Zamek Kazimierzowski w Przemyślu

Zamek Kazimierzowski (Króla Kazimierza III Wielkiego)

nr rej. A-275 z 12.05.1960[1]
(c) Photo: Marcin Konsek / Wikimedia Commons, CC BY-SA 4.0 Zamek Kazimierzowski
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Miejscowość	Przemyśl
Adres	al. 25 Polskiej Drużyny Strzeleckiej 1
Styl architektoniczny	renesans
Rozpoczęcie budowy	XI wiek
Ukończenie budowy	po 1340 r.
Położenie na mapie Przemyśla Zamek Kazimierzowski (Króla Kazimierza III Wielkiego)
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Zamek Kazimierzowski (Króla Kazimierza III Wielkiego)
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Zamek Kazimierzowski (Króla Kazimierza III Wielkiego)
49°46′49,65″N 22°45′54,37″E/49,780458 22,765103
Strona internetowa

Zamek Kazimierzowski – renesansowy zamek w Przemyślu, na Wzgórzu Zamkowym, położonym na wysokości 270 m n.p.m.

Pierwszy zamek został wzniesiony na wzgórzu po roku 1340, za panowania Kazimierza Wielkiego w miejscu drewniano-ziemnego grodu, w którym już w początkach XI wieku król Bolesław Chrobry zbudował murowaną romańską rotundę i palatium (pałac). Zamek Kazimierza Wielkiego został zbudowany w stylu gotyckim. Z tego okresu do dziś zachowała się jedynie ostrołukowa brama wjazdowa. Zamek ten został uszkodzony podczas najazdu Wołochów w 1498 roku. Odbudował go w latach 1514–1553 Piotr Kmita Sobieński, wzmacniając jego obronność poprzez budowę bastei. Zamek posiadał plan czworoboku z okrągłymi basztami na narożach, a w narożniku południowym czworoboczną wieżę. Pod zamkiem znajdował się ufortyfikowany przygródek. W latach 1616–1633 starosta Marcin Krasicki zlecił Galeazzo Appianiemu przeprowadzenie przebudowy zamku podwyższając baszty północną i wschodnią, natomiast skrzydło północno-wschodnie przekształcił na budynek mieszkalny z krużgankami. W 1678 roku starosta Marcin Kazimierz Kątski umieścił na zamku zbrojownię. W 2 poł. XVII wieku podejmowano próby wzmocnienia obronności zamku.

W latach 1759–1762 starosta Stanisław Poniatowski zburzył kurtynę południowo-zachodnią wraz z basztami i wybudował nowy mur, pomniejszający obszar zamku o ok. 10 metrów. Do budynku bramnego dodano przypory. W latach 1865–1867 wykonano remont skrzydła północno-wschodniego i baszty północnej. Od 1884 roku na zamku swoją siedzibę miało Przemyskie Towarzystwo Dramatyczne „Fredreum”.

Pod koniec XX wieku odbudowano częściowo mur kurtynowy od strony południowo-zachodniej i obie baszty przy tej kurtynie. Na dziedzińcu odsłonięto zarys romańskiej rotundy i palatium powstałego pod koniec panowania Bolesława Chrobrego. W 2012 r. zapoczątkowano prace nad wyeksponowaniem tych reliktów oraz odkrytej w trakcie prac romańskiej bazyliki trzynawowej mylnie określanej jako Cerkiew Wołodara.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• K. Stala: Uwagi w kontekście ostatnich odkryć w rotundzie i palatium na Wzgórzu Zamkowym w Przemyślu, Wiadomości Konserwatorskie 25/2009
• Przemyskie Centrum Kultury i Nauki ZAMEK
• Zamek Kazimierzowski w Przemyślu
• Zamek Kazimierzowski. www2.kki.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-23)].
• Archiwalne widoki zamku w bibliotece Polona