Zacheuszek

Zacheuszek w poznańskiej katedrze

Zacheuszek w drewnianym gotyckim kościele NMP na Burku w Tarnowie

Zacheuszki – krzyże apostolskie (niem. Apostelkreuze), świeczniki apostolskie (niem. Apostelleuchter)^[1].

W kościołach katolickich zacheuszki są umieszczane w tych miejscach, zwyczajowo dwunastu, które biskup namaścił podczas dedykacji kościoła. Występują w formie klocka, płytki z symbolicznym krzyżykiem, są malowane, lub ryte w ścianie. Pod nimi umieszcza się jednoramienny świecznik lub lampkę. W rycie rzymskim podczas dedykacji (poświęcenia) kościoła zapalano 12 świec zwanych zacheuszkami^[2].

Po soborze watykańskim II zredukowano liczbę namaszczenia ścian kościoła do czterech. Nie zakazano jednak namaszczenia w 12 miejscach (dwunastu Apostołów)^[3].

Zwyczaj pochodzi z liturgii starogalijskiej^[1]. Nazwa polska pochodzi od biblijnego imienia Zacheusz^[4], który przyjął Jezusa Chrystusa w swoim domu^[1] a tym samym dom pogardzanego celnika stał się domem, do którego wszedł Bóg. Świeczniki zapala się w rocznicę dedykacji kościoła^[5].

Zobacz też

• konsekracja kościoła

Przypisy

Bibliografia

• Bogusław Nadolski: Leksykon liturgii. Poznań: Wydawnictwo Pallottinum, 2006, s. 1339. ISBN 83-7014-531-0.
• Sztuka świata. Słownik terminów L-Ż. Warszawa: Arkady, 2013, s. 346. ISBN 978-83-213-4727-1.