Zaha Hadid

Zaha Hadid

‏زها حديد‎

Imię i nazwisko	Zaha Mohammad Hadid
Data i miejsce urodzenia	31 października 1950 Bagdad
Data i miejsce śmierci	31 marca 2016 Miami
Narodowość	iracka
Dziedzina sztuki	architektura
Epoka	dekonstruktywizm
Ważne dzieła
Stacja Pożarnicza w Vitrze Skocznia narciarska Bergisel
Odznaczenia
Strona internetowa

Z.M. Hadid: Remiza strażacka na terenie fabryki Vitra w Weil am Rhein

Z.M. Hadid: Skocznia narciarska Bergisel w Innsbrucku

Z.M. Hadid: Przystanek tramwajowy w Strasburgu nagrodzony Nagrodą Miesa van der Rohe

Zaha Mohammad Hadid (arab.: زها حديد, ur. 31 października 1950 w Bagdadzie, zm. 31 marca 2016 w Miami^[1][2]) – brytyjska architekt pochodząca z Iraku, przedstawicielka dekonstruktywizmu. Jako pierwsza kobieta zdobyła w 2004 Nagrodę Pritzkera, a rok wcześniej uhonorowano ją Nagrodą Miesa van der Rohe. W 2010 i 2011 zdobyła nagrodę Stirlinga^[3][4].

Życiorys

Młodość

Zaha Hadid była córką byłego prezesa irackiej Partii Demokratycznej. Do 1977 studiowała na Uniwersytecie Amerykańskim w Bejrucie, a następnie w Architectural Association School of Architecture w Londynie, gdzie zamieszkała i gdzie pracowała do śmierci. Przejściowo pracowała w Office for Metropolitan Architecture Rema Koolhaasa, a w 1980 otworzyła w Londynie własne biuro architektoniczne Zaha Hadid Architects.

Kariera

Międzynarodową sławę zdobyła niezrealizowanymi projektami konkursowymi na The Peak Club w Hongkongu z 1983 oraz na budynek na wąskiej działce przy Ku’dammie w Berlinie z 1986. Teoretyczne prace i charakterystyczna grafika Hadid silnie wpłynęły na rozwój postmodernizmu. Dopiero w 1993 powstał pierwszy większy budynek Hadid: straż pożarna fabryki Vitra w Weil am Rhein, obecnie używany jako pawilon wystawienniczy. Najnowsze dzieła stają się silnie plastyczne i wpisane w krajobraz. Każde dzieło Hadid i jej osiągnięcia opisywane są przez media branżowe^[5].

Od 2001 Hadid była profesorem na Universität für Angewandte Kunst (Uniwersytecie Sztuki Użytkowej) w Wiedniu, a także na Columbia University.

Wybrane dzieła

• Eli and Edythe Broad Art Museum, Michigan State University, Stany Zjednoczone (2008–2012)
• Scenografia na tournée zespołu Pet Shop Boys
• Wieżowiec na wystawie IBA w Berlinie, 1987–1994
• Straż pożarna fabryki Vitra w Weil am Rhein, 1993
• Skocznia narciarska Bergisel w Innsbrucku, 1999
• Muzeum Sztuki Współczesnej w Cincinnati
• Fabryka samochodów BMW koło Lipska
• Pawilon ekologii Landscape Formation One na wystawie ogrodowej w Weil am Rhein, 1997–1999
• Przystanek tramwajowy w Strasburgu, 2001
• Dworzec pociągów ekspresowych Neapol-Afragola (1. nagroda w konkursie 2003)
• Wieżowiec na starych terenach targowych w Mediolanie (zabudowa dzielnicy wspólnie z Danielem Libeskindem, Aratą Isozakim oraz Pierem Paolem Maggiorą – w 2004 konkurs, zakończenie realizacji planowane na 2014)
• Rozbudowa Ordrupgaard Museum w Charlottenlundzie w Danii, ukończona 2005
• Phaeno – muzeum nauki w Wolfsburgu, 2005
• Budynki mieszkaniowe przy nieużywanym wiadukcie linii tramwajowej Stadtbahnu Ottona Wagnera wzdłuż kanału Dunaju w Wiedniu (2004–2006)
• MAXXI, Narodowe Muzeum Sztuki XXI wieku w Rzymie (ukończone w 2009)
• Aquatics Centre w Londynie (2011)
• Heydar Aliyev Cultural Centre w Baku, w Azerbejdżanie (2007–2012)
• Kampus uniwersytecki King Abdullah Petroleum Studies & Research Centre w Rijadzie (2017)^[6]
• Wieżowiec Generali (2004-2018) i apartamentowce CityLife Milano (2004-2014)^[7][8]
  

  Wieżowiec Generali i apartamentowce CityLife Milano

Odznaczenia

• 2005 – Austriacka Odznaka Honorowa za Naukę i Sztukę^[9]
• 2012 – Dama Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego (DBE)^[10]
• 2015 – Wielka Złota Odznaka Honorowa za Zasługi dla Republiki Austrii^[11]

Nagrody i wyróżnienia

• Nagroda Miesa van der Rohe, 2003
• Nagroda Pritzkera, 2004
• Thomas Jefferson Medal in Architecture 2007
• Nagroda Praemium Imperiale 2009
• Nagroda Structural Steel Design 2010
• Nagroda Stirlinga 2010 i 2011
• Nagroda Jane Drew 2012
• Glamour Award fot The Architect-In-Chief 2012 ^[12]

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona internetowa Zaha Hadid Architects (ang.)
• Zaha Hadid – strona w serwisie ArchINFORM (ang. • niem.)
• Zaha Hadid (ang.). The Pritzker Architecture Prize. [dostęp 2009-08-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-31)].
• Narodowe Muzeum XXI MAXXI