Zakład Wodoleczniczy w Grodzisku Mazowieckim

Zakład Wodoleczniczy w Grodzisku Mazowieckim
Zakład Hydropatyczny dla Osób z Towarzystwa
Symbol zabytku nr rej. 1612 z 9.09.1996
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Grodzisk Mazowiecki

Adres

ul. Kilińskiego 8b

Inwestor

Michał Bojasiński

Ukończenie budowy

1884

Położenie na mapie Grodziska Mazowieckiego
Mapa konturowa Grodziska Mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zakład Wodoleczniczy w Grodzisku Mazowieckim”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Zakład Wodoleczniczy w Grodzisku Mazowieckim”
Położenie na mapie powiatu grodziskiego
Mapa konturowa powiatu grodziskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Zakład Wodoleczniczy w Grodzisku Mazowieckim”
Położenie na mapie gminy Grodzisk Mazowiecki
Mapa konturowa gminy Grodzisk Mazowiecki, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zakład Wodoleczniczy w Grodzisku Mazowieckim”
Ziemia52°06′20,366″N 20°37′38,402″E/52,105657 20,627334

Zakład Wodoleczniczy w Grodzisku Mazowieckim (Zakład Hydropatyczny dla Osób z Towarzystwa) – działający w latach 1884-1932 zakład hydropatyczny w Grodzisku Mazowieckim, założony przez dr. Michała Bojasińskiego. Obecnie w zabytkowym budynku byłego zakładu mieści się Szkoła Podstawowa nr 1 im. Henryka Sienkiewicza.

Historia

Budynek zakładu w 1915 roku
Sala jadalna

Zakład został założony w 1884 roku przez doktora Michała Bojasińskiego, na terenach majątku Jordanowice, w grodziskim Parku Zdrojowym. Miasto było dobrze skomunikowane z Warszawą poprzez Kolej Warszawsko-Wiedeńską, co przyciągało do zakładu mieszkańców Warszawy[1]. Zakład ulegał rozbudowom i mieściła się w nim min. jadalnia, czytelnia, sala teatralna i muzyczna, a budynek otoczony był ogrodem z pomarańczarnią. W 1908 roku w zakładzie otwarto elektrownię napędzaną silnikami Diasla. Początkowo zakład funkcjonował tylko w okresie letnim, później uległo to zmianie i przyjmował pacjentów przez cały rok[2]. W zakładzie leczono osoby z psychonerwicami, schorzeniami przewodu pokarmowego i rekonwalescentów, poprzez hydroterapię czy terapię zajęciową[3].

W 1887 roku zakład został wyróżniony na wystawie higienicznej w Warszawie, a w 1896 otrzymał on srebrny medal. W 1908 r. zakład został nagrodzony złotym medalem na wystawie zdrojowisk w Ciechocinku oraz dyplom uznania na wystawie higienicznej w Lublinie. W późniejszych latach zdobył też kilka mniejszych nagród i wyróżnień. Zakład odwiedzali min. Stanisław Haller, Adolf Dygasiński, Paweł Hulka-Laskowski czy Władysław Reymont[4].

Po śmierci Michała Bojasińskiego w 1894 roku, zakładem zaczął zarządzać dr. Karol Tokarski, który pełnił funkcję lekarza naczelnego do 1908 roku, czyli swojej śmierci. Jego następcami byli dr Bronisław Malewski (do 1911) i Jan Malkiewicz[3].

Zakład wodoleczniczy został zamknięty w 1932 roku. Pokoje byłego zakładu były wynajmowane i przebudowywane na mieszkania, do czasu kiedy w budynku ulokowano samorząd miejski. We wrześniu 1939 roku w budynku odbywały się zebrania sztabu armii niemieckiej dowodzonej przez gen. Johannesa Blaskowitza[5].

Po II wojnie światowej w budynku mieściły się różne instytucje takie jak szkoły i urzędy. Do 2008 roku z budynku przy ulicy Kilińskiego 8b nadawało Radio Bogoria. Obecnie w wyremontowanym budynku mieści się Szkoła Podstawowa nr 1 im. Henryka Sienkiewicza[6].

Przypisy

  1. ↑ Ozdrowienie Grodziska, „Kurier Warszawski” (234), 1891, s. 1.
  2. ↑ Głos Warszawski, Warszawa, 20 października 1908.
  3. ↑ a b Zakład leczniczy Grodzisk, Warszawa 1929.
  4. ↑ Zdrojowiska, zakłady lecznicze i stacje klimatyczne w guberni Królestwa Polskiego, Warszawa 1896.
  5. ↑ Marek Cabanowski, Domy i ludzie, część 2, 1999.
  6. ↑ Zakład wodoleczniczy | Serwis Turystyczny Gminy Grodzisk Mazowiecki [dostęp 2022-04-18] (pol.).

Media użyte na tej stronie

Grodzisk Mazowiecki location map.png
Autor: OpenStreetMap contributors, Licencja: ODbL
OpenStreetMap location map of Grodzisk Mazowiecki, Poland
  • top = 52.123
  • bottom = 52.0873
  • left = 20.5978
  • right = 20.6673
Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Powiat grodziski (województwo mazowieckie) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu grodziskiego (województwo mazowieckie), Polska
Grodzisk Mazowiecki (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Grodzisk Mazowiecki, Polska
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Grodzisk Mazowiecki zaklad wodoleczniczy.jpg
Autor: Jan Stradowski, Licencja: CC BY 3.0
Hydrotherapy facility in Grodzisk Mazowiecki, Poland.
Grodzisk gub. Warsz. - sala jadalna w Zakladzie Hydropatycznym 1910-1918 (69482493).jpg
Tytuł: Grodzisk gub. Warsz. : sala jadalna w Zakładzie Hydropatycznym
Adres wydawniczy: Grodzisk : nakładem Polskiej Księgarni, [1910-1918] ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Współtwórcy: Slusarski, J Fotografie
Rok wydania według Jerzy Morgulec, Słownik nakładców i wydawców pocztówek na Ziemiach Polskich, oraz poloników. Cz. 9, Warszawa 2002.
Grodzisk gub. Warsz. - Zaklad Hydropatyczny 1915 (69520241).jpg
Tytuł: Grodzisk gub. Warsz. : Zakład Hydropatyczny
Adres wydawniczy: Grodzisk : nakładem Polskiej Księgarni, [1915] ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 14x9 cm
Współtwórcy: Slusarski, J Fotografie
Rok wydania ze stempla pocztowego.