Zakłady Rowerowe Romet

Zakłady Rowerowe „Romet”

Państwo	Polska
Siedziba	Bydgoszcz
Data założenia	1948
Data likwidacji	2005
brak współrzędnych

Dawny biurowiec Zakładów Rowerowych Romet, obecnie budynek „Bydgosta”

Komar 2330 z 1970 roku

(c) Bebok911 z polskiej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0

Komar 2350 – bok lewy

Romet Chart z 1988 w Muzeum Przemysłu w Warszawie

Romet – skrócona nazwa przedsiębiorstwa Zakłady Rowerowe „Romet” w Bydgoszczy powstałego 31 października 1969 r. po zmianie poprzedniej nazwy przedsiębiorstwa Zjednoczone Zakłady Rowerowe, powstałego w 1948 roku^[1] z połączenia mniejszych bydgoskich zakładów rowerowych o przedwojennym rodowodzie oraz zakładów Poznaniu i Czechowicach-Dziedzicach, a później także w Jastrowiu, Kowalewie i Wałczu, a także marka produkowanych przez te zakłady w latach 1969–1998 rowerów i motorowerów.

Od 2006 roku jest to również marka rowerów produkowanych przez przedsiębiorstwo Romet sp. z o.o.^[2] (dawniej Arkus & Romet Group). Dystrybuowane są także motocykle, skutery, motorowery z Chin pod marką ROMET.

Nazwy

• 1945?–1948? PaFaRo – Państwowe Fabryki Rowerów – dokładna data powstania nie jest znana, wiadomo jednak, że tą nazwą sygnowano rowery prawdopodobnie do lat 50.
• 1948–1969 Zjednoczone Zakłady Rowerowe.
• 1969–1974 Zakłady Rowerowe „Romet”.
• 1974–1991 Zakłady Rowerowe „Predom-Romet”.
• 1991–2005 Zakłady Rowerowe „Romet” S.A.

Historia

Romet Pasat

Romet Gazela

Składak Romet Sokół

Romet Gil

Romet Agat

Romet Canyon (lata 90. XX w.)

Motorynka Romet Pony (1978-1994)

Polski przemysł rowerowy do 1945 roku

Najstarszymi wytwórniami rowerów w Polsce były zakłady: „Wicher” w Łodzi (1891) i B. Wohrena w Warszawie (1893). W 1904 r. powstał zakład rowerowy Wilhelma Tornowa w Bydgoszczy, w 1913 zakład „Ormande” K. Lipińskiego w Warszawie, a w 1917 fabryka rowerów i części rowerowych F. Zawadzkiego^[3]. W 1924 zakład w Bydgoszczy przekształcono w Fabrykę Rowerów „Tornedo”, w której montowano rowery z części sprowadzanych z Niemiec. Następnie podjęto produkcję niektórych podzespołów (m.in. ram rowerowych) zatrudniając około 50 pracowników^[4]. Na wystawach światowych we Florencji (1929) i Brukseli (1930) rowery „Tornedo” zdobyły złote medale i tytuły „Grand Prix”^[5]. Drugim producentem rowerów i części rowerowych w Bydgoszczy była Pomorska Fabryka Rowerów Willy Jahr (zał. 1926) przy ul. Obrońców Bydgoszczy^[4]. Oba zakłady w 90% należały do kapitału niemieckiego. Po okresie wielkiego kryzysu (1930–1935) ta gałąź produkcji została w Bydgoszczy znacznie rozbudowana i unowocześniona^[4]. W Fabryce Rowerów „Tornedo” liczba zatrudnionych wzrosła do 500 w 1939, a Fabryka Rowerów Willy Jahr przeniosła się do nowych hal produkcyjnych przy ul. Nakielskiej i zatrudniała 100 osób^[4]. Fabryka „Tornedo” uruchomiła drugi oddział przy ul. Świętej Trójcy, gdzie produkowano rowery: „Gromada”, „Wisła”, „Tornedo-Specjal”, „Tornedo-Orginal” i części do nich oraz lekkie motocykle „Tornedo”. Ponadto w 1937 wytwarzanie części rowerowych rozpoczęła Fabryka Wyrobów Metalowo-Masowych Wacława Millnera (ul. Mazowiecka, 600 zatrudnionych), Fabryka Wyrobów Metalowych „Fema” (ul. Warmińskiego, 400 zatrudnionych)^[4], działało ponadto 6 rowerowych warsztatów rzemieślniczych. W mieście istniały galwanizernie, lakiernie, szlifiernie, zakłady tokarskie, polerskie i inne służące produkcji części zamiennych. Niektóre podzespoły sprowadzano z Warszawy (piasty samohamowne), Poznania („Centra” – szprychy, łańcuchy) i Czechowic („Apollo” – obręcze, błotniki)^[3]. Tuż przed wybuchem II wojny światowej w Bydgoszczy produkowano 130 tys. rowerów rocznie, co stanowiło 60% produkcji krajowej^[3]. Poza tym produkowano rowery m.in. w Grodnie (Kresowa Fabryka Rowerów i Motocykli „Niemen”)^[6], Poznaniu („Inwentia”), Stęszewie („Patria”), Katowicach („Ebeco”), Częstochowie („Motros”), Radomiu (Państwowa Fabryka Broni) i w Warszawie (Państwowe Zakłady Lotnicze + 4 wytwórnie prywatne)^[3].

