrazowy

Przypisy

Bibliografia

• Ryszard Rosin: Słownik historyczno-geograficzny ziemi wieluńskiej w średniowieczu, hasło: „Załęcze Wielkie”. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963, s. 182.

Linki zewnętrzne

• Załęcze Wielkie w „Słowniku historyczno-geograficznym ziemi wieluńskiej w średniowieczu”