Zamek w Kuryłówce

Zamek w Kuryłówce
Symbol zabytku nr rej. A 836/1978[1]
Państwo

 Polska

Miejscowość

Kuryłówka

Położenie na mapie gminy Kuryłówka
Mapa konturowa gminy Kuryłówka, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Zamek w Kuryłówce”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Zamek w Kuryłówce”
Położenie na mapie powiatu leżajskiego
Mapa konturowa powiatu leżajskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zamek w Kuryłówce”
Ziemia50°17′21″N 22°28′17″E/50,289167 22,471389

Zamek w Kuryłówce – budowla, która obecnie w szczątkowej formie usytuowana jest na wzniesieniu w zakolu Złotej w Kuryłówce, w województwie podkarpackim.

Historia

Początki budowy zamku sięgają czasów rzymskich[2]. W XIII wieku znajdował się tu gród obronny. Od 1424 roku[3] był to zamek rodziny Tarnowskich[4] otoczony fosą i wałami. W latach 1524-1655[5] funkcję siedziby starostów leżajskich dzielił z nowo powstałym dworem w Leżajsku. Od XVI wieku nosił nazwę Tarnawiec (Dziedziczka Zofia ze Sprowy Odrowąż (1540-1580), szlachcianka o piastowskich korzeniach po kądzieli nadała przysiółkowi Kuryłówki nazwę Tarnawiec na cześć nieżyjącego męża - Jana Krzysztofa Tarnowskiego)[6]. W XVIII wieku przebudowany przez Stanisława Potockiego na pałac, który był piękną wielkopańską rezydencją na którą składało się: pałac (wiadomo jak wyglądał w 1759 roku – dwupiętrowy budynek z ponad 40 bogato urządzonymi pomieszczeniami, połączony po bokach z 2 oficynami), kaplica dworska położona poza fosą (pochodzącą z wcześniejszego założenia obronnego) oraz cztery oficyny. Na środku dziedzińca pałacowego stała studnia[7]. Otoczony był murami obronnymi z bramą i ziemnym bastionem a uzbrojenie fortyfikacji składało się z 10 armat[8]. W 1788 roku obok zamku założono manufakturę sukienniczą, która jak i zamek istniały jeszcze w 1832 roku – potem z bliżej nieznanych powodów, zostały rozebrane. Z dawnego założenia zamkowego zostało niewiele, oprócz kościoła, są to oficyny – północna (przebudowana w 1912 roku na plebanię) i południowa (w której zachowały się jeszcze ślady polichromii) a także pozostałości fortyfikacji ziemnych[2].

Jak podają Józef Piotrowski[9] i Aldona Cholewianka-Kruszyńska, Zamek w Kuryłówce jest miejscem urodzin Jana Potockiego[10][11].

Przypisy

  1. ↑ [1], str. 97 , poz. 57
  2. ↑ a b PROGRAM Opieki nad zabytkami Gminy Kuryłówka ma lata 2010 – 2014, 11 grudnia 2009 [dostęp 2020-07-29].
  3. ↑ Strona startowa - Miasto Leżajsk, www.miastolezajsk.pl [dostęp 2017-11-20] (pol.).
  4. ↑ http://g.ekspert.infor.pl/p/_dane/akty_pdf/U78/2010/9/196.pdf , str.32
  5. ↑ Historia zespołu Dworu Starościńskiego – Muzeum Ziemi Leżajskiej [dostęp 2020-07-29] (pol.).
  6. ↑ W poszukiwaniu korzeni: Archeologiczne odkrywanie śladów przeszłości w Kuryłówce, aordycz.blogspot.com [dostęp 2017-11-20].
  7. ↑ Badania archeologiczne w Kuryłówce - Aktualności - Informator - Urząd Gminy Kuryłówka, www.kurylowka.pl [dostęp 2017-11-20] (pol.).
  8. ↑ Stanisław Kłos "Leżajsk i powiat leżajski".
  9. ↑ Zamek w Łańcucie Zwięzły opis dziejów i zbiorów (Lwów 1933 rok), str. 35 oraz poniższe objaśnienie dot. zamieszkiwania Potockich. 2020-06-24. [dostęp 2020-06-24].
  10. ↑ Objaśnienie: autorka nie rozróżnia Leżajska i Kuryłówki - to w Kuryłówce w poł. XVIII wieku powstał piękny pałac Potockich, zaś Leżajsk na tyle podupadł, że starostowie leżajscy przestali w nim zamieszkiwać
  11. ↑ Aldona Cholewianka-Kruszyńska, Łańcucki portrety Jana Potockiego [dostęp 2020-07-29].

Media użyte na tej stronie

Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.