W czasie okupacji niemieckiej wielkość produkcji rowerów i ram w Bydgoszczy zmniejszyła się do 12 tys. w 1942, a zatrudnienie do 350 osób. Zakłady podjęły produkcję części do łodzi podwodnych i innego sprzętu dla niemieckiej machiny wojennej^[7].

W kwietniu 1945 radzieckie władze wojskowe wpisały zakłady rowerowe „Tornedo” na listę 30 obiektów gospodarczych w Bydgoszczy planowanych do objęcia akcją wywozu urządzeń do ZSRR^[8]. Wywózek udało się uniknąć po interwencji polskich władz u przedstawiciel Misji Ekonomicznej ZSRR w Warszawie w maju 1945^[8].

Powstanie 1945–1955

Tuż po zakończeniu II wojny światowej rowery montowano głównie w Bydgoszczy (20 tys.), a przez pewien czas także w Łodzi i w Wirku na Śląsku. Wprowadzono kooperację zakładów, co umożliwiło osiągnięcie w 1947 produkcji 60 tys. rowerów^[9]. Asortyment pierwszych lat powojennych ograniczał się do czterech wersji czarno lakierowanych rowerów turystycznych (męskich i damskich)^[9].

Prawdopodobnie w 1945–1946 r. powstało zjednoczenie PaFaRo (Państwowe Fabryki Rowerów). Pod tą nazwą produkowane były rowery prawdopodobnie do połowy lat 50. Zaraz po wojnie produkowane były rowery pod marką Bałtyk, jednym z zakładów produkcyjnych była fabryka w Szczecinie.

15 września 1948 zarządzeniem Ministra Przemysłu i Handlu powstało przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Zjednoczone Zakłady Rowerowe (ZZR) z siedzibą w Bydgoszczy przy ul. Fordońskiej 2. ZZR skupiały na początku kilka (4 w Bydgoszczy^[a] i po 1 w Poznaniu i Czechowicach-Dziedzicach), a następnie kilkanaście zakładów produkcyjnych. Nowe przedsiębiorstwo skupiało cały przemysł rowerowy w Polsce^[9]. W 1949 wyprodukowano 91 tys. rowerów, a w 1950 100 tys. w 6 asortymentach^[9]. W 1950 został zapoczątkowany eksport rowerów, a w 1955 produkcja przekroczyła już 200 tys. sztuk^[9].

