Zakłady Kórnickie
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data założenia | 20 kwietnia 1924 |
| Rodzaj stowarzyszenia | |
| Nr KRS | 0000120123 |
| Data rejestracji | 26 czerwca 2002 |
| Strona internetowa | |
Zakłady Kórnickie – fundacja (nazywana także: fundacją Kórnicką albo fundacją Zamoyskich) utworzona 20 kwietnia 1924 przez hr. Władysława Zamoyskiego, powstała z oddanego Narodowi Polskiemu majątku nieruchomego w Wielkopolsce (Kórnik i okolice) oraz w Małopolsce (Zakopane i okolice). Usankcjonowana następnie ustawą z dnia 30 lipca 1925 r. Zlikwidowana po II wojnie światowej. Przywrócona ustawą z dnia 18 września 2001 r.[1] wyłącznie na terenie Wielkopolski.
Historia
Celem fundacji zasilanej rodzinnym majątkiem było m.in. rozwój i utrzymanie Szkoły Pracy Domowej Kobiet (założonej przez generałową Jadwigę Zamoyską w Kórniku, przeniesionej do Kuźnic); zwrotna pomoc finansowa dla zdolnej młodzieży, utrzymanie zamku i biblioteki w Kórniku, założenie i utrzymanie naukowego instytutu dendrologicznego, upowszechnianie wiedzy rolniczej i ogólnej wśród ludności. Statut fundacji został zatwierdzony przez rząd polski 30 września 1924, na trzy dni przed śmiercią Władysława Zamoyskiego. Władze nałożyły spory podatek od darowizny co było jedną z przyczyn kłopotów finansowych (zarząd nie był w stanie go zapłacić i dlatego przekazał rządowi w 1933 swoje tatrzańskie lasy). Ustanowiony statutowo zarząd i kuratorium nie potrafiły sprostać szczytnym celom fundacji (częściowo poprzez niegospodarność i nie zawsze uczciwe poczynania). Fundacja nie miała być w swoim założeniu jednostką charytatywną, lecz poprzez właściwe posunięcia gospodarcze i zarządzanie dobra Zamoyskich miały przynosić dochód, który miał być wykorzystywany na statutowe cele fundacji. Do kwietnia 1936 członkiem zarządu i wiceprezesem Rady Fundacji Kórnickiej był Kazimierz Bartel[2]. Fundacja działała do 1939, w 1945 Zygmunt Lisowski i Wiktor Schramm podjęli próbę wznowienia jej działalności, co przy konfiskacie majątku nie miało szans powodzenia. Fundacja formalnie przetrwała do 1953 r. (została rozwiązana przez prezydenta Bolesława Bieruta). Od 1993 podjęto działania mające wskrzesić Fundację Kórnicką. Ustawą z 2001 została restytuowana i uposażona w ok. 4200 ha ziemi. Statut fundacji zawiera podstawowe cele wytyczone przez Zamoyskiego.
Współczesność
Zakłady Kórnickie działają pod patronatem honorowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i prymasa Polski.
Siedziba Zakładów mieści się w Kórniku (powiat poznański, województwo wielkopolskie).
Celami Zakładów jest:
- wspieranie i rozwijanie nowoczesnego rolnictwa poprzez upowszechnianie kultury rolniczej, oświaty, wartościowych rozwiązań agrotechnicznych oraz prowadzenie wzorcowych gospodarstw rolnych,
- działanie na rzecz edukacji rolnej i działalności naukowo-badawczej poprzez zakładanie szkół rolniczych, wspieranie nowoczesnego kształcenia, fundowanie stypendiów, organizowanie działalności upowszechniającej racjonalne gospodarowanie zasobami rolnymi,
- propagowanie idei pracy organicznej,
- działanie na rzecz poprawy warunków życia i pracy mieszkańców związanych z terenami Zakładów, zamieszkałych na terenach lub w pobliżu terenów Zakładów, w tym także wspieranie inicjatyw społecznych,
- wspieranie placówek Polskiej Akademii Nauk – Biblioteki Kórnickiej i Instytutu Dendrologii.
Fundacja posiada status organizacji pożytku publicznego.
Przypisy
- ↑ Ustawa z dnia 18 września 2001 r. o fundacji – Zakłady Kórnickie (Dz.U. z 2020 r. poz. 1705).
- ↑ B. premier K. Bartel złożył godność wiceprezesa Fundacji Kórnickiej. „Wschód”, s. 4, Nr 9 z 20 kwietnia 1936.
