Zamek Piastowski w Jaworze

Zamek w Jaworze
Symbol zabytku nr rej. 351 z 22 listopada 1956
Ilustracja
Zamek w Jaworze
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Jawor

Styl architektoniczny

Eklektyzm

Rozpoczęcie budowy

XII wiek

Ukończenie budowy

XIII wiek

Ważniejsze przebudowy

XVI wiek, XVII wiek, XVIII wiek

Zniszczono

XVII wiek

Odbudowano

XVII wiek

Pierwszy właściciel

Bolesław I Wysoki

Obecny właściciel

Jawor (miasto)

Położenie na mapie Jawora
Mapa konturowa Jawora, na dole znajduje się ikonka pałacu z opisem „Zamek w Jaworze”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, w centrum znajduje się ikonka pałacu z opisem „Zamek w Jaworze”
Położenie na mapie powiatu jaworskiego
Mapa konturowa powiatu jaworskiego, blisko centrum u góry znajduje się ikonka pałacu z opisem „Zamek w Jaworze”
Ziemia51°02′59,03″N 16°11′26,73″E/51,049731 16,190758

Zamek w Jaworze – eklektyczny, wielokrotnie przebudowywany piastowski zamek książęcy w Jaworze na Dolnym Śląsku zbudowany pierwotnie w średniowieczu. Zachowany zamek kryje w swych murach ślady pierwotnej zabudowy. Kompleks zamkowy ma powierzchnię użytkową 6072 m kw. i kubaturę 18500 m sześciennych[1].

Historia

Początkiem zamku była wieża obronno-mieszkalna, którą otaczał wał i fosa. Powstanie wieży to czas przed rokiem 1224, wtedy to w imieniu Henryka Brodatego - władcy Śląska, urząd Kasztelana (comes castellanus) z siedzibą w Jaworze pełnił wspomniany właśnie pod tą datą Radosław z Bolesławca.

Po roku 1274 w którym powstało księstwo jaworskie, zamek stał się książęcą rezydencją i z tym faktem łączy się jego rozbudowę w latach późniejszych. W warowni rezydował Bernard Zwinny - brat Bolka I i jednocześnie współwładca księstwa jaworskiego.

Bolko I pod koniec swojego panowania zabezpieczając stołeczne miasto Jawor od zagrożenia czeskiego otoczył je murami obronnymi, wtedy zamek ufortyfikowano kamieniem zastępując drewniano-ziemne umocnienia. W średniowieczu był siedzibą piastowskiego rodu książąt jaworsko-świdnickich aż do śmierci Bolka II Małego w 1368[1].

Do 1392 roku zamek znajdował się w posiadaniu księżnej Agnieszki, po której Jawor przejęli starostowie królów czeskich. W 1490 r. gościł tutaj król czeski Władysław Jagiellończyk, a niespełna 200 lat później Marysieńka Sobieska. Wielokrotnie przebudowywany i odbudowywany w XV i XVI wieku po zniszczeniach (np. z wojny trzydziestoletniej) stracił swój wygląd średniowiecznej warowni[1].

Więzienie

Od czasu wojen śląskich, kiedy Śląsk został zajęty przez Prusy aż do roku 1956 r. zamek pełnił rolę więzienia. W roku 1751 przebudowano wieżę zegarową, która pełniła funkcje dozorujące więzienie. W 1946 roku na zamku dokonano egzekucji Czesława Waranki i Jana Kruka za zabójstwo starosty Adama Bystry-Bykowskiego.

Obecnie

W roku 2006[2] zarejestrowano Stowarzyszenie Zamek Piastowski w Jaworze mające działać m.in. w obszarze ochrona dóbr kultury[3].

Przypisy

Bibliografia

  • Bohdan Guerquin: Zamki w Polsce. Warszawa: Arkady, 1974, s. 149-150.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
Legenda dwor.svg
Symbol dworu do legendy mapy
Jawor (js).jpg
Autor: Jerzy Strzelecki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zamek w Jaworze
Jawor location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 3.0
Jawor, Poland location map