W 1953 r. ZZR miały następującą strukturę organizacyjną: 9 wydziałów w Bydgoszczy (1936 zatrudnionych) i po 1 wydziale w Poznaniu (210), Czechowicach-Dziedzicach (377) i Luboniu^[3]. W wydziale nr 6 przy ul. Nakielskiej w Bydgoszczy powołano komórkę produkcji rowerów wyścigowych „Bałtyk”. Początkowo z rowerów tych korzystała kadra narodowa, która odnosiła na nich sukcesy w „Wyścigu Pokoju”, „Wyścigu Dookoła Polski”. Od 1954 r. produkowano rowery wyścigowe „Jaguar” w liczbie 250 miesięcznie^[3]. Zakładany dla „Rometu” plan gospodarczy zakładał w latach 1949–1955 czterokrotny wzrost produkcji przemysłowej bez jakichkolwiek modernizacji parku maszynowego. Realizacja takiej strategii napotkała na opór i w konsekwencji w 1953 zapadła decyzja o budowie nowego zakładu produkcji rowerów w Bydgoszczy^[10].

Rozwój 1955–1990

20 grudnia 1956 zatwierdzono projekt budowy nowego kompleksu produkcyjnego przy ul. Fordońskiej 246 na ówczesnych wschodnich rubieżach Bydgoszczy, wykonany przez Biuro Projektów Budownictwa w Warszawie. Zakładał on budowę 3 hal oraz obiektów pomocniczych. Prace budowlane wykonało w latach 1957–1963 Bydgoskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego^[3]. Wyposażenie sprowadzono częściowo z zagranicy (NRD, Wielka Brytania, Francja, RFN). Z powodu braku dewiz niektóre maszyny zagraniczne zastąpiono konstrukcjami rodzimymi, stworzonymi bezpośrednio w bydgoskim przedsiębiorstwie^[11]. Pracę w nowym wydziale nr 10 podjęto już w 1959, a w 1961 wyszła z tego zakładu pierwsza partia rowerów zmontowanych na nowo uruchomionej taśmie^[9]. W latach 1955–1960 nastąpił dwukrotny wzrost produkcji (z 210 do 438 tys. rowerów), dzięki zastosowaniu zautomatyzowanej produkcji wielkoseryjnej^[3]. W 1959 uruchomiono produkcję motorowerów „Komar”, pod koniec lat 60. w liczbie 100 tys. rocznie, również na eksport do Szwecji, na Węgry i do RFN^[9]. W 1961 wysłano na rynek amerykański pierwszą partię 100 tys. rowerów, która zapoczątkowała stałą ekspansję na rynki Kanady, USA i kilku państw Ameryki Łacińskiej^[9]. W tym czasie wybrano logo „Rometu” w postaci pegaza zrywającego się do lotu^[12]. Przy ul. Fordońskiej 2 funkcjonował Ośrodek Badawczo-Rozwojowy zakładu, który pracował nad unowocześnieniem produkcji i budową nowych typów pojazdów^[13].

Poszukiwanie nowych, atrakcyjnych rozwiązań technicznych, które podniosłyby jakość rowerów było przyczyną nawiązania w 1960 współpracy z zakładami „Torpedo” w Czechosłowacji. W jej ramach zakupiono dokumentację techniczną na produkcję piasty i osi mechanizmu korbowego. Licencyjne mechanizmy były montowane głównie do rowerów młodzieżowych i sportowych^[14]. W latach 60. pracochłonność wykonania roweru turystycznego skrócono z 6 do 5 godzin, a motoroweru „Komar” z 32 do 17 godzin. Mimo postępu automatyzacji produkcji, około 25–35% czasu pochłaniały prace wykonywane ręcznie^[11].

