Zamczysko na Łysinie

Zamczysko na Ściszków Groniu

stanowisko dokumentacyjne
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Mezoregion	Beskid Mały
Data utworzenia	2009
Akt prawny	Rozporządzenie nr 8/09 Wojewody Śląskiego z dnia 12 czerwca 2009 r.[1]
Powierzchnia	0,872 ha[1]
Położenie na mapie gminy Łękawica Zamczysko na Ściszków Groniu
Położenie na mapie Polski Zamczysko na Ściszków Groniu
Położenie na mapie województwa śląskiego Zamczysko na Ściszków Groniu
Położenie na mapie powiatu żywieckiego Zamczysko na Ściszków Groniu
49°44′52″N 19°18′18″E/49,747778 19,305000

Zamczysko na Łysinie lub Zamczysko na Ścieszków Groniu – osuwisko skalne na Łysinie (zwanej też Ścieszków Groniem) w Beskidzie Małym^[2]. Znajduje się na południowej stronie szczytu, tuż pod jego szczytem. Jest to skalny wąwóz z pionowymi ścianami, wielkimi głazami i jaskiniami. Wysokość ścian dochodzi do kilkunastu metrów. Miejsce to znane było już Andrzejowi Komonieckiemu, który w „Dziejopisie żywieckim” tak o nim pisał: ... w górze Łysinie są dziury albo lochy szerokie i głębokie, między wielkiemi skałami w ziemi będące, które skryte są i dość ich nie można”. Najgłębszą i najdłuższą z tych jaskiń jest Jaskinia Lodowa w Zamczysku o długości 59 m i głębokości 10 m. Znana jest z tego, że jeszcze w czerwcu stwierdzono występowanie w niej lodowych stalaktytów. Jest to najniżej położona w Polsce jaskinia, w której w lecie obserwowano występowanie lodu. Oprócz niej jest kilka mniejszych jaskiń, mających długość tylko kilku metrów. Są to: Odgruzowana Zimna Nora, Szczelina w Bloku, Ciasna Szczelina oraz Śmietnik^[3].

Zamczysko porasta las bukowy z domieszką klonów, jarzębin, brzóz oraz krzakami malin. Z ciekawszych gatunków paproci występują w nim: zanokcica skalna, zanokcica zielona, paprotka zwyczajna, są też rzadkie gatunki mchów. Od 2009 r. obszar Zamczyska o powierzchni 0,87 ha objęty został ochroną jako stanowisko dokumentacyjne „Zamczysko na Ściszków Groniu”^[3].

Jak z wieloma tego typu miejscami, również z Zamczyskiem wiążą się legendy. Według jednej z nich istnieje stąd podziemne przejście aż na Babią Górę. Ludowe przekazy mówią, że kiedyś mieszkał tutaj piekarz^[3].

Skały Zamczyska były atrakcyjne również dla wspinaczy skałkowych. W latach 70. XX wieku wspinano się tutaj metodą „na wędkę”. Wspinacze przeszli kilkanaście dróg wspinaczkowych. Najtrudniejsza z nich ma VI.4+ w skali trudności Kurtyki. W 1988 r. Krzysztof Małysz, Piotra Antecki i Czesław Szura na trzech najbardziej do tego celu nadających się ścianach wykonali zabezpieczenia (stałe przeloty)^[4].

Przypisy