Zamek w Czchowie

Zamek w Czchowie
Symbol zabytku nr rej. 27 (XII-37/30) z 28.02.1930
Ilustracja
Ruina wieży zamku
Państwo

 Polska

Miejscowość

Czchów

Położenie na mapie Czchowa
Mapa konturowa Czchowa, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Zamek w Czchowie”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Zamek w Czchowie”
Położenie na mapie powiatu brzeskiego
Mapa konturowa powiatu brzeskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Zamek w Czchowie”
Położenie na mapie gminy Czchów
Mapa konturowa gminy Czchów, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Zamek w Czchowie”
Ziemia49°49′59″N 20°40′38″E/49,833056 20,677222
2020 r.

Zamek w Czchowie – ruiny zamku królewskiego z XIII–XIV wieku. Ruiny położone są w Czchowie na wzgórzu zwanym Baszta nad Dunajcem w powiecie brzeskim w województwie małopolskim.

Historia

Widok z XIX w. na rysunku A. Gorczyńskiego

Pierwsza fortyfikacja powstała w tym miejscu w 2. połowie XIII wieku. Składała się z murowanej wieży obronnej (stołpu) otoczonej przez fortyfikacje drewniane, które w kolejnych stuleciach były zastępowane przez mury obronne. Zamek powstał w tym miejscu by kontrolować szlak handlowy biegnący wzdłuż Dunajca i mieścił komorę celną dla towarów przywożonych z Węgier. Zamek w źródłach pisanych pojawia się po raz pierwszy w 1356 r. W XIV i XV wieku dobudowano wokół wieży mur obronny, bramę wjazdową i budynek mieszkalny, będący siedzibą starostów czchowskich. Na zamku mieścił się sąd ziemski. Zamek administracyjnie w drugiej połowie XVI wieku położony był w powiecie sądeckim województwa krakowskiego[1]. Od połowy XVII wieku zamek był opuszczony i zamieniał się w ruinę.

W drugiej połowie XVIII wieku w zachowanej do dziś wieży mieściło się więzienie; które zostało zlikwidowane po I rozbiorze Polski w 1772 roku.

Ruiny zamku w Czchowie są tematem jednej z litografii Macieja Bogusza Stęczyńskiego i rysunku Adama Gorczyńskiego.

Obecnie zachowała się jedynie częściowo zniszczona (bez górnej kondygnacji) wieża i odsłonięte przez archeologów fundamenty murów.

Architektura

Zamek składał się z wolno stojącej cylindrycznej wieży o średnicy 12,5 m i wysokości ok. 20 m. Wybudowano ją w południowej części założenia zamkowego. Wzgórze wieńczył mur obwodowy o grubości 1,2–2 m. Przy północno-wschodniej kurtynie znajdował się dom mieszkalny, od południa przylegała prostokątna sień. We wschodniej części muru znajdowała się wieża bramna, przez którą prowadził wjazd na zamek. Zamek zbudowano z piaskowca.

Zobacz też

Przypisy

  1. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 1, Mapy, plany, Warszawa 2008, k. 4

Bibliografia

  • G. Leńczyk, Katalog grodzisk i zamczysk z terenu Małopolski, Muzeum Archeologiczne w Krakowie, Kraków 1983
  • J. Marszałek, Katalog grodzisk i zamczysk w Karpatach, Wydawnictwo Stanisław Kryciński, Warszawa 1993
  • M. Szope, Grodziska i zamczyska województwa tarnowskiego, Muzeum Okręgowe w Tarnowie, Tarnów 1981
  • L. Kajzer, S. Kołodziejski, J. Salm: Leksykon zamków w Polsce. Warszawa: Arkady, 2012, s. 137–138. ISBN 978-83-213-4158-3.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Czchów Castle.jpg
Autor: Mateusz Giełczyński, Licencja: CC BY-SA 3.0
Czchów Castle seen from Piaski-Drużków
Czchow 1837.jpg
Czchów litografia wg rys. A. Gorczyńskiego, 1837-1838
ZamekwCzchowie PCR16.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zamek w Czchowie
Czchów location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Legenda ruiny.svg
Symbol ruin do legendy mapy