Od lat 60. prowadzono eksport do ponad 50 państw świata, głównie bloku państw socjalistycznych, ale również do Europy Zachodniej (Francja, Wielka Brytania, Holandia, RFN, Szwecja, Finlandia, Grecja, Turcja), Azji, Ameryki Północnej i Środkowej. Pewne partie rowerów wysłano też do Afryki Środkowej i na Bliski Wschód, a motorowery najwięcej nabywców znajdowały na Węgrzech^[15]. W Afganistanie bydgoscy inżynierowie uruchomili pierwszą w tym kraju montownię rowerów, zbudowaną na podstawie dokumentacji opracowanej w Polsce^[9]. Od 1959 w nowym zakładzie produkowano również rowery wyścigowe „Jaguar Special” z osprzętem importowanym (Campagnolo, Cineli, Regina, Clement). Od 1961 funkcjonował Zespół Szkół Zawodowych przy ZZR (później ZR „Romet”) – szkoła zawodowa, technikum, studium zawodowe, umieszczony przy ul. Kaplicznej w Bydgoszczy^[3].

W 1970 r. wyprodukowano 940 tys. rowerów i 85 tys. motorowerów^[9], z czego 25% wysłano na eksport. W strukturze produkcji rowery stanowiły 54%, motorowery 23%, a części zamienne – również 23%^[16]. Asortyment produkcyjny uzupełniały: sanki dziecięce (do początku lat 70.), nartosanki oraz części samochodowe, podzespoły do rowerów wodnych i motocyklowe części zamienne^[17]. Eksport do państw zachodnich stanowiący w 1970 tylko 30% całości eksportu Rometu, powiększono w II połowie lat 70. do 90%^[18]. W 1969 r. Zjednoczone Zakłady Rowerowe zostały przemianowane na Zakłady Rowerowe „Romet”, od 1974 należały do Zjednoczenia Przemysłu Zmechanizowanego Sprzętu Domowego Predom, a pod względem administracyjnym i decyzyjnym podlegały Ministerstwu Przemysłu Maszynowego^[16].

Produkcja i zatrudnienie w Zakładach Rowerowych Romet (lata 1950–1980)^[16][10]:

W latach 70. produkcja osiągnęła 1 mln szt. rocznie (100 typów rowerów oraz 5 typów motorowerów). Polska była wówczas największym producentem rowerów w Europie^[3]. W szczytowym okresie do państw zachodnich eksportowano 30% produkcji (440 tys. sztuk)^[13]. W 1975 Zakłady Rowerowe zatrudniały w całym kraju 8 tys. pracowników, z tego ok. 5,5 tys. w Bydgoszczy, 1,3 tys. w Poznaniu i 700 w Kowalewie^[19][3]. W zakładzie R-4 w Kowalewie produkowano ok. 360 tys. rowerów składanych (tzw. składaków)^[3], a w 1978 w Zakładzie R-1 w Bydgoszczy rozpoczęto produkcję motorynek Romet Pony, adresowanych głównie do młodzieży.

W tym czasie przechodzono do częściowej automatyzacji procesu wytwarzania, starając się maksymalnie wykorzystać krajowe zasoby technologiczne. Do produkcji siodełek wykorzystano m.in. komponenty wytwarzane w Zakładach Chemicznych Zachem w Bydgoszczy. Przymus stosowania krajowych komponentów i surowców, często w formie produktów zastępczych, był przyczyną niskiej jakości produkowanego sprzętu, który nie był zbyt atrakcyjny dla nabywców w państwach zachodnich, natomiast bez trudu sprzedawany był w kraju, gdzie panowała tzw. gospodarka niedoboru. W 1975 wadliwość kontrolowanych części i podzespołów określono na poziomie 16–100%^[17]. Rodzime konstrukcje ustępowały zagranicznym głównie nowoczesnością linii, wyposażeniem, starannością wykonania i sposobem wykończenia detali, które w głównej mierze decydowały o estetyce produktu^[17]. W latach 1971–1975, liczba nowych uruchomień produkcji w Romecie kształtowała się na poziomie 41 gatunków rowerów, z tego 14 nowych modeli. Do wyrobów technicznie przestarzałych zaliczano wówczas 19 produktów, a w latach 1976–1980 – 25 modeli^[17].

