Zagożdżonka

Zagożdżonka
Ilustracja
Zagożdżonka w Cudowie koło Pionek
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Lokalizacja

Puszcza Kozienicka

Rzeka
Długość46,21 km
Powierzchnia zlewni

568,5 km²

Średni przepływ

3 m³/s przy ujściu do Wisły w Świerżach Górnych

Źródło
Miejsceokolice Czarnej
Współrzędne

51°23′45,5″N 21°25′27,0″E/51,395972 21,424167

Ujście
Recypient

Wisła

MiejsceŚwierże Górne
Wysokość

102,5 m n.p.m.[1]

Współrzędne

51°39′42″N 21°29′03″E/51,661667 21,484167

Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, na dole znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na prawo znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na prawo znajduje się również punkt z opisem „ujście”

Zagożdżonka (Łacha[2]) – rzeka, lewy dopływ Wisły[3] o długości 46,21 km[4] i powierzchni dorzecza 568,5 km².

Rzeka wypływa pod wsią Czarna i płynie przez Puszczę Kozienicką. Przepływa przez Pionki i Kozienice. Uchodzi do Wisły w Świerżach Górnych. Jej lewymi dopływami są Czarna, Pianka, Żurawnik i Brzeźniczka, a prawymi Mirenka (Mireń), Trupień, Studzionek, i Kanał Gniewoszowsko – Kozienicki.

Nazwa wzięła się od osady młynarskiej Zagożdżon. Już w średniowieczu Zagożdżonka wykorzystywana była jako źródło energii. Znajdowały się tu liczne młyny i tartaki. Jeszcze w pierwszych latach powojennych pracowało na niej kilkanaście młynów. Energia spadku jej wód napędzała hamernię. W tym celu około 1781 roku przekopano kanał z Kociołek do Kozienic i zmieniono jej bieg (pierwotnie rzeka płynęła od Kociołek przez Śmietanki do Janikowa. Pozostałością jej starego koryta jest zabagniona dolinka, ciągnąca się od młyna w Kociołkach do młyna w Śmietankach.

Atrakcją przyrodniczą tej rzeki jest m.in. bóbr europejski. W 1224 roku Leszek Biały przyznał biskupowi Iwonowi prawo łowienia bobrów na rzece Czarnej (Zagożdżonka). Na skutek polowań i zmiany środowiska bóbr wyginął na terenie Puszczy Kozienickiej pod koniec XVIII wieku. W dniu 24 listopada 1991 roku bobry zostały sprowadzone ponownie (reintrodukowane) na teren Puszczy Kozienickiej i objętej ochroną. Bobry zaaklimatyzowały się i znajdując dogodne warunki do rozrodu sukcesywnie zasiedliły około 15 kilometrowy odcinek rzeki.

Zobacz też

  • rzeki Polski

Przypisy

  1. ↑ Zagożdżonka na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej. Główny Geodeta Kraju. [dostęp 2017-07-16].
  2. ↑ Zagożdżonka na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej (wynik wyszukiwania), Główny Geodeta Kraju, za:Mapa topograficzna w skali 1:10 000; Nazwy geograficzne Rzeczypospolitej Polskiej (gazeter) PPWK - Warszawa 1991; Protokół z posiedzenia KUNMiOF w dniach 28 - 29 września 2004 [dostęp 2017-07-16].
  3. ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. s. 323. [dostęp 2017-07-16].
  4. ↑ Zagożdżonka na mapie Geoportalu Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej >> Moduł: Obszary Dorzeczy (wynik wyszukiwania). Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. [dostęp 2017-07-16].

Media użyte na tej stronie

Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Zagozdzonka w Cudowie.jpg
Autor: Kj11, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zagozdzonka River
Masovian Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E