Zajn al-Abidin ibn Ali
| Data i miejsce urodzenia | 3 września 1936 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 19 września 2019 |
| 2. Prezydent Tunezji | |
| Okres | od 7 listopada 1987 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | Muhammad al-Ghannuszi (p.o.) |
| 7. Premier Tunezji | |
| Okres | od 2 października 1987 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | Rachid Sfar |
| Następca | Hadi Bakkusz |
| Odznaczenia | |
_-_ribbon_bar.gif){kind=small}      | |
Zajn al-Abidin ibn Ali, Zin el-Abidin Ben Ali (arab. زين العابدين بن علي, ur. 3 września 1936 w Hamam Susa[1], zm. 19 września 2019 w Dżudda[2]) – tunezyjski generał i polityk, premier w 1987, prezydent kraju w latach 1987–2011[3]. W latach 1980-1984 ambasador Tunezji w Polsce.
Życiorys
Ukończył francuską akademię wojskową Saint-Cyr i służył w armii tunezyjskiej, dochodząc w niej do stopnia generała. Studiował również inżynierię w Stanach Zjednoczonych. W latach 1964–1974 szef bezpieczeństwa militarnego, stanowisko to usadowiło go w gronie najwyższych kręgów rządowych. W 1974 roku rozpoczął trzyletnią kadencją jako attaché wojskowy ambasady Tunezji w Maroku. W 1977 roku prezydent Habib Burgiba mianował go szefem służb bezpieczeństwa. W latach 1980-1984 był ambasadorem w Polsce. W 1986 roku został ministrem spraw wewnętrznych, jako minister wsławił się rozbiciem ruchu islamskich fundamentalistów. W październiku 1987 roku desygnowany na premiera w zastępstwie Rachida Sfara[3].
7 listopada 1987 premier dokonał bezkrwawego przewrotu, uzyskując orzeczenie lekarskie o niezdolności prezydenta Burgiby do sprawowania urzędu[4][5]. Zgodnie z ówczesną tunezyjską konstytucją automatycznie przejął obowiązki głowy państwa. Tego samego dnia został także przywódcą rządzącej Dusturowskiej Partii Socjalistycznej[6] a nowym premierem został Hédi Baccouche. 27 lutego 1988 ibn Ali założył nową partię - Zgromadzenie Demokratyczno-Konstytucyjne. W następstwie wyborów generalnych w 1989, 2 kwietnia 1989, został oficjalnie zaprzysiężony na stanowisku prezydenta na 5-letnią kadencję[3].
Początkowo bardziej liberalny względem opozycji (w tym tej islamistycznej) niżeli poprzednik. W 1991 roku jednak zdelegalizował opozycyjną Partię Odrodzenia i zaapelował o zwalczanie islamskich radykałów. Od tego czasu jego rządy były krytykowanie jako łamiące prawa człowieka. Jako przywódca Zgromadzenia Demokratyczno-Konstytucyjnego wygrywał (z przytłaczającym poparciem) kolejno wybory w 1994, 1999, 2000 i 2009 roku[3]. W polityce gospodarczej realizował program neoliberalny[7].
14 stycznia 2011 roku ibn Ali uciekł z kraju pod wpływem rozpoczętych 17 grudnia 2010 masowych protestów społecznych. Obowiązki prezydenta przejął wówczas premier Muhammad al-Ghannuszi[8][9] a następnego dnia przewodniczący parlamentu Fu’ad al-Mubazza. Rewolucja doprowadziła do zalegalizowania wielu tępionych podczas rządów ibn Alego partii politycznych. Ustępujący prezydent znalazł schronienie w Arabii Saudyjskiej. W okresie po obaleniu zaocznie skazany za defraudację pieniędzy publicznych i tłumienie protestów z 2010-11[3].
Przypisy
- ↑ Who's who in international affairs 2003., wyd. 3rd ed, London: Europa Publications, 2002, ISBN 1-85743-156-1, OCLC 50526266 [dostęp 2020-02-07].
- ↑ Former Tunisian President Zine El Abidine Ben Ali dies aged 83, reports say. thenational.ae. [dostęp 2019-09-19]. (ang.).
- ↑ a b c d e Zine al-Abidine Ben Ali, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-10-05] (ang.).
- ↑ Konstytucja tunezyjska. unpan1.un.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-07)]. ONZ, 2009.
- ↑ Bourguiba Described in Tunis New York Times, 9 listopada 1987
- ↑ Encyklopedia Świat w przekroju, Warszawa 1990, ISSN 0137-6799, s. 353
- ↑ Dictatorship and Neo-Liberalism: The Tunisian People’s Uprising. (ang.).
- ↑ Dramatyczna sytuacja w Tunezji - MSZ ostrzega Polaków. konflikty.wp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-17)]. konflikty.wp.pl
- ↑ Lotnisko otoczone. Stan wyjątkowy w Tunezji tvn24.pl
|
|
Media użyte na tej stronie
Autor: KarlHeintz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka Krzyża Wielkiego Orderu Infanta Henryka (Portugalia)
Presidential standard of Tunisia, with Arabic word للوطن lilwatan "for the nation".
.jpg)
(c) Presidencia de la Nación Argentina, CC BY 2.0
Zine El Abidine Ben Ali, President of Tunisia
Baretka Krzyża Wielkiego Orderu Świętego Karola
Baretka: Order Gwiazdy Rumunii (model 1999) – Krzyż Wielki – Rumunia.
Autor: McOleo, Licencja: CC0
Ribbon bar of the Order of Independence - Wisam-al-Istiqlal, v. 1959 (Tunisia)