W 1976 r. średni wiek parku maszynowego wynosił 13 lat, a przedsiębiorstwo nie nadążało za trendami światowymi w zakresie postępu technologicznego. Sytuację poprawiono doraźnie w latach 1976–1980, kiedy zainstalowano nowe linie potokowe automatyczne i półautomatyczne, linie montażowe, obrabiarki zespołowe i maszyny wieloczynnościowe, nowoczesne piece do obróbki cieplnej oraz stanowiska do malowania metodami elektrostatycznymi i hydrostatycznymi. Inwestycje te miały na celu automatyzację produkcji i poprawę jego wydajności przez ograniczenie do minimum prac wykonywanych ręcznie^[16]. W latach 70. prowadzono również produkcję według importowanych wzorców konstrukcyjnych. Kupowano głównie podzespoły do montowania młodzieżowych rowerów wyścigowych, rowerów turystycznych, z piastą trzybiegową oraz przeznaczonych na eksport^[14].

W latach 70. rozbudowano zakładowe ośrodki wypoczynkowe: w Wilkasach nad jez. Niegocin, w Borsku nad jez. Wdzydze, Jastrowiu nad jez. Cichym, w Pieczyskach nad Zalewem Koronowskim, Wójtowicach (Kotlina Kłodzka), Niechorzu, Ustce, Dąbkach, Zakopanem, Głuchołazach. Co roku wraz z Dziennikiem Wieczornym organizowano w Bydgoszczy wyścig kolarski dla dzieci „Czar dwóch kółek”^[3].

Na początku lat 80. uruchomiono produkcję motorowerów Ogar z silnikami Jawa 223. W 1983 wyprodukowano 922 tys. rowerów i 107 tys. motorowerów, przy czym 13% produkcji sprzedanej przekazano na eksport. W tym roku powstało również 4 tys. rowerów wyścigowych „Romet”, 150 szt. typu „Special” i 170 szt. typu „Super” o zmniejszonej wadze^[3]. Ofertę produkcyjną wzbogacono w latach 1988–1990 o motocykl Romet Mińsk 125 montowany z radzieckich części.

Schyłek 1990–2005

W 1991 r. nastąpiła komercjalizacja przedsiębiorstwa i przekształcenie w spółkę akcyjną Skarbu Państwa (Zakłady Rowerowe „Romet” S.A.). Po otwarciu polskiego rynku rowerów dla przedsiębiorstw zagranicznych oraz powstaniu dużej liczby polskich przedsiębiorstw konkurencyjnych, Zakłady Romet obciążone rozległą infrastrukturą pozaprodukcyjną i liczną załogą znalazły się w trudnej sytuacji ekonomicznej. W wyniku nieudanej prywatyzacji w 1994 zwolniono większość pracowników i ograniczono produkcję. Do upadku przedsiębiorstwa przyczyniła się spóźniona decyzja ministra gospodarki Wiesława Kaczmarka z 6 października 1997 w sprawie zakończenia postępowania w celu ochrony rynku krajowego przed importem rowerów z Chin i Tajwanu, zagrażającym interesom krajowych producentów^[20]. Import rowerów z Dalekiego Wschodu był realizowany po cenach znacznie niższych niż ceny polskich producentów. W 1996 Romet S.A. obniżył wykorzystanie mocy produkcyjnych do 69% i rozpoczął proces wyprzedaży majątku^[20]. W 1998 zakłady R-1 w Bydgoszczy ostatecznie splajtowały, natomiast istniały nadal zakłady R-5 w Wałczu. Zakłady: R-3 w Jastrowiu i R-4 w Kowalewie zostały nabyte przez Arkus & Romet Group (zał. 1991). W 2005 roku spółka Romet w Bydgoszczy została wykreślona z Krajowego Rejestru Sądowego^[21].

