Zajazd w Sanoku (ul. Zamkowa 2)

Zajazd w Sanoku
Symbol zabytku nr rej. A-767 z 5.01.1958[1]
Ilustracja
Widok budynku od ulicy Zamkowej
Państwo

 Polska

Miejscowość

Sanok

Adres

ul. Zamkowa 2
(Śródmieście)

Typ budynku

kamienica

Rozpoczęcie budowy

1775

Ukończenie budowy

1799

Położenie na mapie Sanoka
Mapa konturowa Sanoka, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zajazd w Sanoku”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Zajazd w Sanoku”
Położenie na mapie powiatu sanockiego
Mapa konturowa powiatu sanockiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Zajazd w Sanoku”
Ziemia49°33′41,4″N 22°12′29,3″E/49,561500 22,208139

Zajazd w Sanoku przy ul. Zamkowej 2 – XVIII-wieczny budynek położony przy ulicy Zamkowej 2 w Sanoku.

Wraz z budynkiem Willi Zaleskich stanowi północną pierzeję placu św. Jana. Określenie Zajazd stanowi tradycyjną nazwę budynku[2].

Budynek został wybudowany w latach 1775-1799[3][4]. W XIX wieku został przebudowany. W tym czasie był siedzibą odwachu (straży miejskiej)[5].

W 1908 roku Jan Górny założył w budynku aptekę (trzecią w historii miasta)[6]. W 1913 roku aptekę zakupił Artur Feuerstein[7]. Według innego źródła Apteka „Pod Złotą Gwiazdą” Jana Górnego została otwarta z dniem 1 stycznia 1913[8].

Do 1939 własność Żydów sanockich. W okresie 1944-1945 siedziba NKWD i areszt śledczy.

W 1950 Miejska Rada narodowa w Sanoku przekazała budynek na rzecz Muzeum Historycznego w Sanoku[9]. W 1971 trwały prace konserwacyjno-remontowe budynku[10]. Od 1972 do października 1976 został przeprowadzony generalny remont gmachu (w 1972 wykonano remont kapitalny i adaptację, w tym odwodnienie od strony zachodniej, przemurowanie ścian parteru, pogłębiono piwnice, usunięto zniszczone stropy i tynki[11][12], dobudowano drugie piętro[13])[9][14], który kosztował 2,1 mln zł[15]. Pomimo przebudowy, na parterze i w sieni zachowały się sklepienia kolebkowo-krzyżowe i żeglaste na gurtach[16].

W 1972 obiekt został włączony do uaktualnionego wówczas spisu rejestru zabytków Sanoka[17]. Budynek został wpisany do wojewódzkiego (1958)[1] oraz do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka[18].

Na fasadzie budynku, obok drzwi wejściowych, znajduje się tablica upamiętniająca Grzegorza z Sanoka (1406-1477). Odsłonięcia tablicy podczas „Dni Sanoka” w dniu 30 maja 1977 roku dokonał rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, prof. Mieczysław Karaś[14][19][20]. Autorem odlanej w brązie tablicy o wymiarach 90x60cm był artysta rzeźbiarz Roman Tarkowski[21][22]. Inskrypcja brzmi: Grzegorz z Sanoka 1406–1477. Wielki humanista i poeta. W 500-ną rocznicę śmierci – sanoczanie[23].

W budynku mieści się siedziba dyrekcji Muzeum Historycznego w Sanoku. Ekspozycja muzeum obejmuje: zbiory ikon, galerię malarską, zaś w podziemiach znajdują się wykopaliska z przeprowadzonych badań archeologicznych na wzgórzu w Trepczy, gdzie odkryto ślady wczesnośredniowiecznego grodziska, nazwanego "Fajką"[24]. W przeszłości znajdowały się tu zbiory prac Zdzisława Beksińskiego (obecnie w osobnej galerii w sanockim zamku).

