Zamek w Żmigrodzie

Zamek w Żmigrodzie

(niem.) Schloss Trachenberg

nr rej. A/3637/414 z 26.01.1957 (baszta) A/3636/317 z 18.07.1956 (pałac)[1]
Ruiny pałacu po rewitalizacji
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Żmigród
Zniszczono	1945
Położenie na mapie gminy Żmigród Zamek w Żmigrodzie
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Zamek w Żmigrodzie
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Zamek w Żmigrodzie
Położenie na mapie powiatu trzebnickiego Zamek w Żmigrodzie
51°28′56,0″N 16°54′59,2″E/51,482222 16,916444

Zamek w Żmigrodzie – ruiny barokowego pałacu oraz dobrze zachowanej gotyckiej wieży mieszkalnej, znajdujące się w województwie dolnośląskim, w powiecie trzebnickim, w mieście Żmigród nad rzeką Barycz. Położony w parku^[2], w którym znajduje się pomnik przyrody - dąb szypułkowy o obwodzie pnia 631 cm (w 2010).

Historia

Zamek w Żmigrodzie wspominano po raz pierwszy w 1296^[2]. Przypuszcza się, że była to jeszcze budowla drewniana^[2]. Następna informacja o castrum należącym do książąt oleśnickich pochodzi z 1375 r. Była to budowla na planie nieregularnym^[3] ze stojącą od północy wieżą i bramą wjazdową od południa, stojąca wśród rozlewisk rzeki Baryczy i otoczona fosą^[2]. Wśród właścicieli byli biskupi wrocławscy, książęta oleśniccy oraz rycerze^[2].

Wraz ze śmiercią ostatniego Piasta oleśnickiego, Konrada Białego, w 1492 roku miasto wraz z zamkiem przeszło na własność króla czeskiego Władysława Jagiellończyka, który to przekazał miejscowe ziemie polskiemu feudałowi z Wielkopolski, Zygmuntowi Korcbokowi (Kurzbachowi) z Witkowa (Witkowskiemu). Wilhelm Kurzbach był w 1560 roku budowniczym drugiej, zachowanej wieży^[2]. Jest to budowla czworoboczna, czterokondygnacyjna o charakterze mieszkalno-obronnym^[3].

Rodzina Kurzbachów władała zamkiem do 1592 r., kiedy to został sprzedany Adamowi Schaffgotschowi. Na przełomie XVI i XVII w. zamek był dwukrotnie niszczony przez pożary^[3]. Odbudowany i silnie umocniony zamek przez dwa lata skutecznie odpierał ataki wojsk szwedzkich^[3]. Zdobyty został w 1642 r. i odtąd służył przez 8 lat jako szwedzka baza wypadowa na Śląsk^[3].

Od połowy XVII w. aż do końca II wojny światowej właścicielami była rodzina von Hattzfeld^[2]. Melchior von Hatzfeldt, feldmarszałek austriacki, dokonał przebudowy zamku na okazały barokowy pałac w II poł. XVII wieku lub na początku XVIII w^[2][3]. Średniowieczne budynki z wyjątkiem wieży zostały zburzone. Pałac zmodernizowano w XVIII w^[3]. Architektem nowego, klasycystycznego skrzydła, był Carl Gotthard Langhans^[2].

W dniu 9 lipca 1813 roku pałac był miejscem spotkania cara Rosji Aleksandra I oraz króla pruski Fryderyka Wilhelm III, którzy wraz z posłami brytyjskim i austriackim opracowywali plan ostatecznego pokonania Napoleona^[3]. Ustalenia przeszły do historii jako tzw. protokół trachenberski lub protokół żmigrodzki^[2]. W XIX w. zdjęto z wieży czterospadowy dach i dobudowano górne partie ozdabiając je neogotyckim krenelażem.

Pałac został zniszczony w 1945 i nie został później odbudowany^[3][2]. Ocalała jedynie wieża, która została odrestaurowana na zewnątrz^[3][2]. W latach 70. XX wieku dokonano wyburzenia ogromnej części ruin pałacu. Gruz wywieziono, a pozostała część zachowanych ruin stanowi ułamek oryginalnej wielkości pałacu. W 2007 rozpoczęto odrestaurowywanie tejże zachowanej części ruin oraz wnętrza wieży, z wykorzystaniem środków unijnych. Od 2008 pozostałości zamku są zagospodarowane turystycznie^[2].

Galeria

• 

  Pałac w połowie XIX wieku

• 

  Ruiny pałacu w roku 2006

• 
• 
• 
• 
• 

  Baszta

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Opis na zamki.pl
• Żmigród - galeria zdjęć