W 2006 r. przedsiębiorstwo Arkus & Romet Group przejęło prawa do znaków towarowych „Romet” i wznowiło produkcję rowerów (montowanych m.in. z części zagranicznych) oraz motorowerów pod tą marką, poszerzając swój asortyment o skutery^[22]. W 2020 roku Arkus & Romet Group Sp. z o.o. zmieniła nazwę na Romet Sp. z o.o^[23]

Struktura Zakładów Rowerowych Predom-Romet

• R-1 – Bydgoszcz (7 odrębnych obiektów położonych w mieście, oddalonych od siebie niekiedy o ponad 20 km^[16]); produkcja rowerów sportowych, turystycznych, młodzieżowych, dziecięcych, wyścigowych, treningowych, motorowerów i motorynek, ram i większości typów podzespołów do rowerów i motorowerów^[3]
• R-2 – Poznań i Luboń (od 1949 Poznań, od 1954 Luboń^[16]); produkcja rowerów dziecięcych „Agatka” i „Smyk”, piast „Torpedo”, łańcuchów, prądnic, oświetlenia^[3]
• R-3 – Jastrowie (od 1973, obejmował trzy obiekty i fabrykę w Mirosławcu^[16]); produkcja rowerów dziecięcych „Pinio”, „Slalom”, „Domino” i podzespołów (pompki, cięgła, przerzutki)^[3]
• R-4 – Kowalewo (od 1976, w halach przekazanych przez Państwowy Ośrodek Maszynowy^[16]); produkcja rowerów składanych i podzespołów (szprychy, nakrętki)^[3]
• R-5 – Wałcz (od 1981); produkcja piast, mechanizmów korbowych i innych podzespołów^[3]
• R-6 – Bydgoszcz; zakłady transportu^[3]
• Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Pojazdów Jednośladowych – Bydgoszcz^[16]

Od 1948 Romet dysponował również zakładem w Czechowicach-Dziedzicach, który 1 stycznia 1972 roku został przekazany Fabryce Samochodów Małolitrażowych w Bielsku Białej. Produkowano w nim m.in. elementy kooperacyjne do samochodów Syrena^[16].

Produkty

Motorowery

Motorower Romet Ogar 200

• Komar 230, 231, 231b, 232, 2320, 2330, 2328, 2338, 2350, 2351, 2352, 2352W, 2360, 2361
• Romet 100
• Pegaz: 700, 705, 710,
• Romet 750
• Romet 760 – tzw. Romet Polo
• Romet 50 T-1, 50 TS-1, 50 T-3
• Romet Pony (tzw. Motorynka) 50-M-1, 50-M-2, 50-M-3, M301
• Romet Ogar 200, 201, 205
• Romet Kadet M-780, 110 Automatic
• Romet „Chart” 210, 211
• Romet 2375

Motocykle

• Romet Mińsk 125

Rowery

Romet Mistral

Romet Wagant

Składak Romet Wigry 3

Składak Romet Flaming

Rower Romet Turing 2

Romet Sprint 2

Składak Romet Jubilat

Rower Romet pod marką „Universal” w czeskim Pilźnie (2013)

