Zabytki Gdyni
(c) NDT, CC BY-SA 4.0
Zespół Hal Targowych
Budynek b. ZUS/PLO, ob. Urzędu Miejskiego
Zespół dworsko-parkowy w Orłowie
Kościół parafialny NMP
Zajazd (karczma) Adlera w Orłowie
Willa (pensjonat) Gryf w Orłowie
Dwór w Gdyni-Kolibkach
Zabytki Gdyni – najcenniejsze budowle świeckie i sakralne na terenie miasta Gdyni.
Charakterystyka
Z uwagi na młody wiek miasta Gdyni większość zabytków pojawiła się stosunkowo niedawno, w dwudziestoleciu międzywojennym – w czasie rozwoju nowo wybudowanego miasta i portu. Ponadto można znaleźć pojedyncze zabytki mające swoją genezę przed XX wiekiem.
Zabytki zlokalizowane są głównie dzielnicach centralnych – Kamienna Góra (wille i pensjonaty) i Śródmieście (budynki portowe i użyteczności publicznej oraz kościoły, kamienice, budynki z czasów wsi i letniska) oraz w Orłowie (pensjonaty i wille). Zabytki przetrwały w oryginalnej postaci praktycznie nienaruszone przez działania wojenne. Te, które zostały zniszczone, zostały w okresie powojennym odbudowane (jak Zespół Hal Targowych). Zabytki Gdyni wpisane są do rejestru zabytków nieruchomych.
Lista zabytków
Tabela przedstawia spis zespołów i obiektów na terenie Gdyni wpisanych do rejestru zabytków nieruchomych, stan na 9 maja 2008 r.
| Zabytek | Rok budowy | Lokalizacja |
|---|---|---|
| Budynek Banku Polskiego | 1927-1929 | Śródmieście, ul. 3 Maja 25 |
| Budynek Biura Budowy Portu (obecnie budynek mieszkalny) | 1928 | Śródmieście, ul. Waszyngtona 38 |
| Budynek biurowy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych/Polskich Linii Oceanicznych (obecnie Urzędu Miejskiego) | 1935-1936 | Śródmieście, ul. 10 Lutego 24 |
| Budynek firmy POLSKAROB | 1934-1935 | Kamienna Góra, ul. Korzeniowskiego 8/10 |
| Budynek mieszkalny wraz z budynkiem gospodarczym | ? | Orłowo, ul. Cumowników 21 |
| Budynek Sądu Rejonowego | 1936 | Śródmieście, Plac Konstytucji 3 Maja 5 |
| Chłodnia | 1928-1934 | Śródmieście, ul. Polska 20 |
| Domek Abrahama | 1904 | Śródmieście, ul. Starowiejska 30 |
| Dom czynszowy Antoniego i Bronisławy Konopków | ? | Działki Leśne, ul. Słupecka 9 |
| Dom Kuracyjny | ok. 1904 | Orłowo, ul. Orłowska 2 |
| Dom Marynarza Szwedzkiego (obecnie Dom Szwedzki) | 1935-1936 | Śródmieście, ul. Jana z Kolna 25 |
| Dom mieszkalny | 1914 | Chylonia, al. św. Mikołaja 9 |
| Dom mieszkalny | ? | Orłowo, al. Zwycięstwa 192/192a |
| Dom mieszkalny | koniec XIX w. | Śródmieście, Plac Kaszubski 7a-b |
| Dom mieszkalny Funduszu Emerytalnego BGK | 1935-1938 | Śródmieście, ul. 3 Maja 27/31 |
| Dom mieszkalny "Opolanka" | 1936-1939 | Kamienna Góra, ul. Piotra Skargi 9 |
| Dom mieszkalny Schroederów | ok. 1914 | Śródmieście, ul. Starowiejska 10a |
| Dom mieszkalny wójta Radtkego | 1912 | Śródmieście, ul. 10 Lutego 2 |
| Dom podoficerski Funduszu Kwaterunku Wojskowego (obecnie wielorodzinny dom mieszkalny) | 1928 | Grabówek, ul. Morska 67 |
| Dom Żeglarza Polskiego (obecnie Akademia Morska) | 1938-1939 | Śródmieście, al. Zjednoczenia 3 |
| Dworek ze stajnią | 1931 | Chylonia, ul. Chylońska 112a |
| Dworzec Morski | 1932-1934 | Śródmieście, ul. Polska |
| Elewator zbożowy | 1935-1937 | Śródmieście, Nabrzeże Indyjskie – ul. Indyjska 1 |
| Hotel "Bristol" | ok. 1928 | Śródmieście, ul. Starowiejska 1 |
| Hotel "Polska Riwiera" | 1922-1923[1] | Kamienna Góra, ul. Zawiszy Czarnego 1 |
| Kamienica | 1936 | Śródmieście, ul. Świętojańska 122 |
| Kamienica A. Jurkowskiego | 1937-1938 | Śródmieście, Skwer Kościuszki 16 |
| Kamienica Emilii Wojewskiej | 1927-1928 | Śródmieście, ul. Portowa 4 |
| Kamienica I. Reicha i W. Birnbauma | 1935-1936 | Śródmieście, ul. Abrahama 28 |
