Zabrnie (województwo małopolskie)

Zabrnie

wieś
Kościół św. Maksymiliana Marii Kolbego
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	dąbrowski
Gmina	Szczucin
Strefa numeracyjna	14
Kod pocztowy	33-230[1]
Tablice rejestracyjne	KDA
SIMC	0831267
Położenie na mapie gminy Szczucin Zabrnie
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Zabrnie
Położenie na mapie województwa małopolskiego Zabrnie
Położenie na mapie powiatu dąbrowskiego Zabrnie
50°16′43,4″N 21°06′05,2″E/50,278722 21,101444

Zabrnie – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie dąbrowskim, w gminie Szczucin^[2].

Sąsiaduje m.in. z miejscowościami Brzezówka, Suchy Grunt i Dąbrowica, od wschodu zaś z województwem podkarpackim. Zajmuje obszar 882 ha, zamieszkany przez około 500 mieszkańców.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnowskiego.

Położenie

Wieś leży w południowo-wschodniej Polsce, na pograniczu Pogórza Karpackiego i Kotliny Sandomierskiej, na Równinie Nadwiślańskiej, na terenie nizinnym, miejscami podmokłym, typowo rolniczym z najcieplejszym klimatem w Polsce i różnorodną strukturą gleb, wykorzystywanych coraz częściej do produkcji ogrodniczej i warzywnej. Teren jest słabo zalesiony, roślinność typowa dla obszarów nadwiślańskich. Podstawowe uprawy to zboża i rośliny okopowe.

Integralne części wsi

Historia

Nazwa Zabrnie pochodzi stąd, że leży na prawym i lewym brzegu rzeki Breń. Pierwsze informacje o miejscowości pojawiają się w źródłach pisanych w XVI wieku. Rejestr poborowy z 1577 roku wymienia Zabrnie jako noviter locata. Na wiek XV i XVI przypada uformowanie się na terenach obecnego powiatu dąbrowskiego pięciu głównych, należących do możnowładczych rodów, kompleksów majątkowych, które z pewnymi zmianami przetrwały do końca epoki przedrozbiorowej. Przykładem takiego wielkiego kompleksu feudalnej własności ziemskiej były dobra szczucińskie. Do powstania miejscowości Zabrnie przyczynił się ród Stradomskich herbu Prus, którzy byli właścicielami tych terenów od II połowy XVI do wieku XVIII. Ich następcami byli Małachowscy herbu Nałęcz, Chwalibogowie herbu Strzemię i Husarzewscy.

Podczas rzezi galicyjskiej na terenie Zabrnia doszło do najścia na dwór. Późniejsze lata były czasem licznych konfliktów o serwituty pomiędzy chłopami a szlachtą.

Środowisko geograficzne

Teren miejscowości przecinają małe rzeki, z których największą jest Breń, oraz jego dopływy: Upust i Nieczajka. Rzeki te, chociaż niewielkie, stanowią bardzo duże zagrożenie dla leżących nad nimi terenów, gdyż w okresie roztopów i zwiększonych opadów powodują podtopienia.

Gospodarka

Zabrnie jest miejscowością typowo rolniczą. Większość mieszkańców utrzymuje się z uprawy roli, tylko nieliczni pracują poza rolnictwem. Nie występują tu żadne większe zakłady przemysłowe. Wśród uprawianych roślin znajdują się głównie zboża (pszenica, jęczmień, kukurydza), rośliny okopowe (ziemniaki, buraki), oraz różnego rodzaju warzywa i owoce. Wśród zwierząt hodowanych przeważa trzoda chlewna, drób, rzadziej krowy.

Oświata

W 1908 roku we wsi powstała szkoła, którą w 1912 r. przeniesiono do Zabrnia. Budynek szkoły był dwukrotnie niszczony w trakcie I i II wojny światowej. Obecny pochodzi z 1948 r. i był wielokrotnie rozbudowywany. W roku 2008, w setną rocznicę powstania, szkole nadano imię Jana Pawła II. Obecnie jest to wyłącznie szkoła podstawowa (sześć klas oraz „zerówka”). Uczęszcza do niej około stu uczniów z miejscowości Brzezówka, Małec, Suchy Grunt i Zabrnie.

Parafia Zabrnie

Do parafii należą wierni kościoła rzymskokatolickiego z miejscowości: Zabrnie, Brzezówka, Suchy Grunt. Kościół został wybudowany w 1981 r. przez mieszkańców pod przewodnictwem ks. Mariana Marszałka.

Osoby pochodzące z Zabrnia

• Franciszek Głód

Przypisy

Bibliografia

• F. Kiryk, Z. Ruta – Dąbrowa Tarnowska. Zarys dziejów miasta i powiatu. Warszawa – Kraków 1974
• M. Jachym – Zarys historii parafii pod wezwaniem św. Maksymiliana Kolbego w Zabrniu w latach 1981–2011 Zabrnie 2011
• M. Skowron – Szkoła Podstawowa w Zabrniu. Zabrnie 2008
• K. Struziak – Szczucin i okolice. Zarys dziejów do 1948 roku. Szczucin 2009.

Linki zewnętrzne

• Zabrnie (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 206 .
• Strona internetowa 100-lecia szkoły. zabrnie.friko.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-16)].
• Strona internetowa szkoły
• Panorama Zabrnie