Zaburzenia rozwoju płci

Zaburzenia rozwoju płci
Ilustracja
Skala Quigleya – metoda opisywania rozwoju narządów płciowych w AIS
ICD-10

Q56
Płeć niezdeterminowana i obojniactwo rzekome

Q56.0

Obojniactwo, niesklasyfikowane gdzie indziej

Q56.1

Męskie obojniactwo rzekome, niesklasyfikowane gdzie indziej

Q56.2

Żeńskie obojniactwo rzekome, niesklasyfikowane gdzie indziej

Q56.3

Obojniactwo rzekome, nie określone

Q56.4

Płeć niezdeterminowana, nie określona

ICD-10

E25
obojniactwo rzekome żeńskie, z zaburzeniami kory nadnerczy

ICD-10

E34.5
obojniactwo rzekome męskie, z opornością na androgeny

ICD-10

Q96-Q99
obojniactwo rzekome z określoną aberracją chromosomalną

MeSH

D012734

Zaburzenia rozwoju płci[1], także zaburzenia determinacji i różnicowania płci[2]stany chorobowe związane z układem rozrodczym. Dokładniej mówiąc, terminy te odnoszą się do "wrodzonych schorzeń, w których rozwój płci chromosomalnej, gonadalnej lub anatomicznej jest nietypowy"[3]. Wyróżnia się różne rodzaje zaburzeń rozwoju płci, a ich wpływ na zewnętrzne i wewnętrzne organy rozrodcze jest bardzo zróżnicowany.

Termin ten wzbudził wiele kontrowersji, a badania wykazały, że osoby dotknięte tym zjawiskiem doświadczają jego negatywnego wpływu, a stosowana terminologia wpływa na wybór i stosowanie usług medycznych[4]. Światowa Organizacja Zdrowia i wiele czasopism medycznych nadal przywołuje zaburzenia rozwoju płci jako cechy lub zaburzenia interpłciowe[5]. Rada Europy i organizacja Inter-American Commission on Human Rights wezwały do dokonania przeglądu klasyfikacji medycznych, które niepotrzebnie medykalizują cechy interpłciowe[6][7][8].

Obecnie w oczekiwaniu na zaplanowane na 1 stycznia 2022 roku wejście w życie nowej klasyfikacji ICD-11[9] stosuje się równolegle nowy podział opracowany przez amerykańskie towarzystwo Lawson Wilkins Pediatric Endocrine Society (LWPES) oraz Europejskie Towarzystwo Endokrynologii Dziecięcej (ESPE). Tak jak w ICD-11, jest on oparty na klasyfikacji etiologicznej, w przeciwieństwie do poprzedniego opartego o morfologię gonad.

Klasyfikacja wg konsensusu LWPES/ESPE

Przypisy

  1. Jolanta Słowikowska-Hilczer, Maria Szarras-Czapnik, Katarzyna Bajszczak, Zaburzenia rozwoju płci — nowa nomenklatura oraz wytyczne w postępowaniu terapeutycznym, „Seksuologia Polska”, 12 (2), 2014, ISSN 1731-9544 [dostęp 2019-09-04] (pol.).
  2. Krzysztof Kula, Jolanta Słowikowska-Hilczer, Zaburzenia determinacji i różnicowania płci, [w:] Gajewski i inni, Interna Szczeklika : podręcznik chorób wewnętrznych 2013, Kraków: Medycyna Praktyczna, 2013, s. 1312-1317, ISBN 978-83-7430-379-8, OCLC 857935396 [dostęp 2019-09-04] [zarchiwizowane z adresu 2017-05-17].
  3. I A Hughes i inni, Consensus statement on management of intersex disorders, „Archives of Disease in Childhood”, 91 (7), 2006, s. 554–563, DOI10.1136/adc.2006.098319, ISSN 0003-9888, PMID16624884, PMCIDPMC2082839 [dostęp 2019-09-04].
  4. Emilie K. Johnson i inni, Attitudes towards "disorders of sex development" nomenclature among affected individuals, „Journal of Pediatric Urology”, 13 (6), 2017, 608.e1–608.e8, DOI10.1016/j.jpurol.2017.03.035, ISSN 1873-4898, PMID28545802 [dostęp 2019-09-05].
  5. Rebecca M. Jordan-Young, Peter H. Sönksen, Katrina Karkazis, Sex, health, and athletes, „BMJ (Clinical research ed.)”, 348, 2014, g2926, DOI10.1136/bmj.g2926, ISSN 1756-1833, PMID24776640 [dostęp 2019-09-05].
  6. Human rights and intersex people [dostęp 2019-09-05] (ang.).
  7. http://www.oas.org/es/cidh/informes/pdfs/ViolenciaPersonasLGBTI.pdf
  8. https://fra.europa.eu/sites/default/files/fra-2015-focus-04-intersex.pdf
  9. World Health Assembly Update, 25 May 2019, 25 maja 2019.

Bibliografia

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Quigley scale for androgen insensitivity syndrome.jpg
Autor: Jonathan.Marcus, Licencja: CC BY-SA 3.0
Schematic representation of the Quigley scale for grading androgen insensitivity syndrome. Grades 2 through 5 quantify four degrees of increasingly feminized genitalia that correspond to PAIS. Grades 1 and 6/7 correspond to MAIS and CAIS, respectively. Original work, adapted from figure 8 of "Androgen receptor defects: historical, clinical, and molecular perspectives.":

Quigley CA, De Bellis A, Marschke KB, El-Awady MK, Wilson EM, French FS. Androgen receptor defects: historical, clinical, and molecular perspectives. Endocr Rev. 1995;16:271–321.