Zachowania agonistyczne

Zachowania agonistyczne są to wszelkie zachowania społeczne związane z walką. Termin ten ma szersze znaczenie w porównaniu z zachowaniami agresywnymi, gdyż zawiera w sobie takie elementy jak odstraszanie, demonstracje siły, wycofywanie się, łagodzenie sytuacji konfliktowej oraz rozejm. Termin został ukuty przez J. P. Scotta i Emila Fredericsona w 1951 roku w artykule The cause of fighting in mice and rats.[1][2] Zachowania agonistyczne widoczne są wśród wielu gatunków zwierząt w związku z ograniczonym dostępem do zasobów takich jak pożywienie, schronienie lub partnerzy seksualni.

Niektóre formy zachowań agonistycznych pojawiają się między uczestnikami walki o dostęp do tych samych zasobów takich jak jedzenie, schronienie lub partnerzy seksualni. Inne formy tych zachowań mogą jednakże występować w takich sytuacjach jak sprawdzanie wytrzymałości lub pokazywanie możliwości odstraszania, kiedy zwierzęta wyglądają na większe i bardziej sprawne fizycznie, pokazy te mogą umożliwić osiągnięcie celu jakim jest dostęp do powyższych zasobów bez konieczności wdawania się w walkę. Pomimo że zachowania agonistyczne różnią się w zależności od gatunku zwierząt, to jednak zawierają w sobie trzy rodzaje zachowań: odstraszanie, agresję oraz uległość[3]. Te trzy zachowania są funkcjonalnie i psychologicznie powiązane z zachowaniami agresywnymi jednakże wypadają poza prostą definicję zachowań agresywnych. Podczas gdy te trzy rodzaje zachowań mogą być rozpatrywane pojedynczo jako interakcje pomiędzy dwoma osobnikami, zazwyczaj występują one w sekwencji od początku do końca. W zależności od dostępności oraz ważności danego zasobu, zachowania te mogą różnić się w skali jaką przybiera dana walka - od walki na śmierć do bardziej bezpieczniejszych rytualnych zachowań, aczkolwiek zachowania rytualne lub demonstracje są najczęściej występującą formą zachowań agonistycznych[4].

Przypisy

  1. J.P. Scott, Emil Fredericson, The cause of fighting in mice and rats, „Physiological Zoology”, XXIV (4), 1951, DOI10.1086/physzool.24.4.30152137 [dostęp 2017-09-15] (ang.).
  2. Edward Barrows: Animal Behavior Desk Reference. Florida: CRC Press LLC, 2001.
  3. Aubrey Manning: An Introduction to Animal Behavior. Cambridge University Press, 1998.
  4. John J. McGlone, Agonistic behavior in food animals: review of research and techniques, „Journal of Animal Science”, 62 (4), 1986, s. 1130–9, DOI10.2527/jas1986.6241130x, PMID3519555 [dostęp 2017-09-15] [zarchiwizowane z adresu 2020-05-28].