• 1284 – ZZR model sportowo-turystyczny, koła 27 × 1 1/4 cala, sportowa kierownica, 3–4 biegi. (pod koniec lat 60. nazwany Maraton)
• 1280 – ZZR model sportowo-turystyczny, koła 27 × 1 1/4 cala, sportowa kierownica, 1 bieg, wolnobieg. (pod koniec lat 60. nazwany Kobuz)
• Agat – nieskładana wersja Jubilata
• Albatros – 1971–1976, rower sportowo-turystyczny, koła 27 × 1 1/4, 3–4 biegi, kierownica baranek
• Alka – turystyczny, cztery biegi na tylnej osi
• Amator – ZZR turystyczny, trzy biegi z tyłu, koła 28" x 1 3/8, lata 60.
• Ambasador – ZZR 1950?–1971 męski koła 28 × 1 3/4, torpedo – lepiej wyposażona wersja Popularnego
• Arrow – składak na kołach 20"
• Atlas
• Atos – składak na kołach 24"
• Bajka
• Bałtyk – wczesna marka (powojenna rowerów polskich), produkowane pod tą marką były rowery m.in. popularne na kołach 28 cali (nazwane potem Popularny i Goplana), oraz rowery szosowe.
• Bałtyk R11 – męski rower, koła 28 × 1 3/4 cala, torpedo protoplasta Popularnego.
• Bałtyk R13 – damska wersja R11, koła 28 × 1 3/4, torpedo.
• Beskid
• BMX
• Black Jack – pierwszy rower do downhillu, rama ze zmienną osią obrotu
• Bobo – dziecięcy
• Bolek – dziecięcy
• Bratek – dziecięcy, na kołach 20”, damska rama z przykręcaną górną „rurą”
• Butterfly
• Canyon
• CTB ECO
• Czajka – składak
• Domino – składak
• Duet – składak dwuosobowy
• Flaming – składak koła 20 cali, torpedo
• Florida Sport – rower szosowy, produkowany na eksport
• Gazela – rower turystyczny, koła 27 × 1 1/4, przerzutki zewnętrzne, 5 biegów, prosta kierownica, rama damska wersja Waganta, 1976- ?
• Giewont
• Gil
• Goplana – ZZR – Pafaro, damka koła 28 × 1 3/4 cala, torpedo model niższy syreny, lata 1950–1960
• Huragan – wyścigowy, niższy model od Jaguara koła 27 × 1 1/8 lub 1 1/4 cala
• Jagna – damka, koła 28 × 1 3/4, torpedo, następczyni Goplany (męska wersja Zbyszko), lata 1976–1990?
• Jaguar – wyścigowy, wprowadzony nieco później od Huragana
• Jolene 1
• Jolene 2
• Jubilat – rower składany oparty na kołach 24” (zamiast 20”)
• Jubilat 2
• Karat – pierwszy polski składak
• Karlik
• Kobuz – rower szosowo-turystyczny, koła 27 1 1/4 cala, wolnobieg jednorzędowy, kierownica – baranek.
• Kometa damski rower turystyczny, koła 27 × 1 1/4 cala, tylne przerzutki, 4–5 biegów.
• Konsul – koła 26 cali, torpedo
• Kormoran – męski rower turystyczny koła 27 1 1/4 cala, 4–5 biegów, prosta kierownica, lata 1971–1976 (odpowiednik albatrosa)
• Kos – nieskładana wersja Karata
• Krysia – młodzieżowa damka na kołach 24"
• Laura – damka, rower turystyczny, 5–6 biegów, przerzutka zewnętrzna, górna rura ramy inna niż w „Gazeli”- wygięta, koła 28 × 1 3/8 cala.
• Lider – młodzieżowa kolarzówka
• Malwa – damka koła 26, torpedo
• Maraton – ZZr szosowo-turystyczny koła 27 × 1 1/4, przerzutki zewn, 4 biegi koniec lat 60., kierownica – baranek
• Mars – kopia Urala koła 28 × 1 3/4, torpedo
• Merkury – ZZR, męski rower turystyczny, Koła 28 × 1 3/8, wolnobieg, pierwsza połowa lat 60.
• Meteor Sport – rower wyprawowy, 10 biegów, przerzutki zewnętrzne tył/przód, bagażnik z przodu i z tyłu, kierownica – baranek
• Mistral – szosowo-turystyczny
• Mosquito 1
• Mosquito 2
• MTB ECO
• Mustang – pierwszy polski rower górski
• Narcyz – męski, na kołach 26"
• Ola – rower dziecięcy na kołach 20"
• Orion – męska wersja modelu Turing 2
• Orkan
• Orlik – mała młodzieżówka na kołach 20"
• Pasat – męski rower turystyczno- sportowy, 10–12 biegów, kierownica – baranek, ulepszona wersja Waganta (następca Rekorda)