| Kamienica Krenskich | 1939 | Śródmieście, ul. Świętojańska 55/ ul. Żwirki i Wigury 4 |
| Kamienica Hundsdorffów | 1932-1935 | Śródmieście, ul. Starowiejska 7/ ul Abrahama 2 |
| Kamienica Orłowskich | 1936 | Śródmieście, ul. Świętojańska 68 |
| Kamienica Pręczkowskich | 1930-1937 | Śródmieście, Skwer Kościuszki 10/12 |
| Klasztor Zgromadzenia SS. Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo | 1923-1924 | Śródmieście, ul. Starowiejska 2 |
| Kościół parafialny pw. NMP Królowej Polski | 1922-1924 | Śródmieście, ul. Świętojańska |
| Kościół parafialny pw. św. Mikołaja | 1896-1897 (prezbiterium z XIV w.) | Chylonia, ul. św. Mikołaja 1 |
| Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła | ok. XIII w. | Oksywie, ul. Arciszewskich 2 |
| Magazyn długoterminowy "H" | 1931-1934 | Śródmieście, ul. Polska 17 |
| Osada rzemieślnicza Mały Kack | XVI w. | Orłowo, ul. ks. Zawackiego |
| Pensjonat "Gryf" | 1932 | Orłowo, ul. Przemysława 6 |
| Szkoła elementarna (obecnie Szkoła Podstawowa nr 10) | XIX w. | Chylonia, ul. Lubawska 4 |
| Willa | 1921-1922 | Wzgórze Św. Maksymiliana, ul. Tetmajera 1 |
| Willa Bliźniacza | 1937 | Kamienna Góra, ul. Korzeniowskiego 25/25a |
| Willa Mariana Piotrowskiego | 1936 | Kamienna Góra ul. Sieroszewskiego 1a |
| Willa mieszkalna | ? | Działki Leśne ul. Śląska 20 |
| Willa modernistyczna | 1936-1937 | Orłowo, ul. Inżynierska 111 |
| Willa "Orla" | 1927 | Kamienna Góra, ul. Kasprowicza 2 |
| Willa "Otok" | 1923 | Kamienna Góra, ul. Sędzickiego 24 |
| Willa "Poznanianka" | ok. 1922 | Kamienna Góra, ul. Sędzickiego 16 |
| Willa "Sadyba" | 1923 | Kamienna Góra, ul. Sieroszewskiego 8 |
| Willa "Sokola" | 1921 | Kamienna Góra, ul. Sieroszewskiego 7 |
| Willa "Szczęść Boże" | 1928 | Kamienna Góra, ul. Żołnierzy I Armii Wojska Polskiego 6 |
| Willa "Szumka" | 1922-1923 | Kamienna Góra, ul. Sienkiewicza 37 |
| Willa "Weneda" | 1927-1929 | Orłowo, ul. Przebendowskich 1 |
| Willa "Zosieńka" | 1923 | Kamienna Góra, ul. Sędzickiego 22 |
| Zajazd Adlera (obecnie Zespół Szkół Plastycznych) | XIX w. | Orłowo, ul. Orłowska 8 |
| Zespół budynków dawnej Szkoły Morskiej | 1926-1930 | Grabówek, ul. Morska 83 |
| Zespół Dowództwa Floty | 1924-1930[2] | Oksywie, Rondo Bitwy pod Oliwą |
| Zespół dworca kolejowego w Gdyni | ? | Śródmieście, Plac Konstytucji 1 |
| Zespół dworsko-krajobrazowy Kolibki | ok. 1830 | Orłowo, al. Zwycięstwa 291 |
| Zespół dworsko-parkowy w Orłowie | XVIII w. | Orłowo, ul. Folwarczna |
| Zespół Hali Targowej | 1936-1938 | Śródmieście, ul. Wójta Radtkego 38 |
| Zespół Łuszczarni Ryżu | ? | Śródmieście, ul. Celna 2 |
| Zespół ruralistyczny dawnej wsi Oksywie | ? | Oksywie, ul. Muchowskiego |
| Zespół ruralistyczny dawnej wsi Wielki Kack | XIX w. | Wielki Kack, ul. Źródło Marii |
| Zespół ruralistyczno-kuracyjny Orłowo | ? | Orłowo, ul. Orłowska |
| Zespół urbanistyczny Kamiennej Góry | ? | Kamienna Góra, pomiędzy ul Słowackiego a Bulwarem Nadmorskim |
| Zespół urbanistyczny śródmieścia | ? | Śródmieście |
Przypisy
- ↑ względnie 1925 zob. Nieliczni turyści i kary za paradowanie w stroju kąpielowym. Tak kiedyś wyglądały gdyńskie plaże
- ↑ http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/13995,gdynia-dawny-zespol-dowodztwa-floty-i-koszar-marynarki-wojennej-(1924-1930).html Dawny zespół Dowództwa Floty i Koszar Marynarki Wojennej (1924-1930)
Linki zewnętrzne
- Zespoły i obiekty na terenie Gdyni wpisane do rejestru zabytków nieruchomych według informacji Miejskiego Konserwatora Zabytków. gdynia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-22)].
