Zachary Taylor

Zachary Taylor
Ilustracja
Prezydent Zachary Taylor w I połowie lat 40.
Data i miejsce urodzenia

24 listopada 1784
Hrabstwo Orange

Data i miejsce śmierci

9 lipca 1850
Waszyngton

12. prezydent Stanów Zjednoczonych
Okres

od 5 marca 1849
do 9 lipca 1850

Przynależność polityczna

Partia Wigów

Pierwsza dama

Margaret Mackall Smith

Wiceprezydent

Millard Fillmore

Poprzednik

James Polk

Następca

Millard Fillmore

Faksymile

Zachary Taylor (ur. 24 listopada 1784 w hrabstwie Orange, zm. 9 lipca 1850 w Waszyngtonie) – amerykański generał, polityk, dwunasty prezydent USA (1849-1850).

Młodość i edukacja

Zachary Taylor urodził się 24 listopada 1784 roku w Montebello (hrabstwo Orange) w rodzinie żołnierza Richarda Taylora i jego żony Sarah[1]. Przyszły prezydent miał ośmioro rodzeństwa[1]. Tuż po jego narodzinach, Taylorowie przenieśli się nieopodal Louisville, gdzie założyli plantację[1]. Ponieważ były to podówczas tereny dzikie, Zachary Taylor pobierał nauki głównie od wędrownego nauczyciela z Connecticut[2].

Kariera wojskowa

Po śmierci starszego brata w 1808, Zachary Taylor wstąpił do wojska, gdzie został porucznikiem piechoty w Nowym Orleanie[2]. Dwa lata później otrzymał awans na kapitana, a w 1812 na majora[2]. Kiedy po zakończeniu wojny z Anglią redukowano etaty w wojsku, otrzymał propozycję by pozostać w piechocie w stopniu kapitana[3]. Czując się urażonym tak niską rangą, wystąpił z wojska i osiadł na swojej plantacji[3]. Rok później, w 1815, powrócił do czynnej służby i w 1819 uzyskał awans na podpułkownika[3]. Trzynaście lat później awansował na pułkownika i brał udział w wojnie Czarnego Jastrzębia przeciwko Indianom[3]. W 1837 został generałem brygady[3]. Kilka lat później został mianowany dowódcą Fort Jesup w Luizjanie, gdzie się przeprowadził i założył plantację[3].

Wiosną 1846 roku, Zachary Taylor stoczył pierwszą walkę z wojskami meksykańskimi – na krótko przed formalnym wypowiedzeniem wojny[3]. Zwycięskie potyczki zaowocowały awansem na generała majora[3]. 25 września dowodzony przez niego oddział dokonał skutecznego oblężenia Monterrey[4]. Następnie wycofał swoje wojska, co prezydent Polk uznał za błąd i nakazał odsunąć Taylora, na rzecz generała Winfielda Scotta[4]. Wówczas, meksykański dowódca, Antonio López de Santa Anna zaatakował wojska przyszłego prezydenta (23 lutego 1847) niedaleko rancza Buena Vista, lecz pomimo przewagi liczebnej poniósł klęskę[4]. Zachary Taylor wrócił do Stanów Zjednoczonych 6 listopada 1847[4].

Prezydentura

W dniach 7-9 czerwca 1848 odbyła się konwencja Partii Wigów, na której mianowano Taylora kandydatem w wyborach prezydenckich[5]. Partia Demokratyczna wystawiła kandydaturę Lewisa Cassa, a Free Soil PartyMartina Van Burena[5]. Taylor wygrał wybory w głosowaniu powszechnym i uzyskał 163 głosy w Kolegium Elektorów (ok. 56%) wobec 127 głosów Cassa (ok. 44%)[5]. Ponieważ 4 marca 1849 wypadała niedziela, został on zaprzysiężony dzień później[1]. Z powodu tego jednodniowego wakatu na najwyższym stanowisku, powstała miejska legenda, mówiąca że przez jeden dzień prezydentem de iure był David Rice Atchisonprzewodniczący pro tempore Senatu[6].

