Zamachy na samoloty pasażerskie w Rosji (2004)

Zamachy na samoloty pasażerskie w Rosji (2004)
Ilustracja
Tu-134, który uległ katastrofie (nr rej. RA-65080). Zdjęcie wykonano na lotnisku Domodiedowo w Moskwie miesiąc przed katastrofą.
Państwo Rosja
MiejsceTu-134: 40 km od Nowomoskowska
Tu-154: 25 km od Kamieńska Szachtyńskiego
Data24 sierpnia 2004
Godzina22:53 czasu lokalnego
20:53 czasu polskiego
RodzajZamachy bombowe
Ofiary90 osób
Ranni0 osób
Ocaleni0 osób
1. Statek powietrzny
TypTupolew Tu-134
UżytkownikVolga-AviaExpress
NumerRA-65080
StartRosja Moskwa
Cel lotuRosja Wołgograd
Numer lotu1303
Pasażerowie35 osób
Załoga9 osób
Ofiary44 osoby
2. Statek powietrzny
TypTupolew Tu-154
UżytkownikSiberia Airlines
Znak rejestracyjnyRA-85556
StartRosja Moskwa
Cel lotuRosja Soczi
Numer lotu1047
Liczba pasażerów38 osób
Liczebność załogi8 osób
Ofiary śmiertelne46 osób
brak współrzędnych

Zamachy bombowe w samolotach nad Rosją wydarzyły się 24 sierpnia 2004 roku. Ataki zostały przeprowadzone w lotach Volga-AviaExpress 1303 oraz Siberia Airlines 1047. W wyniku podwójnego ataku terrorystycznego zginęło 90 osób.

Informacje o samolotach

Pierwszy z dwóch zaatakowanych samolotów to dwusilnikowa maszyna Tupolew Tu-134A-3 należąca do linii lotniczych Volga-AviaExpress. Swój pierwszy lot wykonał w 1977 roku. Samolot ten startował z moskiewskiego lotniska Domodiedowo i miał docelowo udać się do Wołgogradu o godzinie 22:30 czasu lokalnego. Z tego samego lotniska oraz 10 minut później, wystartowała druga z maszyn – był nią 3-silnikowy samolot Tupolew Tu-154B-2, którą operowały linie lotnicze Siberia Airlines[a]. Maszyna pierwszy raz wzbiła się w powietrze w 1982 roku. Tu-154 miał wylądować w Soczi. Na pokładzie samolotów znajdowały się 35 pasażerów i 9-osobowa załoga (w przypadku lotu Moskwa-Wołgograd) oraz 38 pasażerów i 8-osobowa załoga (w przypadku lotu Moskwa-Soczi). Wszystkie osoby na pokładzie obu Tupolewów byli obywatelami Rosji[1].

Przebieg zamachu

Tu-154, który uległ katastrofie (nr rej. RA-85556). Zdjęcie wykonano na lotnisku Domodiedowo w Moskwie dwa miesiące przed katastrofą.

Do Moskwy o godzinie 19:45 przyleciały ze stolicy Dagestanu Machaczkały dwie Czeczenki w asyście dwóch innych Czeczenów. Do samolotów samobójczynie weszły, posługując się biletami kupionymi na czarnym rynku. Początkowo myślano, że rozbije się jeden samolot – miał być nim Tu-134A-3, ale pracownicy wieży kontrolnej podali, iż stracili kontakt z drugim samolotem już 3 minuty po utracie kontaktu z pierwszą maszyną. Media zaczęły podawać, że zniknięcie z radarów 2 samolotów w krótkim czasie mogło sugerować, że doszło do zamachu terrorystycznego. Zamach miały potwierdzić też rzekome informacje podawane przez pewną kobietę, która ujrzała wybuch na pokładzie maszyny[2].

Ładunki wybuchowe wykorzystane do ataków składały się z mieszanki heksogenu oraz nitrogliceryny i zostały zapakowane w plastikowe pudełko. Heksogen użyty był przez czeczeńskich bojowników również do budowy bomb, które eksplodowały w blokach mieszkalnych w 1999 roku[3].

Śledztwo

Główną przyczyną obu katastrof lotniczych miały być zamachy bombowe na pokładzie maszyn (informacje o wybuchach były jednak dementowane, np. przez rzecznika FSB[4]). Ale śledczy nie wykluczali również innych przyczyn – mowa była między innymi o złym stanie paliwa, nieprawidłowościach w systemie regulacji paliwa czy też błąd pilota. Mało prawdopodobną przyczyną miało być porwanie obu samolotów w odstępie zaledwie kilku minut – tym bardziej, że została wysłana wiadomość SOS z kokpitu Tu-154[5]. Samoloty te były w dobrym stanie technicznym, a pasażerowie wsiadający na pokład pomyślnie przeszli testy bezpieczeństwa[6].

27 sierpnia badający katastrofę wykryli w jednej z maszyn ślady, które potwierdzają, że na pokładzie samolotu eksplodował ładunek wybuchowy[7].

Reakcje

Po podejrzeniu przypuszczeń o eksplozjach na pokładzie obu Tupolewów, w lotniskach w całej Rosji wprowadzono nadzwyczajne środki bezpieczeństwa. W związku z obydwoma katastrofami, z Soczi do Moskwy powrócił prezydent Rosji Władimir Putin. Wydał rozkaz natychmiastowego wszczęcia śledztwa w sprawie wypadków[4], a także ogłosił 26 sierpnia dniem żałoby narodowej w całym kraju[8].

Rząd obiecał, że wypłaci każdej rodzinie ofiary zamachów po 112 tys. rubli[9].

Uwagi

  1. ↑ Obecnie linie lotnicze noszą nazwę jako S7 Airlines

Przypisy

  1. ↑ Hunt for clues to Russia crashes (ang.). BBC News. [dostęp 2014-08-09].
  2. ↑ Passenger Planes 'Crash' In Russia (ang.). Sky News. [dostęp 2014-08-08].
  3. ↑ Explosions 'led to Russia crashes' (ang.). CNN. [dostęp 2014-08-08].
  4. ↑ a b To nie był zamach? (pol.). Interia. [dostęp 2014-08-08].
  5. ↑ Media reel from twin crash blows (ang.). BBC News. [dostęp 2014-08-09].
  6. ↑ Terrorists 'Not Behind' Double Plane Crash (ang.). Sky News. [dostęp 2014-08-08].
  7. ↑ Traces Of 'Explosives' On Crash Plane (ang.). Sky News. [dostęp 2014-08-08].
  8. ↑ Russians Mourn Plane Crash Victims (ang.). Sky News. [dostęp 2014-08-08].
  9. ↑ Russia shaken by air crash enigma (ang.). BBC News. [dostęp 2014-08-09].

Bibliografia

Katastrofy samolotów cywilnych w 2004 roku

Media użyte na tej stronie

Siberia Airlines Tupolev Tu-154B-2 (RA-85556).jpg
Autor: Alex Pereslavtsev, Licencja: GFDL 1.2
Siberia Airlines Tupolev Tu-154B-2 landing at Moscow's Domodedovo International Airport. Two months after this photo was taken this aircraft operating as Siberia Airlines Flight 1047 was blown out of the sky in a terrorist bombing.
Kolavia Tupolev Tu-134A (RA-65080).jpg
Autor: Alex Pereslavtsev, Licencja: GFDL 1.2
Kolavia Tupolev Tu-134A taxiing at Moscow's Domodedovo International Airport. Two months after this photo was taken this aircraft operating as Volga-AviaExpress Flight 1353 was blown out of the sky in a terrorist bombing.