Media użyte na tej stronie
.jpg)
Gdynia, willa Zosieńka (Sędzickiego 22).jpg
Autor: Michał Marszandt, NDT, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gdynia, ul. Sędzickiego 22 - Willa "Zosieńka", 1923
Autor: Michał Marszandt, NDT, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gdynia, ul. Sędzickiego 22 - Willa "Zosieńka", 1923
Gdynia-Kolibki dwór.jpg
Autor: Stawe, Licencja: CC BY-SA 3.0
Dwór w Gdyni-Kolibkach (zespół dworsko-krajobrazowy)
Autor: Stawe, Licencja: CC BY-SA 3.0
Dwór w Gdyni-Kolibkach (zespół dworsko-krajobrazowy)
Willa "Gryf".jpg
Autor: Stawe, Licencja: CC BY-SA 3.0
Gdynia - Willa „Gryf” wybudowana w 1927 roku jako pensjonat-sanatorium
Autor: Stawe, Licencja: CC BY-SA 3.0
Gdynia - Willa „Gryf” wybudowana w 1927 roku jako pensjonat-sanatorium
Zajazd Adlera.jpg
Autor: Stawe, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zajazd (karczma) Adlera - Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych
Autor: Stawe, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zajazd (karczma) Adlera - Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych
Siedziba Zakładu Ubezpieczeń i PLO.jpg
Autor: Michał Jaworski, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Gdynia Śródmieście, ul. 10 Lutego 24 - Siedziba Zakładu Ubezpieczeń i PLO ("Polskie Linie Oceaniczne")
Autor: Michał Jaworski, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Gdynia Śródmieście, ul. 10 Lutego 24 - Siedziba Zakładu Ubezpieczeń i PLO ("Polskie Linie Oceaniczne")
Pl-gdynia-zespolpalacowy-przod.jpg
Autor: Rafal Konkolewski, Licencja: CC BY-SA 2.5
Dawny dwór w Małym Kacku (następnie do 2007/08 I Liceum Akademickie w Gdyni)
Autor: Rafal Konkolewski, Licencja: CC BY-SA 2.5
Dawny dwór w Małym Kacku (następnie do 2007/08 I Liceum Akademickie w Gdyni)
Gdynia, willa Poznanianka.jpg
Autor: Michał Marszandt, NDT, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gdynia, ul. Sędzickiego 16 - Willa "Poznanianka", 1920
Autor: Michał Marszandt, NDT, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gdynia, ul. Sędzickiego 16 - Willa "Poznanianka", 1920
Dom Abrahama.jpg
Autor: Ewa Dryjanska, Licencja: CC BY 3.0
Gdynia, ul. Starowiejska 30 - Dom Antoniego Abrahama, obecnie oddział Muzeum Miasta Gdyni, 1904
Autor: Ewa Dryjanska, Licencja: CC BY 3.0
Gdynia, ul. Starowiejska 30 - Dom Antoniego Abrahama, obecnie oddział Muzeum Miasta Gdyni, 1904
.jpg)
Gdynia, willa Otok (Sędzickiego 24).jpg
Autor: Michał Marszandt, NDT, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gdynia, ul. Sędzickiego 24 - Willa "Otok", 1923
Autor: Michał Marszandt, NDT, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gdynia, ul. Sędzickiego 24 - Willa "Otok", 1923