Załogowy lot kosmiczny

Jurij Gagarin - pierwszy człowiek w kosmosie
Makieta pierwszego załogowego statku kosmicznego Wostok 1
Widok Ziemi z pokładu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (2010)

Załogowy lot kosmiczny – lot w przestrzeni kosmicznej za pomocą statku kosmicznego z ludzką załogą na pokładzie. Cele lotu mogą być techniczne, badawcze, turystyczne lub propagandowe.

Pierwszy lot człowieka po orbicie satelitarnej Ziemi odbył się statkiem Wostok 1 w dniu 12 kwietnia 1961 r., podczas którego radziecki kosmonauta Jurij Gagarin jednokrotnie okrążył glob. Pierwszy lot poza orbitę Ziemi – na orbitę Księżyca, przeprowadzono statkiem Apollo 8 w 1968 r., natomiast pierwsze lądowanie człowieka na Księżycu odbyło się statkiem Apollo 11 w dniu 20 lipca 1969 r.

Obecnie użytkowane są następujące załogowe stacje orbitalne:

Używane są następujące załogowe statki kosmiczne:

Nowe programy, obejmujące budowę załogowych statków lub stacji kosmicznych, będące obecnie w trakcie realizacji (w nawiasach podano planowane daty pierwszego załogowego startu orbitalnego):

  • amerykański prywatny statek załogowy Starliner firmy Boeing, który głównie będzie służył w NASA do transportu załóg ISS (2022),
  • amerykański statek załogowy Orion przeznaczony do realizacji programu lotów księżycowych Artemis (2023),
  • amerykańska prywatna stacja orbitalna Axiom Space Station firmy Axiom Space (2024),
  • amerykański prywatny zestaw załogowy Falcon Heavy / Starship firmy SpaceX przeznaczony do lotów księżycowych i międzyplanetarnych (2023),
  • międzynarodowa stacja okołoksiężycowa Gateway (2024),
  • rosyjski statek załogowy Orioł (2025),
  • chiński nowy statek załogowy, przeznaczony do lotów na CSS oraz księżycowych (2023),
  • indyjski statek załogowy Gaganyaan, który ma zapoczątkować indyjski program załogowy (2023).

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Ambox outdated serious.svg
An outdated clock with a serious icon
Vostok-1-musee-du-Bourget-P.jpg
Autor: Pline, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Mockup of the spacecraft Vostok-1 (1961), Museum of Air and Space Paris, Le Bourget (France)
Tracy Caldwell Dyson in Cupola ISS.jpg
Portret własny amerykańskiej astronautki Tracy Caldwell Dyson obserwującej Ziemię w module obserwacyjnym Cupola Międzynarodowej Stacji Kosmicznej podczas lotu Ekspedycja 24 w 2010.