Zadnie Jatki

Zadnie Jatki
Zadné Jatky
Ilustracja
Zadnie Jatki widziane z Doliny Przednich Koperszadów
Państwo

 Słowacja

Położenie

powiat Poprad

Pasmo

Tatry, Karpaty

Wysokość

2020 m n.p.m.

Wybitność

84 m

Położenie na mapie Tatr
Mapa konturowa Tatr, po prawej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Zadnie Jatki”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, u góry nieco na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Zadnie Jatki”
Ziemia49°14′15″N 20°13′55″E/49,237500 20,231944

Zadnie Jatki (niem. Hintere Fleischbank, słow. Zadné Jatky, węg. Hátsó-Mészárszék[1]) – dwuwierzchołkowy szczyt znajdujący się w Tatrach Bielskich na Słowacji w ich głównej grani. Zadnie Jatki są najwyższym punktem zachodniej części tej grani[2].

Zadnie Jatki są pierwszym od zachodu szczytem trzykilometrowej grani Bielskich Jatek (Jatky), w której dalej na wschód znajdują się Pośrednie Jatki i Skrajne Jatki (Przednie Jatki)[3].

Szczyt od Szalonego Wierchu oddzielony jest wyraźną, trawiastą Szaloną Przełęczą (Sedlo pod Hlúpym, 1936 m). Zadnie Jatki mają dwa wierzchołki. Zachodni wierzchołek ma 2020 m n.p.m. i jest czwartym co do wysokości szczytem w paśmie Tatr Bielskich. Wierzchołek wschodni znajduje się około 800 m na wschód od niego i osiąga 1984 m. Pomiędzy wierzchołkami nie ma wyraźnych obniżeń. Dalej na wschód znajduje się niewybitna Przełączka nad Wielkim Koszarem (1950 m), oddzielająca szczyt od trawiastego grzbietu Pośrednich Jatek[3].

W obu wierzchołkach Zadnich Jatek od grani głównej odchodzą boczne odnogi:

  • w wierzchołku zachodnim rozpoczyna się długi północny grzbiet opadający w kierunku Zdziaru i oddzielający Dolinę do Regli od Doliny Kępy. Kolejno znajdują się w nim: Kozi Klin, Szalona Szczerbina, Szalona Turnia, Przechód za Łasztowicą, Łasztowica, Opalone Siodło, Opalona Turnia, Bednarski Regiel[4].
  • we wschodnim, niższym wierzchołku również odgałęzia się północny wyraźny Zadni Diabli Grzbiet. Rozdziela on Dolinę Kępy na zachodzie i wyższe piętra Doliny pod Koszary na wschodzie. Mniej więcej w połowie długości grzbiet rozdwaja się w wierzchołku Turni nad Jaworzynką (Gaflovka, 1626 m) na odnogi obejmujące dolinę Jaworzynkę Bielską[4].

Na południową stronę obydwa szczyty Zadnich Jatek opadają na Bielską Rówień w Dolinie Przednich Koperszadów. Ich górna część jest skalista, również ich międzywierzchołkowa grań tworzy ścianki o wysokości do 30 m. Spod głównego wierzchołka Zadnich Jatek do Doliny Przednich Koperszadów opada jedna z gałęzi Szalonego Żlebu. Do doliny tej opadają także dwa równoleggłe żleby spod grani międzywierzchołkowej. Poniżej skalnych podwierzchołkowych ścianek zbocze opadające z Zadnich Jatek do Doliny Przednich Koperszadów jest umiarkowanie strome, górą trawiaste, niżej porośnięte kosodrzewiną[4].

Zadnie Jatki mają bogatą florę. W północnym zboczu Zadnich Jatek, na wysokości ok. 2000 m n.p.m., znajduje się niewielka jaskinia – Capia Dziura (Kamzíčia jaskyňa). Ma ona ok. 47 m długości. Jej nazwa pochodzi od kozic, dla których jej korytarz służy jako schronienie[3].

Zadnie Jatki, podobnie jak cały grzbiet Jatek, położone są na terenie ścisłego rezerwatu. Prowadzący granią szlak Magistrali Tatrzańskiej został zamknięty w 1978 r.[5]

Przypisy

  1. Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych. Tatry Bielskie [dostęp 2020-02-01].
  2. Tatry Wysokie i Tatry Bielskie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000, Warszawa: Wydawnictwo Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2006, ISBN 83-87873-26-8.
  3. a b c Grzegorz Barczyk, Ryszard Jakubowski (red.), Adam Piechowski, Grażyna Żurawska, Bedeker tatrzański, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, ISBN 83-01-13184-5.
  4. a b c Władysław Cywiński, Tatry Bielskie, część wschodnia. Przewodnik szczegółowy, tom 5, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 1997, ISBN 83-7104-011-3.
  5. Witold Henryk Paryski, Zofia Radwańska-Paryska, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.

Media użyte na tej stronie

Carpathians relief location map.jpg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Carpathians.
  • Projection: Equirectangular projection, strechted by 148.0%.
  • Geographic limits of the map:
  • N: 50.0° N
  • S: 44.25° N
  • W: 16.0° E
  • E: 27.5° E
  • GMT projection: -JX19.473333333333333cd/14.410266666666665cd
  • GMT region: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
  • GMT region for grdcut: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
  • Relief: SRTM30plus.
  • Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
U+25B2.svg
Black up-pointing triangle , U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
Tatry Bielskie T42.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tatry Bielskie. Widok z Jagnięcego Szczytu
Zadne Jatky from Predne Medodoly.jpg
Autor: Kristo, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Zadne Jatky from Predne Medodoly
Szeroka Dolina Bielska T44.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok z Mąkowej Polany na Tatry Bielskie
Rówień Bielska T96 (2).jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bielska Rówień (Belianska roveň) w Dolinie Kieżmarskiej