Zamek w Lublińcu
 nr rej. 400/60 z 12.03.1960 oraz 86/78 z 1.03.1978 | |
 Elewacja wschodnia zamku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | ul. Grunwaldzka 40 |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Ważniejsze przebudowy | 1576 r., XVIII w. |
| Zniszczono | 1650 r. |
| Odbudowano | po 1650 r. |
| Kolejni właściciele | Władysław Opolczyk, |
| Obecny właściciel | Hotel ZL Sp. z o.o. |
Położenie na mapie Lublińca  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu lublinieckiego  | |
 50°39′58,9″N 18°40′42,8″E/50,666361 18,678556 | |
| Strona internetowa | |
Zamek w Lublińcu – zamek znajdujący się przy ul. Grunwaldzkiej 40 w Lublińcu, przebudowywany w XVII i XVIII w.[1].
Historia
Pierwsza wzmianka o lublinieckim zamku pochodzi z roku 1397, kiedy zamek należał do księcia Władysława Opolczyka. Książęta opolsko-raciborscy władali lublinieckimi ziemiami przez kilka wieków. Po śmierci księcia Jana Dobrego jego księstwo wraz z Lublińcem znalazło się w rękach Habsburgów władających Czechami. Lubliniecki zamek wraz miastem i okolicą oddany został w arendę (dzierżawę). Kilkakrotnie zmieniał wówczas dzierżawców, aż w końcu, w 1587 roku, nabyty został przez Jana Kochcickiego (dzierżawił zamek od 1576 roku). Zamek został wówczas gruntownie przebudowany na jedną z siedzib rodowych Kochcickich. W 1638 roku na zamku przebywał krótko król Władysław IV Waza. W 1645 roku Habsburgowie skonfiskowali Kochcickim ich dobra za wspieranie protestantyzmu. Wówczas zamek nabył Andrzej Cellary i do 1722 roku był siedzibą rodu Cellarych. W 1650 roku w wielkim pożarze, który strawił niemal całe miasto, spłonęła także część tego gmachu. Podczas odbudowy nadano mu charakter barokowej rezydencji. W 1655 roku schronienie znalazł tu obraz jasnogórski, wywieziony z częstochowskiego klasztoru w obawie przed szwedzką rekwizycją. W 1727 roku zamek nabył Piotr de Garnier i do 1763 zamek stanowił własność rodu de Garnier. Następnie jeszcze kilkakrotnie zmieniał właścicieli (Anna Gaschin, Karol Ludwig Niemiecki, Zofia Karolina Dyhrn, Fryderyk Wilhelm Schlabrndorf, Dionizy Jeanneret). W czasach konfederacji barskiej (w latach 1768-72) w rezydencji przebywało wielu uczestników tego zrywu, m.in. Franciszka Krasińska, żona królewicza saskiego, syna Augusta III, Antoni Lubomirski, bp Adam Krasiński. W latach 1770-1771 bywał tu kilkakrotnie Kazimierz Pułaski, odwiedzając rezydującą tu Franciszkę Krasińską. W latach 1784-1814 właścicielem Lublińca był Franciszek Grotowski, który rezydował na zamku. W swoim testamencie przeznaczył on budynek na siedzibę zakładu wychowawczego dla sierot. W XVIII wieku po raz ostatni przebudowano zamek uzyskując obecny klasycystyczny wygląd elewacji. W 1826 roku zmarła wdowa po Franciszku Grotowskim, Maria Blacha. Władze pruskie przejęły zamek i zrezygnowały z umiejscowienia w nim zakładu wychowawczego dla sierot, budując dla niego nową siedzibę. W 1832 roku dobra lublinieckie wraz z zamkiem odkupił od władz pruskich Andrzej Renard. Mieszkał on w Strzelach Wielkich (Opolskich) i udostępnił zamek władzom na cele publiczne. W latach 1848-1892 na zamku znajdowała się siedziba Królewskiego Powiatowego Sądu dla powiatu lublinieckiego. W latach 1854-1874 na zamku znajdowała się siedziba starostwa powiatu lublinieckiego. W latach 1859-1862 część dóbr lublinieckich wraz z zamkiem od Andrzeja Renarda odkupił Fryderyk Kielmann. W 1892 roku zamek od Reinholda Kielmanna, syna Fryderyka, wykupiła rejencja opolska, ówczesna niemiecka jednostka administracyjna. Rok później władze niemieckie otworzyły w Lublińcu szpital dla umysłowo chorych i kalekich. Budynek zamku wszedł w skład szpitala i został częściowo przebudowany. W 1922 roku Lubliniec został uroczyście przejęty przez władze polskie. Zamek pozostał częścią szpitala psychiatrycznego. W 1939 roku na zamku został umiejscowiono oddział obserwacyjny szpitala psychiatrycznego. W 1945 roku szpital psychiatryczny wznowił prace. W 1960 roku Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach podjęło decyzję o wpisaniu zamku do rejestru zabytków. W 1979 roku budynek został wyłączony z eksploatacji przez szpital psychiatryczny z powodu złego stanu technicznego.
W 1999 roku powstała Fundacja "Zamek Lubliniecki". W jej skład weszło miasto Lubliniec oraz 83 inne podmioty o różnym statusie prawnym. Celem fundacji stała się pomoc przy odrestaurowaniu zamku. W 2002 roku nieruchomość "Zamek Lubliniecki" została przejęta na własność przez miasto Lubliniec od Śląskiego Urzędu Marszałkowskiego w Katowicach. W 2005 roku poza murami, zabytkowymi sklepieniami na parterze i kilkunastoma zabytkowymi stopnicami starej klatki schodowej nie zostało nic. W 2010 roku po pięciu latach restauracji został otwarty "Hotel Zamek Lubliniec". Budynek został odrestaurowany przez spółkę Zamek Lubliniec. W jej zarządzie figurowała rodzina Stierów, na czele z prezesem, niemieckim przedsiębiorcą Manfredem Stierem. W podziękowaniu za restaurację zamku został on honorowym obywatelem Lublińca[2][3][4]. Obecnie prezesem zarządu spółki jest córka przedsiębiorcy Daniela Stier, która prowadzi hotel razem z mężem. W styczniu 2012 roku w Hotelu Zamek Lubliniec gościł prezydent RP Bronisław Komorowski[5]. W tym samym roku w starych piwnicach zamkowych otwarte zostało butikowe SPA. Aktualnie właścicielem Zamku w Lublińcu jest spółka Hotel ZL Sp. z o.o.. Zmiany właścicielskiej dokonano w lipcu 2020r[6].
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. śląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2015-11-23].
- ↑ Lubliniec.pl - Manfred Stier obywatelem Lublińca, www.lubliniec.pl [dostęp 2015-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2015-11-26].
- ↑ Manfred Stier honorowym obywatelem Lublińca, lubliniec.naszemiasto.pl, 28 września 2010 [dostęp 2015-11-25] (pol.).
- ↑ Honor Stiera, Newsweek.pl [dostęp 2015-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2015-11-26] (pol.).
- ↑ Prezydent Komorowski nie chciał spać w Lublińcu. Dlaczego?, Dziennikzachodni.pl [dostęp 2015-11-25].
- ↑ Piotr Ciastek, Daniela Stier uratowała zamek w Lublińcu. Teraz żegna się ze swoją rolą. Opowiada nam o latach spędzonych w Lublińcu, Lubliniec Nasze Miasto, 10 stycznia 2021 [dostęp 2021-05-25] (pol.).
Bibliografia
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lubliniec County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.87 N
- S: 50.48 N
- W: 18.45 E
- E: 19.13 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: Coco3, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Hotel Zamek Lubliniec
Ta fotografia przedstawia zabytek wpisany do rejestru zabytków województwa śląskiego pod numerem A/86/78 z 1.03.1978.Autor:
Mapa Lublińca, Polska