Zamek w Kruszwicy
 nr rej. A/866 z 9 lutego 1933[1] | |
.jpg) Mysia Wieża na zamku w Kruszwicy | |
| Państwo |  Polska |
|---|---|
| Miejscowość | Kruszwica |
| Ukończenie budowy | XIV wiek |
Położenie na mapie Kruszwicy  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 | |
Położenie na mapie powiatu inowrocławskiego  | |
Położenie na mapie gminy Kruszwica _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Kruszwica") | |
 52°40′19,69″N 18°19′37,93″E/52,672136 18,327203 | |
Zamek w Kruszwicy – zamek królewski w Kruszwicy jest jednym z wielu budynków ufundowanych przez króla Kazimierza Wielkiego. Obecnie w stanie trwałej ruiny, w II połowie XVI wieku należał do starostwa kruszwickiego[2].
Historia
Zamek został wybudowany w latach 1350–1355 z fundacji króla Kazimierza Wielkiego. Władca ten przebywał w Kruszwicy w latach 1358, 1359, 1365 i 1368[4]. Do dziś z zamku przetrwała jedynie wieża, obecnie zwana potocznie Mysią Wieżą, wiązana z podaniem o Popielu, legendarnym władcy Polan lub Goplan. Zamek był siedzibą starostwa, władz sądowych i mieściło się w nim więzienie[4].
Zamek został wzniesiony na nieregularnym planie z dwoma basztami po zachodniej stronie i bramą od strony wschodniej, i obwiedziony murem obronnym o wysokości 11 metrów. Warownia otoczona była fosą i częstokołem, a w północno-zachodnim narożniku wzniesiono wspomnianą ośmiokątną wieżę (zwaną później Mysią), pełniącą funkcję punktu obserwacyjnego i ostatniego punktu oporu. W ścianach wieży i pozostałościach murów obronnych zachowały się kule armatnie wystrzelone podczas oblężenia[5].
Zamek spłonął w 1519 roku, po czym został odbudowany[6]. Ponownie warownia spłonęła w 1591 roku[4].
Zamek został zajęty przez Szwedów w 1655 roku i spalony przez nich w 1657 roku.
Dawny widok kruszwickiego zamku narysowany został przez Willema Swiddego i Erika Dahlbergha. Ten pierwszy został namalowany tuż po potopie szwedzkim. Rysunek był malowany we Lwowie z pamięci; autor pomylił Gopło z Wisłą. Drugi autor panoramy zamku opublikował rysunek w dziele Pufendorfa o czynach króla Karola Gustawa, które wydano w 1696 roku.
W 1861 roku trwała konserwacja wieży, w czasie której dobudowano schody na wieżę.
Wygląd
Budynek posiadał mur obronny o wysokości 4 metrów, zbudowany w dolnej części z bloków kamiennych połączonych zaprawą, a w górnej z cegły, do której przylegała gotycka, dwutraktowa budowla mieszkalna. Składała się ona w późniejszej fazie z kilku pomieszczeń połączonych korytarzem. Dobrze zachowały się partie piwniczne budynku, które kryją sklepienia kolebkowe. Na jednej ze ścian odkryto napis A.D. 1591 oraz inicjały. Prawdopodobnie data ta wiąże się z przebudową zamku. W pomieszczeniach zamkowych odkryto szereg cennych zabytków z okresu świetności budowli.
Przypisy
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie. 2021-09-30.
- ↑ Zenon Guldon, Rozmieszczenie własności ziemskiej na Kujawach w II połowie XVI w., Toruń 1964, s. 67.
- ↑ Zdaniem historyków wizerunek ten jest odbiciem lustrzanym rzeczywistego wizerunku z tego okresu, co można stwierdzić po charakterystycznych elementach terenowych.
- ↑ a b c Piotr Pawlak, Studia na stratygrafią i poziomami architektoniczno-użytkowymi zamku kruszwickiego, „Slavia Antiqua”, LXII, 2021, s. 375, ISSN 0080-9993.
- ↑ Mysia Wieża w Kruszwicy, Wyborcza.pl Bydgoszcz, 2 lipca 2018 [dostęp 2022-01-13] (pol.).
- ↑ Dzieduszycki W., Maciejewski M., Małachowicz M. (red.), Zamek Kruszwicki, Kruszwica 2014
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.83 N
- S: 52.28 N
- W: 17.16 E
- E: 19.88 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Inowrocław County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 53.00 N
- S: 52.50 N
- W: 17.95 E
- E: 18.65 E
Autor:
Mapa miasta Kruszwica, Polska
Autor: Andreas Ederus Thorunensis, Licencja: CC BY-SA 4.0
Leavings of the XIV-century castle. So-called the Mouse Tower. The castle was built by King of Poland Casimir III The Great in years 1350-1355. Destroyed by Swedes in 1655 and 1657. The name of the tower refers to the legend about Prince Popiel, a legendary IX-century ruler of the proto-Polish tribes of Goplans and Polans who was eaten alive by mice.
Autor: 1bumer, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kruszwica, ruiny zamku, tzw. Mysia Wieża, poł. XIV
Symbol zamku do legendy mapy
Autor:
Mapa gminy Kruszwica, Polska
Zamek w Kruszwicy