Zamek w Ćmielowie
 nr rej. A.600/1-5 z 4.12.1956, z 23.04.1967 i z 20.05.1977[1] | |
 Ruiny zamku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku | |
Położenie na mapie Ćmielowa  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu ostrowieckiego  | |
Położenie na mapie gminy Ćmielów _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Ćmielów") | |
 50°53′29″N 21°31′10″E/50,891389 21,519444 | |
Zamek w Ćmielowie – niezachowany zamek w miejscowości Ćmielów, województwie świętokrzyskim.
Historia
Zamek w Ćmielowie pojawia się w dokumentach w 1388 roku, jednak dotyczą one raczej warowni w pobliskim Podgrodziu. Istniejące obecnie ruiny to pozostałość po renesansowym zamku zbudowanym w latach 1519–1531 przez Krzysztofa Szydłowieckiego.
Zamek składał się z dwóch członów, właściwego zamku ulokowanego na wyspie oraz przedzamcza z wieżą bramną na południu. Znajdowały się tu dwa budynki mieszkalne połączone zamkową kaplicą. Kaplica składała się z nawy i zamkniętego wielobocznie prezbiterium. Była ona ulokowana w przyziemiu. Ponad nią znajdowały się pomieszczenia mieszkalne. Brama przejazdowa, która znajduje się w przyziemiu wieży jest przysklepiona. Otwory wjazdowe ostrołukowe z ciosowymi obramieniami. Po obydwu stronach otworu bramnego znajdują się strzelnice kluczowe. Ponad bramą umieszczona była tablica fundacyjna z 1531 roku w renesansowym obramieniu. W 1549 roku na zamku urodził się Mikołaj Krzysztof Radziwiłł. Potem zamek należał do Tarnowskich. Po 1606 roku właścicielem zamku był Janusz Ostrogski, który traktował zamek jako swoją główną siedzibę, w związku z czym wzmocnił obronność zamku budując w narożach cztery bastiony ziemne. Po jego bezpotomnej śmierci w 1621 roku, zamek odziedziczył ród Zasławskich, a później Wiśniowieckich. W 1657 roku został zdobyty przez Szwedów. Podczas III wojny północnej zamek w 1702 roku został zniszczony i częściowo rozebrany. W 1709 roku dobra, w których leżał zamek, stały się własnością Aleksandra Dominika Lubomirskiego. W 1753 roku właścicielem zamku został kanclerz Jacek Małachowski.
Około 1800 roku przedzamcze przerobiono na browar, w 1905 na łaźnię, a w 1944 roku Niemcy urządzili w nim szpital wojskowy. W 2009 roku zamek stał się własnością osoby prywatnej, do której należy też Zamek Niesytno. W tym samym roku powstało Centrum Edukacji Historycznej „Zamek Ćmielów”. Na zamku przeprowadzono wykopaliska archeologiczne i urządzono wystawę. Po niedługim czasie jednak zamek ponownie został opuszczony i w 2022 zmienił właściciela[2].
Badania archeologiczne
- lata 2009, 2010 – dr Mariusz Ziółkowski
Zamek obecnie
Z właściwego zamku zachowały się fragmenty murów, a z przedzamcza wieża bramna połączona z budynkiem gospodarczym. Ślady bastionów zachowały się do dzisiaj, z wyjątkiem jednego, znajdującego się od strony południowo-wschodniej, który uległ całkowitemu zniszczeniu.
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 44 [dostęp 2015-12-21].
- ↑ Kupił zamek, ruinę z XVI wieku i chce tam zamieszkać. "Szukałem miejsca dobrego na emeryturę"
Bibliografia
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świętokrzyskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 51.4 N
- S: 50.1N
- W: 19.6 E
- E: 22 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Ostrowiec County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 51.08 N
- S: 50.80 N
- W: 21.10 E
- E: 21.70 E
Symbol zamku do legendy mapy