Zaifeng
 | |||||||||
| Nazwisko chińskie | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
Zaifeng, 2. książę Chun (醇親王, Chún qīnwáng; ur. 12 lutego 1883, zm. 3 lutego 1951) – arystokrata mandżurski z rodu Aisin Gioro, ojciec ostatniego cesarza Chin Puyi.
Biografia
Był synem Yixuana, 1. księcia Chun i młodszym bratem cesarza Guangxu. W 1901 roku, po upadku powstania bokserów, został wysłany z misją ekspiacyjną do Berlina[1], gdzie spotkał się z bardzo życzliwym przyjęciem[2]. Miał bardzo dobre relacje z cudzoziemcami[2]. Cesarzowa Cixi obawiała się tej zażyłości i chcąc podporządkować sobie Zaifenga ożeniła go w 1902 roku z córką swojego zausznika Rong Lu[2].
W kolejnych latach, dzięki protekcji Cixi, otrzymał wiele dostojeństw i przywilejów - między innymi tytuł podwójnego wielkiego księcia, prawo do poruszania się po Zakazanym Mieście w palankinie z czterema tragarzami[3] i przywilej zezwalający na używanie palankinu barwy morelowej[4]. Cesarzowa nakazała również konsultowanie z nim wszelkich ważniejszych decyzji państwowych.
Edyktem z 14 listopada 1908 roku jego syn Puyi został mianowany następcą tronu, a Zaifeng jako regent objął rządy w imieniu małoletniego syna[2]. Jedną z jego pierwszych decyzji było usunięcie Yuan Shikaia[5], którego początkowo planował zgładzić w zemście za los cesarza Guangxu[6]. Próbował ograniczyć wpływy Yuana w siłach zbrojnych[7], mianując się w imieniu syna dowódcą złożonej z Mandżurów gwardii cesarskiej[8] oraz naczelnym wodzem armii i rozdając wysokie stanowiska w wojsku swoim braciom[9]. Ustanowił szereg nowych orderów[10]. 6 grudnia 1911 Yuan Shikai zmusił go do rezygnacji ze stanowiska regenta na rzecz cesarzowej Longyu[11].
Jako regent okazał się osobą nieudolną. Nie interesował się rządzeniem, szukając okazji do spędzania czasu w samotności[12]. Późniejsze obalenie monarchii skomentował z radością słowami: Od dziś będę siedział w domu i bawił się z dziećmi[12]. Okazał się także osobą ograniczoną, co potwierdzały liczne zachowania budzące konsternację nawet wśród jego własnych krewnych: odnosząc się z pogardą do religii skrupulatnie składał ofiary i palił kadzidła w czasie świąt, a chcąc ukazać swoją "nowoczesność" kupił sobie garnitur i przez kilka dni chodził po pałacu z koszulą wystającą spod marynarki, zanim nie poinstruowano go, że należy ją wpuścić w spodnie[12].
Po abdykacji mieszkał przez kilkanaście lat w swojej pekińskiej rezydencji, izolując się od polityki. Po splądrowaniu cesarskich grobowców przez żołnierzy Czang Kaj-szeka w 1928 roku w obawie o swój los przeprowadził się wraz z całą rodziną do Tianjinu[13].
Przypisy
- ↑ Jakub Polit: Chiny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004, s. 386. ISBN 83-88542-68-0.
- ↑ a b c d Pu Yi: Ostatni cesarz. Kraków: Wydawnictwo A. Liber, 2002, s. 16-17. ISBN 83-916554-2-3.Sprawdź autora:1.
- ↑ Vasilij Âkovlevič Sidihmenov: Ostatni cesarze Chin. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1990, s. 267. ISBN 83-216-0900-7.
- ↑ Vasilij Âkovlevič Sidihmenov: Ostatni cesarze Chin. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1990, s. 268. ISBN 83-216-0900-7.
- ↑ Jakub Polit: Chiny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004, s. 52. ISBN 83-88542-68-0.
- ↑ Pu Yi: Ostatni cesarz. Kraków: Wydawnictwo A. Liber, 2002, s. 20. ISBN 83-916554-2-3.Sprawdź autora:1.
- ↑ Pu Yi: Ostatni cesarz. Kraków: Wydawnictwo A. Liber, 2002, s. 21. ISBN 83-916554-2-3.Sprawdź autora:1.
- ↑ Historia nowożytna Chin. Warszawa: Wyd. "Książka i Wiedza", 1979, s. 481.
- ↑ Jakub Polit: Chiny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004, s. 59. ISBN 83-88542-68-0.
- ↑ Royalark.net: [http://www.royalark.net/China/orders.htm CHINA The Manchu Dynasty (Ta Ch'ing Ch'ao ) ORDERS & DECORATIONS] (ang.). [dostęp 2010-04-04].
- ↑ Historia nowożytna Chin. Warszawa: Wyd. "Książka i Wiedza", 1979, s. 580.
- ↑ a b c Pu Yi: Ostatni cesarz. Kraków: Wydawnictwo A. Liber, 2002, s. 19-22. ISBN 83-916554-2-3.Sprawdź autora:1.
- ↑ Pu Yi: Ostatni cesarz. Kraków: Wydawnictwo A. Liber, 2002, s. 156. ISBN 83-916554-2-3.Sprawdź autora:1.