Zamek Zgórsko-Podborze

Zamek Zgórsko-Podborze – niezachowany zamek, który znajdował się w Zgórsku przy drodze do Podborza w powiecie mieleckim w województwie podkarpackim[1].

Zamek Zgórsko-Podborze nie jest wzmiankowany w dokumentach źródłowych; cała wiedza o tym obiekcie opiera się na powierzchniowych badaniach archeologicznych prowadzonych w drugiej połowie XX wieku, które nie dostarczyły materiału umożliwiającego jego datowanie.

W rejonie Zgórska, między potokiem Zgórskim a drogą do Podborza, około 300 metrów na wschód od drogi wojewódzkiej nr 984 Tarnów-Mielec, znajduje się nasyp ziemny na planie wydłużonego owalu o długości 120 metrów i szerokości 70 metrów; jego kształt sugeruje, że w tym miejscu stał niegdyś zamek obronny, być może chroniony dodatkowymi fortyfikacjami typu basteja. W trakcie badań zauważono, że obiekt ten był broniony przez rozwinięty system przeszkód wodnych – częściowo naturalnych (potok Zgórski), częściowo sztucznych (fosa, słabo czytelna w terenie wskutek upraw rolnych i zniszczeń powstałych w trakcie budowy drogi). Stwierdzono obecność sztucznej grobli biegnącej od nasypu do drogi Tarnów-Mielec oraz przyczółków mostowych na brzegach potoku.

Źródła pisane zawierają niewiele informacji o Zgórsku i Podborzu. Z „Księgi uposażeń diecezji krakowskiej” (Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, 1470-1480) Jana Długosza wiadomo, że w połowie XV wieku Zgórsko było własnością Pacanowskiego herbu Jelita i płacono stąd dziesięciny kościołowi w Pacanowie. W spisie poborowym z 1578 roku Zgórsko jest wymienione jako własność wojewody podolskiego Mikołaja Mieleckiego herbu Gryf, od 1578 lub 1579 roku do 1580 roku hetmana wielkiego koronnego. Parafię w Zgórsku erygowano w 1583 roku[2]. Rejestr poborowy z 1578 roku podawał Podborze w parafii Zgórsko[3].

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich nie wspomina o obiektach obronnych w Zgórsku lub Podborzu; literatura naukowa nie podaje danych o historii zachowanego obiektu.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ M. Szope ↓.
  2. ↑ Zgórsko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 583.
  3. ↑ Podborze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 363.

Bibliografia

  • M. Szope: Grodziska i zamczyska województwa tarnowskiego. Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie, 1981.