Zamach na autobus w Afuli

Zamach na autobus w Afuli
Ilustracja
Pomnik w miejscu zamachu
Państwo

 Izrael

Miejsce

Afula

Data

6 kwietnia 1994

Godzina

11:00

Liczba zabitych

9 osób

Liczba rannych

55 osób

Typ ataku

zamach samobójczy

Sprawca

Hamas

Położenie na mapie Izraela
Mapa konturowa Izraela, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Ziemia32°36′43,38″N 35°17′16,88″E/32,612050 35,288022

Zamach na autobus w Afulisamobójczy zamach terrorystyczny przeprowadzony w dniu 6 kwietnia 1994 roku przez członka palestyńskiej organizacji terrorystycznej Hamas w mieście Afula na północy Izraela. Zamachowiec wysadził się w samochodzie obok stojącego na przystanku autobusu komunikacji miejskiej. W zamachu zginęło 8 cywilów i terrorysta zamachowiec. Rannych zostało kolejnych 55 osób.

Okoliczności zamachu

Zawarte w 1993 roku Porozumienia z Oslo umożliwiło wygaszenie palestyńskiego powstania Intifady, jednak nie doprowadziło do zakończenia konfliktu izraelsko-arabskiego. Powstała Autonomia Palestyńska była tymczasową strukturą administracyjną, której zasadność powstania kwestionowała radykalna palestyńska organizacja terrorystyczna Hamas. Proces pokojowy z Palestyńczykami był także silnie krytykowana przez prawicowe środowiska żydowskie w Izraelu. W dniu 25 lutego 1994 roku żydowski osadnik Baruch Goldstein wtargnął do Grobowca Patriarchów w Hebronie, i otworzył ogień do modlących się muzułmanów. W tej masakrze w Makpela zginęło 29 osób, a 125 zostało rannych[1]. Goldstein był amerykańskim Żydem wychowanym na Brooklynie, zwolennikiem fundamentalistycznej żydowskiej partii politycznej Kach, zdelegalizowanej w Izraelu krótko po tej masakrze. Sama partia Kach została uznana przez Izrael za organizację terrorystyczną[2].

Po masakrze wybuchły palestyńskie zamieszki, w których zginęło 9 Arabów, a ponad 200 zostało rannych. Siły Obronne Izraela obawiając się eskalacji przemocy nałożyły godzinę policyjną na arabskie dzielnice Hebronu[3]. Równocześnie w obawie przed zemstą ewakuowano żydowską enklawę z miasta[4]. Premier Icchak Rabin spotkał się z palestyńskimi przywódcami, a wszystkie izraelskie partie polityczne potępiły zamach terrorystyczny w Makpel. Wszystkie te działania częściowo uspokoiły napięcia i Autonomia Palestyńska pogrążyła się w trwającą czterdzieści dni żałobę narodową. Całą sytuację postanowiła wykorzystać palestyńska organizacja Hamas, która od 1992 roku przygotowywała się do przeprowadzania samobójczych zamachów terrorystycznych. Plany ataków przygotowywał Jachja Ajjasz[5][6].

Przebieg zamachu

Takim samym samochodem Oplem Ascona przeprowadzono w 1994 roku zamach terrorystyczny w Afuli

Palestyński zamachowiec-samobójca rankiem 6 kwietnia 1994 roku przyjechał do miasta Afula. Jechał on pochodzącym z 1987 roku samochodem osobowym Opel Ascona, wewnątrz którego ukryto siedem butli gazowych, pięć granatów ręcznych oraz bombę domowej roboty z pakunkiem zawierającym 1100 gwoździ stolarskich. Wieczorem tego dnia w Izraelu rozpoczynało się święto Dnia Pamięci Holocaustu, i właśnie wielu uczniów wracało do domów po zakończeniu okolicznościowych uroczystości w szkołach. Zamachowiec przejechał przez kilka ulic, dojeżdżając do centrum miasta. Około godziny 11.00 zatrzymał się obok podmiejskiego autobusu linii Egged numer 348, który właśnie stał na pełnym ludzi przystanku autobusowym. W tym momencie zamachowiec zdetonował ładunek wybuchowy w swoim samochodzie. W zamachu zginęło 8 cywilów i terrorysta zamachowiec. Rannych zostało kolejnych 55 osób. Większość rannych była uczniami[7].

Lista zabitych:

  • Aszer Attia, 48. lat, z Afuli (kierowca autobusu)
  • Ilana Schreiber, 45. lat, nauczyciel z kibucu Nir Dawid
  • Ajala Vahaba, 40. lat, nauczyciel z Afuli
  • Ahuva Cohen Onalla, 37. lat, z Afuli (zmarła od ran 25 kwietnia 1994 r.)
  • Vered Mordechaj, 13. lat, z Afuli
  • Meirav Ben Mosze, 16. lat, z Afuli
  • Maja Elharar, 17. lat, z Afuli
  • Fadija Shalabi, 25. lat, z Iksal[8]

Zamachowcem był 19-letni Ra'id Zaqarna z miasta Kabatija w Autonomii Palestyńskiej. Był on członkiem zbrojnego ramienia Hamasu, Brygad Izz ad-Din al-Qassam[9].