• Pawik – dziecięcy
• Pelikan – składak na kołach 16"
• Piast – męski, koła 28 × 1 3/4 cala, torpedo, lata 1971–1973? (Następca Ambasadora)
• Polo – pierwszy polski „chopper” na kołach 20"
• Polo Lux – „chopper” z przednim kołem 16 × 2” i tylnym 20 × 2,125”
• Popularny – ZZR – Pafaro, męski koła 28 1 3/4, torpedo, prostsza wersja Ambasadora lata 1950–1971? (następca Bałtyka R11)
• Pelicancan
• Pionier – męski rower zbudowany na niewystępującym obecnie standardzie kół 22 cale
• Rambler
• Rekord 10 / Rekord – męski, szosowo-turystyczny, na kołach 27" x 1 1/4, 10 biegów, kierownica – baranek, być może na początku produkcji występował model 5-biegowy
• Romet Reksio – dziecięcy
• Sawa – damka, koła 28 × 1 3/4 cala, torpedo (następca Goplany, męska wersja Wars) lata 1971–1976?
• Salto – mały, dziecięcy rower
• Sierra Nevada
• Slalom
• Sokół – najbardziej popularny składak w latach 70., łudząco podobny do Wigry, tzw. „rower komunijny” koła 20 cali. torpedo
• Sokół Lux – z 3 biegami w piaście (shimano 333)
• Sonata – damski rower miejski na 24" kołach
• Smyk – rower dziecięcy na kołach 11”, charakterystyczny przód(kierownica zintegrowana z widłami)
• Sport – szosowy
• Sprint – młodzieżowy uproszczony rower szosowy (koła 24”) z tylną przerzutką
• Sprint 2 – młodzieżowy uproszczony rower szosowy (koła 24”) z tylną przerzutką
• Start – wersja Sprinta bez przerzutek, kierownica „baran” i koła 24"
• Super – wyścigowy, na importowanych podzespołach
• Syrena – damski (koła 28' x 1 3/4'), lepiej wyposażona wersja Goplany, rower popularny w latach 60.
• Szarotka – damski rower zbudowany na niewystępującym obecnie standardzie kół 22 cale
• Traper – podobna do Jubilata jego tańsza, uboższa wersja z nieskładaną, prostą ramą.
• Turing 2 – damka, koła 26
• Tyler – wersje eksportowe do stanów, pierwszy polski rower z przerzutką planetarną w tylnej piaście
• Universal – wersje eksportowe większości rowerów Romet
• Wagant – popularny rower męski, turystyczny z tylną przerzutką, pięć biegów – pod koniec produkcji 6?, produkowany od 1976 – do końca istnienia zakładów lata 90., koła 27 × 1 1/4 cala.
• Wagant Sport – połowa lat 70., z 10 biegami i kierownicą – barankiem
• Wars – lata 1971–1976?, rower męski, koła 28 × 1 3/4, damska wersja Sawa następca Popularnego (być może produkowany równolegle)
• Wenus – ZZR, lata 60., damski sportowy na wolnobiegu lub z tylną przerzutką. kola 28 1 3/8 (damska wersja Merkurego)
• Wezuwiusz – rower górski
• Wicher – wyścigowy rower torowy z tzw. ostrym kołem
• Wigry (modele Wigry 2, 3, 4, 5) – najpopularniejsza wersja składaka na kołach 20"
• Wilga – rower turystyczny, damski z 4 biegami, koła 27 × 1 1/4 cala. Kierownica prosta (odpowiednik Kormorana)
• Zbyszko – rower męski następca popularnego, koła 28 × 1 1/2 cala, torpedo. (Jagna wersja damska), lata 1976–1980?
• Zenit – składak, pięciobiegowa odmiana roweru Jubilat 2 koła 24 × 1 3/4 cala.
• Żuraw – męski rower turystyczny, wolnobieg 1 bieg, koła 27 × 1 1/4. prosta kierownica, lata 1969?–1971 – odpowiednika Kobuza

Uwagi

Przypisy

Linki zewnętrzne

• „60 lat zakładów rowerowych ROMET 1924-1984” online
• Dane techniczne rowerów ROMET
• Reklamy i katalogi rowerów ROMET

Zjednoczenie Przemysłu Zmechanizowanego Sprzętu Domowego „Predom”

Dezamet Eda Farel Łucznik Mesko Metrix Metron Polar Premet Prespol Prexer Romet Selfa Termet Wromet Wrozamet Zelmer