Zajączków (województwo świętokrzyskie)

Zajączków

wieś
Zajączków (1997)
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	kielecki
Gmina	Piekoszów
Liczba ludności (2020)	853[1]
Strefa numeracyjna	41
Kod pocztowy	26-065[2]
Tablice rejestracyjne	TKI
SIMC	0261953[3]
Położenie na mapie gminy Piekoszów Zajączków
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Zajączków
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Zajączków
Położenie na mapie powiatu kieleckiego Zajączków
50°51′22″N 20°20′59″E/50,856111 20,349722

Zajączków – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Piekoszów^[4][3].

Do 1954 roku siedziba gminy Zajączków. W latach 1975–1998 wieś należała administracyjnie do województwa kieleckiego.

Przez wieś przechodzi żółty szlak turystyczny z Wiernej Rzeki do Chęcin oraz niebieska ścieżka rowerowa do Piekoszowa.

Części wsi

Historia

Zajączków to miejscowość o najstarszym rodowodzie w Gminie Piekoszów^[5]. Już w roku 1306 późniejszy król Władysław Łokietek obdarował biskupa krakowskiego Jana Muskatę zamkiem chęcińskim i 11 wsiami – m.in. Zajączkowem. W 1554 r. król Zygmunt August wydzielił Zajączków (królewską wieś) ze starostwa Chęcińskiego, a także Wesołą, Miedziankę i Gałęzice, i utworzył z nich dzierżawę, przekazując ją Hieronimowi Szafrańcowi, a potem jego synom Piotrowi i Janowi. W XVIII wieku dzierżawa Zajączków była w rękach Marianny Ewy Męcińskiej Małachowskiej, żony Mikołaja, a od roku 1789 następcą został książę Stanisław Poniatowski, podskarbi wielki Wielkiego Księstwa Litewskiego – ojciec króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.

W Zajączkowie, w drodze z Chęcin do Małogoszcza, stacjonował oddział Czengierego, przed pamiętną bitwą. Zwłoka ta umożliwiła wymknięcie oddziałów Langiewicza z okrążenia. W roku 1914 po rzece Łośnej przebiegał front, w Zajączkowie zaś stacjonowały wojska rosyjskie. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku Zajączków był aż do 1972 roku siedzibą gminy, do której należały również wsie: Wesoła, Lesica i Gałęzice.

W szkole podstawowej w Zajączkowie i we wsi w 1956 r. kręcono film Tajemnica dzikiego szybu z braćmi Damięckimi w rolach głównych^[5]. W filmie tym nazwa wsi Zajączków została zmieniona na Wilczków.

W Zajączkowie mieści się siedziba Ochotniczej Straży Pożarnej^[6] powstałej w 1943 roku, biblioteka gminna i Szkoła Podstawowa im. Bohaterów Powstania Styczniowego^[7].

Zabytki

• Drewniany dom nr 36 z końca XIX wieku.
• Młyn na Wiernej Rzece koło Rudy i Zajączkowa. Wybudowano go na spiętrzeniu usypanym z żużla. W XV wieku pracowała tu dymarka o wytopie ciągłym, gdzie miechy poruszało koło wodne, a w piecu przetapiano okoliczną rudę darniową. Sprowadzeni kopacze, czyli rudnicy wybudowali istniejącą dotąd wioskę Kopaniny. Historyk Jan Długosz odnotował pod rokiem 1440, że zajączkowska „fabrica ferrari” uposażona była w grunt orny. Dymarka pracowała 150 lat do wyczerpania wystąpień rudy. Na likwidację zakładu wyraził zgodę król Zygmunt August i miało to miejsce w 1554 roku. Stąd nazwa wymienionej miejscowości Ruda.

Przypisy