Konsekwencja zamachu

Upamiętnienie zamachu
Pomnik ku czci ofiar terroryzmu w Afuli
Pomnik ku czci kierowcy Aszera Attia, który zginął w zamachu
Pomnik ku czci Maja Elharar, który jako ochotnik służył w ochronie w Afuli
Pomnik ku czci uczennicy Vered Mordechaj
Pomnik ku czci uczniów, którzy zginęli w zamachu w Afuli

Zamach w Afuli wywołał wielki szok, tym większy, że przeważająca liczba poszkodowanych była dziećmi w wieku szkolnym. W odpowiedzi izraelski siły bezpieczeństwa aresztowały 383 działaczy Hamasu w Samarii, Judei i Strefie Gazy. Palestyński przywódca Jasir Arafat odmówił potępienia zamachu, czym wzbudził gniew rządu izraelskiego. Stany Zjednoczone zażądały od Arafata publicznego potępienia zamachu w Afuli, tak jak wcześniej premier Icchak Rabin bezkompromisowo potępił masakrę w Makpela (oświadczył on, że Baruch Goldstein jest obcy dla Izraela i judaizmu)[7].

Upamiętnienie

Miejsce zamachu zostało upamiętnione niewielkim pomnikiem, na którym umieszczono nazwiska siedmiu żydowskich ofiar (pominięto arabską ofiarę - kobietę z miasta Iksal). Dodatkowo w mieście znajduje się kilka pojedynczych pomników, które upamiętniają poszczególne ofiary zamachu[10].

Przypisy

  1. Nabeel Abraham: What About The Victims?. [w:] Lies of Our Times [on-line]. 1994. [dostęp 2013-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
  2. Cabinet Communique - March 13, 1994. [w:] Israel Ministry of Foreign Affairs [on-line]. 1994-03-13. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  3. Avi Issacharoff, Chaim Levinson: Settlers remember gunman Goldstein; Hebron riots continue. [w:] Haaretz [on-line]. 2010-02-28. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  4. Akiva Eldar: Ewakuacja żydowskiej dzielnicy w Hebronie. [w:] Haaretz [on-line]. 2008-11-02. [dostęp 2013-11-14]. (hebr.).
  5. Joe Stork: Understanding Terrorism: Challenges, Perspectives, and Issues. 2009, s. 358. ISBN 978-1-4129-7059-4. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  6. Martin Gus: Erased in a Moment: Suicide Bombing Attacks Against Israeli Civilians. Human Rights Watch, 2002, s. 66. ISBN 978-1-56432-280-7. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  7. a b Clyde Haberman: Arab car bomber kills 8 in Israel; 44 are wounded. [w:] The New Tork Times [on-line]. 1994-04-07. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  8. Fatal Terrorist Attacks in Israel Since the Declaration of Principles. [w:] Israel Ministry of Foreign Affairs [on-line]. [dostęp 2013-11-15]. (ang.).
  9. Samuel Katz: The Hunt for the Engineer. Lyons Press, 2002, s. 103-104. ISBN 1-58574-749-1.
  10. Na podstawie zdjęć - umieszczone w artykule

Media użyte na tej stronie

Flag of Israel.svg
Flag of Israel. Shows a Magen David (“Shield of David”) between two stripes. The Shield of David is a traditional Jewish symbol. The stripes symbolize a Jewish prayer shawl (tallit).
Andartavered.jpg
Monument in memory of Vered Mordechay, murdered in a suicide bombing in Afula in April 1994, situated in her School, "Oren" school in Afula. Sculpture by Reuven Gafni אנדרטה של האמן ראובן גפני לזכר ורד מרדכי שנרצחה בפיגוע מכונית התופת בעפולה באפריל 1994, המוצבת בחצר חטיבת הביניים "אורן" בעפולה בה למדה ורד.
Terrorafula.jpg
אנדרטה לחללי הטרור בעפולה. צולם על ידי
Andartabg.jpg
monument in memory of the students of Ben Gurion High school in Afula murdered on a suicide bombing in April 1994. sculpture by Reuven Gafni אנדרטה לזכר תלמידות בית הספר התיכון "בן גוריון" בעפולה שנרצחו בפיגוע מכונית התופת בעפולה באפריל 1994, מוצבת בחצר בית הספר, אמן - ראובן גפני
Israel location map.svg
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
English (en):
 
The 1949 armistice line, aka the "Green Line" or "pre-67 borders"
 
Borders of the Israeli-annexed East Jerusalem and Golan Heights
 
Non-Israeli borders
Piguaafula.jpg
Monument to the victims of a suicide bomber in Afula in April 1994. יד לזכרם של הנספים בפיגוע מכונית התופת בעפולה באפריל 1994, מוצבת בסמוך למקום הפיגוע
Andarta asher.jpg
monument in memory of Egged driver Asher Atiya, murdered in a suicide car bombing in April 1994, situated in the central bus station in Afula
Andarta maya.jpg
Monument in memeory of civil guard volunteer Maya Elharar murdered in a suicide car bombing in Afila on April 1994, in front of the civil guard house in Afula Illit אנדרטה לזכרה של מתנדבת המשמר האזרחי מאיה אלהרר שנרצחה בפיגוע מכונית התופת בעפולה באפריל 1994, המוצבת מול בית המשמר האזרחי בעפולה עילית