Za wolność naszą i waszą
Za wolność naszą i waszą – skrócona wersja napisu na sztandarze z manifestacji ku czci dekabrystów w Warszawie 25 stycznia 1831, którego autorstwo przypisuje się Joachimowi Lelewelowi. W pełnej wersji miał postać: W imię Boga za naszą i waszą wolność. Oryginalny sztandar przechowywany jest w zbiorach Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.
Historia
W trakcie powstania listopadowego wypisywano go na sztandarach w języku polskim i rosyjskim, dwustronnie, ze znakiem czerwonego krzyża na białym tle. Miał pokazywać cel powstania, które skierowane było w zamierzeniu powstańców nie przeciwko Rosjanom, a przeciw carskiemu despotyzmowi. W wersji polskiej i węgierskiej używał go oddział Bema na Węgrzech w 1848. Jest to jedno z nieoficjalnych polskich mott narodowych. W myśl tego hasła wielu Węgrów, Francuzów, Włochów, a nawet Rosjan wspierało polskich powstańców.
Do hasła tego odwoływali się również w czasie II wojny światowej polscy żołnierze walczący na zachodzie oraz wschodzie.
Fraza zyskała na popularności podczas Inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 jako wyraz solidarności z narodem ukraińskim. Była używana w oficjalnych komunikatach zarówno władz polskich[1] jak i ukraińskich[2] a także litewskich[3]. W czerwcu 2022 na placu zamkowym w Warszawie otwarto wystawę pod tą nazwą[4].
Upamiętnienie
Hasło „Za Naszą i Waszą Wolność” stało się inspiracją i mottem IV Koncertu Niepodległości „Za Naszą i Waszą Wolność”[5] (11 listopada 2012, Muzeum Powstania Warszawskiego) oraz Koncertu Niepodległości Trzeciego Maja (3 maja 2013, Zamek Królewski w Warszawie), które poświęcone zostały udziałowi mniejszości narodowych, etnicznych i cudzoziemców w walce o Niepodległość Rzeczypospolitej. Z kolei tematyka służby Polaków w obcych armiach, gdzie walczyli o wolność innych narodów, została poruszona w VI Koncercie Niepodległości „Poland”[6].
Odznaczenie
Nazwę tę nosiło także polskie odznaczenie wojskowe, nadawane uczestnikom walk (po stronie republikanów) w hiszpańskiej wojnie domowej (Dąbrowszczakom)[7].
Poezja
Frazę Za waszą wolność i naszą wykorzystał Mieczysław Romanowski w swym wierszu Sztandary polskie w Kremlu z 1857 r.
W 1968 r. Marian Hemar protestując przeciw inwazji na Czechosłowację napisał wiersz:[8]
„Wyprowadzili żołnierza.
Na to czeskie Psie Pole
Z nowym hasłem:
Za waszą i za naszą niewolę”
Film
W 1968 zrealizowano film pod tytułem Za naszą i waszą wolność w reżyserii Ludwika Perskiego i Leonida Machnacza.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ [Premier...], Twitter [dostęp 2022-07-04] (pol.).
- ↑ [More...], Twitter [dostęp 2022-07-04] (ang.).
- ↑ Prezydent Litwy o Konstytucji 3 maja: obchodzimy to święto razem z Polską, DEON.pl, 3 maja 2022 [dostęp 2022-07-04] (pol.).
- ↑ Mateusz Czmiel, Rosyjski czołg i działo w Warszawie. "Za wolność naszą i waszą", wiadomosci.wp.pl, 27 czerwca 2022 [dostęp 2022-07-04] (pol.).
- ↑ IV Koncert Niepodległości "Za Naszą i Waszą Wolność". www.koncertniepodleglosci.pl, 2013-10-04. [dostęp 2016-01-20].
- ↑ VI Koncert Niepodległości "Poland". www.koncertniepodleglosci.pl, 2013-10-04. [dostęp 2016-01-20].
- ↑ Dekret z dnia 18 października 1956 r. o ustanowieniu medalu "Za waszą wolność i naszą". Dz.U. z 1956 r. nr 46, poz. 207
- ↑ Hańba. Twórcy o inwazji na Czechosłowację w 1968 r.
Media użyte na tej stronie
Uproszczony obraz godła Polski; oficjalne godło: Coat of arms of Poland-official.png
Autor: Oryginalnym przesyłającym był Alex Bakharev z angielskiej Wikipedii, Licencja: Attribution
Banner from the Demonstration supporting the Prague spring on the Red Square in Moscow, August 25, 1968. "For our freedom and yours" is motto of Poland against despotic tsarist regime and against nazism suggested in demonstration by Russian poet Natalya Gorbanevskaya was translator of Polish literature.
en:Category:Soviet UnionAutor:
- Memorial_to_Polish_Soldiers_and_German_Anti-Fascists_1.jpg: ProhibitOnions
- derivative work: Hiuppo (talk)
The Memorial to Polish Soldiers and German Anti-Fascists 1939-1945 in Berlin.
