Zamek Wojnowice

Zamek Wojnowice

(niem.) Schloss Wohnwitz

nr rej. 164/298
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Wojnowice
Adres	Zamkowa 2, 55-330 Wojnowice
Rozpoczęcie budowy	XIV w.
Kolejni właściciele	Stowarzyszenie Historyków Sztuki
Obecny właściciel	Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego we Wrocławiu
Położenie na mapie gminy Miękinia Zamek Wojnowice
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Zamek Wojnowice
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Zamek Wojnowice
Położenie na mapie powiatu średzkiego Zamek Wojnowice
51°11′52″N 16°47′43″E/51,197778 16,795278
Strona internetowa

Zamek w Wojnowicach – gotycko-renesansowy nawodny zamek – obronna siedziba rycerska, położony w Wojnowicach w województwie dolnośląskim, w powiecie średzkim, w gminie Miękinia, ok. 25 km od Wrocławia. Jeden z nielicznych tego typu zamków w Polsce.

Historia

Wojnowice występują w źródłach od XIII w. jako majątek, później istniał tu folwark. Początki zamku datuje się na XIV wiek (Johann Skopp). W XV w. należał do różnych rodów śląskich, m.in. von Schellendorf oraz von Krickov. W 1522 r. kupił go znany poeta Achatius Haunold, sprzedając go dwa lata później wrocławskiemu mieszczaninowi Mikołajowi von Schebitz. Nowy właściciel w latach 1515–1530 rozpoczął wyburzanie zamku z myślą o przebudowie go w nowoczesnym stylu. Po jego śmierci w 1537 r. nowym właścicielem została żona Jakuba Bonera – Lukrecja. Dla niej małżonek przekształcił zamek w modną renesansową rezydencję. Po jego śmierci w 1572 r. Lukrecja wyszła ponownie za mąż za Andreasa Hertwiga, radcę Królewskiej Śląskiej Komory Fiskalnej i ziemianina. On to kontynuował dzieło swego poprzednika. W roku 1576 Wojnowice powróciły na krótko w ręce rodu von Schebitz. Szesnaście lat później zostały odkupione przez synów Jakuba Bonera (Jakuba i Sebalda) od Fryderyka von Schebitz. Następnie rezydencja często przechodziła z rąk do rąk różnych mieszczańskich rodów śląskich. Ostatnim właścicielem prywatnym w latach 1940–1945 była rodzina von Livonius. Niewielkie przebudowy w tym czasie, według projektu Augusta Wilhelma Hogrevego, nie zmieniły jego formy, dopiero II wojna światowa spowodowała zniszczenia.

W latach 1961–1984 wykonano na zamku prace restauracyjne. Od 7 czerwca 2014 r. właścicielem zamku jest Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego we Wrocławiu, które otrzymało zamek w darze od Ministerstwa Skarbu^[1]. Od 21 marca 2015 r. zamek jest otwarty dla turystów. Mieszczą się w nim: restauracja, sale konferencyjne, pokoje hotelowe oraz biura fundacji Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego.

Architektura

Wojnowiecki zamek jest budowlą o wyjątkowych walorach architektonicznych, malowniczej bryle, ściśle związaną z kulturą późnośredniowiecznego Wrocławia. Powstał na planie prostokąta o wymiarach około 22 × 24 m, pierwotnie w układzie podkowiastym, od 1. połowy XVI w. jako czteroskrzydłowe założenie z wewnętrznym dziedzińcem. Otoczony został fosą z ceglanym mostem od strony północnej, który powstał w miejscu mostu zwodzonego. Jako budulca użyto cegły, jedynie detale architektoniczne takie jak obramienia okien i renesansowy portal z herbami Bonerów wykuto z piaskowca. Przy bramie znajduje się smukła wieżyczka zwieńczona obecnie krenelażem, natomiast skrzydła zamku mają schodkowe szczyty. Dziedziniec, w którym umieszczono studnię, w przyziemiu otoczony jest arkadami. Od strony wschodniej zachowały się wykusze latrynowe.

• 

  Zespół zamkowy

• 

  Zespół zamkowy – most

• 

  Zespół zamkowy – most

• 

  Renesansowy portal z herbami Bonerów

• 

  Wykusz latrynowy

Przypisy

Bibliografia

• L. Kajzer, S. Kołodziejski, J. Salm: Leksykon zamków w Polsce. Warszawa: Arkady, 2012, s. 544-545. ISBN 978-83-213-4158-3.
• B. Guerquin: Zamki śląskie. Warszawa: Wydawnictwo Budownictwo i Architektura, 1957, s. 82.