Zamek Królewski w Kaliszu

Zamek Królewski w Kaliszu
Ilustracja
Zamek Królewski w Kaliszu[1]
Państwo

 Polska

Miejscowość

Kalisz

Typ budynku

zamek

Styl architektoniczny

gotyk

Kondygnacje

4

Zniszczono

1792, 1803–1804

Pierwszy właściciel

Bolesław Pobożny

Położenie na mapie Kalisza
Mapa konturowa Kalisza, blisko centrum u góry znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek Królewski w Kaliszu”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, na dole nieco na prawo znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek Królewski w Kaliszu”
Ziemia51°45′51,6″N 18°05′31,6″E/51,764333 18,092111
Relikty Zamku Królewskiego w Kaliszu

Zamek Królewski w Kaliszu – gotycki zamek w Kaliszu, wzniesiony w trzeciej ćwierci XIII w. przez Bolesława Pobożnego na Nowym Mieście, czteroskrzydłowy, na planie zbliżonym do kwadratu, warowny, otoczony fosą; spłonął w 1537, odbudowany, spłonął ponownie w 1792, rozebrany w latach 1803–1804[2]; największy zamek w Wielkopolsce[3].

Historia

Pierwsze zabudowania drewniane pełniące funkcje siedziby władcy Bolesława Pobożnego wzniesiono na wyspie między odnogami rzeki Prosny ok. roku 1253. W XIV wieku z inicjatywy Kazimierza III Wielkiego niedaleko dawnej Bramy Toruńskiej powstał murowany zamek, który był jednym z szeregu zamków wybudowanych przez tego władcę. O fakcie wybudowania go wspomina Jan Długosz[4]. Według opisu sporządzonego w 1564 roku kaliski zamek był budowlą czteroskrzydłową zbudowaną na planie czworoboku z dziedzińcami pośrodku. Główne czterokondygnacyjne skrzydło znajdowało się w linii murów miejskich, po przeciwnej stronie od wjazdu[5]. Na zamek prowadziła brama wjazdowa z mostem zwodzonym, która znajdowała się od strony miasta w skrzydle północnym. Główny dom mieszkalny miał cztery kondygnacje, pozostałe zabudowania trzy. W latach 1402–1423 wielokrotnie na zamku przebywał król Władysław II Jagiełło. W 1537 roku spłonęło skrzydło zachodnie, które już prawdopodobnie nie zostało odbudowane w dawnej formie[5]. Za zamkiem od strony zachodniej znajdował się gospodarczy przygródek do którego prowadziła boczna furta[5].

W XVI wieku zamek stanowił rezydencję wielkopolskich dygnitarzy: starosty generalnego, kaliskiego wojewody, burgrabiego, a okresowo także dla polskich królów. W 1792 zamek popadł w ruinę podczas pożaru Kalisza. W 1803 roku wypalone ruiny zamku wraz z przylegającym placem zostały oddane w posiadanie Fryderykowi Wiedermanowi[5]. Tenże przekazał je chirurgowi Ernestowi Fryderykowi Leonhardowi, który w 1804 roku sprzedał ruiny zamku winiarzowi Jerzemu Myszkiewiczowi, a następnie pozostałości zamku rozebrano na budulec[5]. W 1819 roku na jego miejscu zbudowano szkołę. Obecnie jedyną pozostałością zamku są odkryte przez archeologów fundamenty na terenie I Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Asnyka przy zbiegu ulic Grodzkiej, Zamkowej oraz placu Jana Pawła II w centrum miasta[6].

Przypisy

  1. ↑ Teresa Ruszczyńska: Materiały ikonograficzne do historii zabudowy Kalisza. W: Osiemnaście wieków Kalisza : studia i materiały do dziejów miasta Kalisza i regionu kaliskiego. T. 2. Kalisz: Wydawnictwo Poznańskie, 1961, s. 93–94.
  2. ↑ Janusz Tomala: Kalisz – miasto lokacyjne w XIII-XVIII wieku : studium archeologiczno-architektoniczne. Kalisz: Edytor, 2004, s. 45–51. ISBN 83-919877-4-4.
  3. ↑ Władysław Kościelniak: Kalisz : ilustrowany przez autora przewodnik po mieście. Kalisz: Sztuka i Rynek, 2002, s. 72–73. ISBN 83-913102-3-X.
  4. ↑ Kalisz - Średniowieczny zamek królewski. zamki.res.pl. [dostęp 2018-06-30].
  5. ↑ a b c d e DAWNY KALISZ - Tego już nie ma / Zamek kaliski, www.kalisz.info [dostęp 2022-01-12].
  6. ↑ Judyta Anna Dymkowska: Zamek kaliski. Dawny Kalisz. [dostęp 2018-06-30].

Bibliografia

  • Tadeusz Baranowski, "Kalisz - początki miasta",
  • Tadeusz Poklewski-Koziełł, "Średniowieczne zamki między Prosną i Pilicą", Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź - 1992

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Kalisz location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Kalisza, Polska
Greater Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.70 N
  • S: 51.05 N
  • W: 15.68 E
  • E: 19.19 E
Legenda zamek.svg
Symbol zamku do legendy mapy
Kalisz Zamek Krolewski Glebocki.jpg
Średniowieczny widok Zamku Królewskiego w Kaliszu, fragment ryciny