Ponadto w gmachu budynku były organizowane konferencje, wykłady oraz wystawy czasowe.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022, s. 144 [dostęp 2016-10-20].
  2. ↑ Stefan Stefański, Sanok i okolice. Przewodnik turystyczny, Sanok 1991, s. 36
  3. ↑ Zabytki w Sanoku. interia.pl. [dostęp 2014-05-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (3 grudnia 2013)].
  4. ↑ Zabytki, muzea i ciekawostki miasta. sanok.pl. [dostęp 2014-05-17].
  5. ↑ Ścieżka spacerowa „Śladami Rodu Beksińskich” w Sanoku. 2. Plac Św. Jana, Rynek. zymon.com.pl. [dostęp 2014-05-17].
  6. ↑ Edward Zając: Szpital Powszechny w Sanoku. www.zozsanok.pl. [dostęp 2012-12-09]. (pol.). (pdf) s. 37.
  7. ↑ „Czas – Galicyjskie Towarzystwo Aptekarskie”, rok 1914, nr 3, s. 42.
  8. ↑ Kronika. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 3, Nr 2 z 5 stycznia 1913. 
  9. ↑ a b Zbiory Muzeum Historycznego nareszcie w nowym pomieszczeniu. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 6, Nr 18 (63) z 1-15 października 1976. Sanocka Fabryka Autobusów. 
  10. ↑ Artur Bata. Sprawozdanie z działalności Powiatowego Konserwatora Zabytków w Sanoku w roku 1972. „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”. 15, s. 65, 1972. Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. 
  11. ↑ Artur Bata. Prace remontowo-konserwatorskie przy zabytkowej architekturze w powiatach leskim i sanockim prowadzone w 1972 r.. „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”. 16, s. 54, 1972. 
  12. ↑ Artur Bata. Działalność Powiatowego Konserwatora Zabytków w Sanoku w 1972 r.. „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”. 17-18, s. 90, 1973. Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. 
  13. ↑ Andrzej Romaniak, Sanok. Fotografie archiwalne Tom I, Sanok 2009, s. 246-248
  14. ↑ a b Franciszek Oberc: Kalendarium sanockie 1974-1994, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 952.
  15. ↑ Adam Warzocha. Zbytki z zabytkami. „Nowiny”, s. 4, Nr 130 z 11-12 czerwca 1977. 
  16. ↑ Ewa Śnieżyńska-Stolot, Franciszek Stolot, Sztuka Sanoka między Sanokiem a Wschodem, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 944.
  17. ↑ Artur Bata. Działalność Powiatowego Konserwatora Zabytków w Sanoku w 1972 r.. „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”. 17-18, s. 91, 1973. Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. 
  18. ↑ Zarządzenie Burmistrza Miasta Sanoka nr 42/2015 z 9 marca 2015. bip.um.sanok.pl, 2015-03-09. s. 4. [dostęp 2016-10-20].
  19. ↑ Roman Tarkowski – swojemu miastu / W hołdzie wielkiemu Rodakowi. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1, Nr 11 (80) z 1-15 czerwca 1977. Sanocka Fabryka Autobusów. 
  20. ↑ Piękna tablica – dzieło R. Tarkowskiego upamiętniła 500-lecie śmierci Grzegorza z Sanoka. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1-2, Nr 12 (81) z 15-30 czerwca 1977. Sanocka Fabryka Autobusów. 
  21. ↑ Tablica ku czci Grzegorza z Sanoka. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1, Nr 5 (74) z 1-15 marca 1977. Sanocka Fabryka Autobusów. 
  22. ↑ Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom II. Wydarzenia, uroczystości, imprezy. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2011, s. 370-371. ISBN 978-83-60380-30-7.
  23. ↑ Sesja popularno-naukowa w 500 rocznicę śmierci Grzegorza z Sanoka. „Nowiny”, s. 3, Nr 122 z 31 maja 1977. 
  24. ↑ Sanok. region.halicz.pl. [dostęp 2014-05-17].

Media użyte na tej stronie

Sanok location map.png
Autor: OpenStreetMap contributors, Licencja: ODbL
OpenStreepMap location map of Sanok, Poland:
  • top = 49.5905
  • bottom = 49.5234
  • left = 22.1468
  • right = 22.2844
Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
Powiat sanocki location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
2 Zamkowa Street in Sanok front.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Budynek przy ul. Zamkowej 2 w Sanoku