Pierwszym problemem z jakim musiał się zmierzyć nowy prezydent był problem niewolnictwa[7]. W stanach północnych nasiliły się ruchy abolicjonistyczne, natomiast w południowych obawiano się buntu czarnoskórych niewolników[7]. Ponadto Oregon uznano za stan wolny od niewolnictwa, przez co „Kompromis Missouri” przestał funkcjonować, a Taylor musiał uregulować status Nowego Meksyku i Kalifornii[7]. Oba stany wyraziły chęć dołączenia do Unii w pierwszej połowie 1850 roku[8]. Spowodowało to perspektywę secesji Południa, które obawiało się, że nowe stany opowiedzą się przeciw niewolnictwu i zakłócą dotychczasową równowagę[8]. Wobec takich obaw, prezydent ogłosił tzw. „Kompromis 1850 roku”, zastępujący dotychczasowy Kompromis Missouri[7]. Polegał on na tym, że nowo przyjęte stany miały same decydować o wprowadzeniu lub zakazaniu niewolnictwa, jednak stany południowe miały mieć zagwarantowane utrzymanie statusu quo[7]. Zdaniem historyków, takie działanie Taylora opóźniło secesję i wojnę domową o 10 lat[9].

W sprawach polityki zagranicznej, prezydentura Taylora opierała się na zapewnieniu Stanom Zjednoczonym możliwości korzystania z trasy wodnej w Ameryce Środkowej (w grę wchodził Przesmyk Panamski oraz terytorium Nikaragui przy ujściu rzeki San Juan)[10]. W tym celu prezydent wysłał do Ameryki Środkowej posła Elijaha Hise, który miał zawrzeć traktaty handlowe z Nikaraguą, Gwatemalą i Hondurasem[10]. Hise zawarł te porozumienia, a ponadto sygnował specjalny układ z Nikaraguą – ponieważ jednak nie miał odpowiednich pełnomocnictw Departamentu Stanu – został odwołany[10]. W jego miejsce powołano Ephraima George’a Squiera, któremu polecono zawarcie układów tranzytowych i handlowych, lecz bez gwarantowania niezależności Nikaragui[11]. Wychodząc poza swoje uprawnienia, Squier zaproponował krajowi gwarancję bezpieczeństwa wyspy Tiger Island, która była obiektem zainteresowania Brytyjczyków[11]. Wobec takiego rozwoju sytuacji rozpoczęły się rokowania pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Wielką Brytanią, prowadzone przez sekretarza stanu Johna Claytona i posła w Waszyngtonie Henry’ego Lyttona Bulwera[12]. W tych negocjacjach Clayton groził Bulwerowi zawartymi traktatami dającymi wyłączność na budowę kanału, żądając usunięcia garnizonu brytyjskiego z San Juan[12]. Ostatecznie układ został podpisany 19 kwietnia 1850[12]. Jego główne założenia mówiły, że żadna ze stron nie może mieć wyłączności na korzystanie z kanału (zapewniały również o jego neutralności w wypadku wojny) oraz że państwa mogą zaprosić do sojuszu inne kraje, a kraj gdzie zostanie on zbudowany, musi wyrazić na to zgodę[12]. Układ Claytona-Bulwera został zatwierdzony przez Senat 22 maja 1850 stosunkiem głosów 42:11[12].

Śmierć

4 lipca 1850 prezydent, biorąc udział w obchodach Dnia Niepodległości, źle się poczuł[13]. Po szesnastu miesiącach urzędowania, zmarł na cholerę 9 lipca 1850 w Waszyngtonie[13]. Został pochowany w Springfield[13].

Życie prywatne

W 1810 Zachary Taylor wziął ślub z Margaret Machal Smith[2]. Para miała sześcioro dzieci, lecz jedynie czworo dożyło wieku dorosłego[2]. Jedna z jego córek, Sarah Knox Taylor, poślubiła Jeffersona Davisa – późniejszego jedynego prezydenta Skonfederowanych Stanów Ameryki[13], zaś Richard Taylor został generałem wojsk Konfederacji.

Przypisy

  1. a b c d L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 245.
  2. a b c d e L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 246.
  3. a b c d e f g h L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 247.
  4. a b c d L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 248.
  5. a b c L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 249.
  6. Christopher Klein: The 24-Hour President. History in the headlines. [dostęp 2015-04-27]. (ang.).
  7. a b c d e L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 250.
  8. a b L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 252.
  9. L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 251.
  10. a b c L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 253.
  11. a b L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 254.
  12. a b c d e L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 255.
  13. a b c d L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 257.

Bibliografia

  • Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Warszawa: Iskry, 1999. ISBN 83-207-1558-X. (pol.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie