Zamek w Mirze

Ten artykuł należy dopracować: od 2012-07 → zweryfikować treść i dodać przypisy, → usunąć/zweryfikować prawdopodobną twórczość własną. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Zespół zamkowy Mir^[1]
Mir Castle Complex^[a]

Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Białoruś
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	II, IV
Numer ref.	625
Region[b]	Europa i Ameryka Północna
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	2000 na 24. sesji
Położenie na mapie Białorusi (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Zespół zamkowy Mir[1] Mir Castle Complex
53°27′04,75″N 26°28′24,42″E/53,451320 26,473450
↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

Zamek w Mirze (biał. Мірскі замак, Mirski zamak) – zamek usytuowany w pobliżu Miru na Białorusi. W 2000 został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Historia

Budowę zamku rozpoczął na przełomie XV i XVI wieku, w stylu gotyckim starosta brzeski i kowieński Jerzy Illinicz. Około 1568 mirski zamek na mocy testamentu wnuka Jerzego Illinicza przeszedł w ręce książąt Radziwiłłów, którzy przebudowali go w stylu renesansowym. Wzdłuż wschodnich i północnych ścian zamku powstał pałac. Gipsowe fasady zostały udekorowane wapiennymi portalami, płytami, balkonami i gankami.

12 grudnia 1655 roku zamek zajęli żołnierze słuckiego garnizonu Bogusława Radziwiłła popierającego ówcześnie Szwedów. W 1656 zamek zniszczyli Moskale. Podczas wojny polsko-rosyjskiej, po bitwie pod Połonką w 1660 roku, zamek zdobył Samuel Kmicic. Zamek został zniszczony przez Szwedów w 1706. Odbudowany stał się rezydencją m.in. wojewody wileńskiego Karola Stanisława Radziwiłła, który znany był z wystawnych uczt.

Podczas wojny w obronie Konstytucji 3 Maja po wschodniej stronie zamku doszło do bitwy oddziałów polskich z rosyjskimi znanej jako Bitwa pod Mirem.

W epoce napoleońskiej zamek został opuszczony i częściowo zniszczony. W końcu XIX wieku budowla została ponownie odnowiona i zamieszkana. W 1813 po śmierci Dominika Radziwiłła zamek został przekazany jego córce Stefanii i jej mężowi Ludwigowi zu Sayn-Wittgenstein-Berleburg, a następnie w ręce ich córki Marii, która poślubiła księcia Chlodwiga Hohenlohe-Schillingfurst. Ich syn Maurice Hohenlohe-Schillingfurst sprzedał zamek w 1895 Mikołajowi Światopełk-Mirskiemu, herbu Białynia. W dniu 19 marca 1919 roku bolszewicy zamordowali w ruinach zamku polskich działaczy. Zginęli: Aleksander Haciski, ksiądz Wincenty Łotarewicz z Iszkołdzi (zwłoki wrzucono do studni zamkowej), Wołodźka i Kurnatowski.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości i podpisaniu traktatu ryskiego syn Mikołaja Michał Światopełk-Mirski rozpoczął przebudowę zgodnie z planami Teodora Bursche z l. 1923-1924. Rodzina Światopełk-Mirskich miała w posiadaniu zespół obiektów do 1939.

Po zajęciu Mira przez Niemców w 1941 roku doszło do wymordowania części ludności żydowskiej na terenie parku zamkowego, a w maju 1942 roku Niemcy utworzyli na terenie zamku getto otoczone drutem kolczastym i strzeżone przez strażników z karabinami maszynowymi. W nocy 9 sierpnia 1942 część młodych Żydów uciekła z zamku do lasu, natomiast pozostali przy życiu zostali zamordowani przez Niemców na terenie zamku w dniu 13 sierpnia 1942 roku^[2].

W 2000 roku zamek został wpisany na Listę światowego dziedzictwa UNESCO, w związku z czym zaczęto jego rewaloryzację i odbudowę. Przy tej okazji z trzech stron zamku zrekonstruowano ziemne fortyfikacje bastionowe.

Architektura zamku w Mirze

W pierwszym późnogotyckim etapie na początku XVI wieku istniały tylko ceglano-kamienne mury obwodowe w formie czworoboku (4 × 75 m), 4 kwadratowe (w górnych kondygnacjach 8-boczne) baszty narożne i nieistniejący dziś budynek jednopiętrowy w południowo-zachodnim narożniku dziedzińca. W drugim etapie w połowie XVI wieku powstał parterowy, podpiwniczony budynek wzdłuż murów północnych i wschodnich. Ten budynek, w trzecim etapie rozbudowy, na początku XVII wieku został podwyższony do trzech kondygnacji i uzyskał pałacowy wystrój. Przy okazji zamurowano strzelnice, przebito okna i przekształcono średniowieczne korony murów. W pierwszej połowie XVII wieku zamek otoczono bastionowymi fortyfikacjami ziemnymi (z wieżą bramną pośrodku zachodniej kurtyny), chronionymi fosami nawadnianymi przez rzeczkę Mirankę.

Obszar otaczający zamek został zaadaptowany na park.

Wnętrza

Galeria

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona zamku (ros. • ang. • biał.)
• Jurkau kutoczak – Юркаў куточак – Yury’s Corner. Старажытнае дойлідства Міра. szlachta.io.ua. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)].
• zdjęcia Zamku
• Синчук И., Трусов О. Строительные материалы Мирского замка // Lietuvos pilys, 2010. № 6. P. 32-49
• Синчук И. И. Проблема реконструкции остекления XVI-XVIII вв. памятника архитектуры «Мирский замок» // Мірскі замак. Крыніцы стварэння музейных экспазіцый: гісторыка-дакументальныя матэрыялы і інфармацыйныя тэхналогіі. Матэрыялы навукова-практычнай канферэнцыі (г.п. Мір, 29 мая 2009 г.). Мн., 2013. С. 13-56
• Синчук И. И. О цвете фасадов Мирского замка // Археология русского города: Материалы научно-практического семинара 2018 г. / Труды Столичного археологического бюро. Т. III. М.: САБ, 2019. С. 40-57
• Archiwalne widoki zamku w bibliotece Polona