Zamek w Humaniu

Zamek w Humaniu

Państwo	Ukraina
Miejscowość	Humań
Typ budynku	zamek
Ukończenie budowy	XV w.
Pierwszy właściciel	Walenty Aleksander Kalinowski
Kolejni właściciele	Feliks Kazimierz Potocki, Stanisław Potocki,
Położenie na mapie obwodu czerkaskiego Zamek w Humaniu
Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Zamek w Humaniu
48°45′N 30°13′E/48,750000 30,216667

Zamek w Humaniu – zbudowany w XVII w. przez Walentego Aleksandra Kalinowskiego, starostę bracławskiego i winnickiego w Humaniu^[1].

Historia

W 1609 roku Humań przez Sejm Rzeczypospolitej został ofiarowany Walentemu Aleksandrowi Kalinowskiemu, staroście bracławskiemu i winnickiemu^[1]. W 1648 r. Kozacy pod dowództwem pułkownika Krzywonosa i Gandzy opanowali zamek i stacjonowali w nim przez kilka lat^[1]. W 1654 r. Polacy pod dowództwem^[2] Stanisława Rewery Potockiego, hetmana wielkiego koronnego^[1] przystąpili do szturmu zamku, bronionego przez Iwana Bohuna^[1], ale odstąpiło od oblężenia. 20 stycznia 1655 r. Stanisław Rewera Potocki z Tatarami drugi raz próbował zdobyć Humań^[1], ale odstąpił od oblężenia na wieść, że Chmielnicki podąża z odsieczą^[1]. Feliks Kazimierz Potocki, podstoli koronny, wojewoda sieradzki i krakowski, hetman polny i wielki koronny, właściciel Humania, Podhajec i Krystynopola, zmarł w 1702 roku^[1]. Nowym właścicielem zamku został jego syn – Stanisław Potocki, wojewoda bełski, który odrestaurował zamek^[1]. Po jego bezdzietnej śmierci w 1732 r. majątek przeszedł na jego bratanka Franciszka Salezego Potockiego, krajczego koronnego, właściciela Krystynopola^[1], który rządy nad zamkiem powierzył Rafałowi Deszpot Mładanowiczowi^[1]. Deszpot zamek wzmocnił i uzbroił wały w 22 armaty^[1]. W 1768 roku w czasie koliszczyzny, na skutek zdrady milicjanta Gonty, całą załogę warowni wymordowali zbuntowani chłopi pod dowództwem Żeleźniaka^[1].

Architektura

W XV wieku obronny zamek był budowlą drewnianą z wieloma basztami, wałami i otoczona fosą, która dawała gwarancję bezpieczeństwa dla mieszkańców. Warownia obok zamków w Haliczu i w Jazłowcu była najlepiej ufortyfikowaną budowlą na szlakach tatarskim^[2]. Kozacy po zdobyciu zamku w 1648 r. jeszcze bardziej go umocnili. Zamek był budowlą imponującą, niezdobytą warownią podobną do zamku w Bredzie. Na rogach miał cztery baszty. Ze wszystkich stron otaczały go potrójne mury, wały i suche fosy^[1]. W tym czasie Humań nazywano Ukraińską Bredą^[2].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Humań, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 208 .
• Zamek w Humaniu