Zamek w Morągu

Zamek w Morągu

nr rej. 65 z 27.06.1953
Zamek krzyżacki w Morągu
Państwo	Polska
Miejscowość	Morąg
Adres	ul. Zamkowa
Typ budynku	zamek
Styl architektoniczny	gotyk
Ukończenie budowy	1 połowa XIV wieku
Zniszczono	XIX wiek
Położenie na mapie Morąga Zamek w Morągu
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Zamek w Morągu
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Zamek w Morągu
Położenie na mapie powiatu ostródzkiego Zamek w Morągu
Położenie na mapie gminy Morąg Zamek w Morągu
53°54′36″N 19°55′36″E/53,910000 19,926667

Zamek w Morągu – częściowo zachowany dawny zamek krzyżacki znajdujący się w Morągu w województwie warmińsko-mazurskim w Polsce. Mieści się nad dawnym Jeziorem Morąskim.

Faza gotycka

Około 1280 roku Zakon Krzyżacki zbudował pierwszą fortyfikację drewnianą. Po podjęciu decyzji w 1331 roku o lokalizacji w Morągu siedziby krzyżackiego wójta rozpoczęto trwającą kilkadziesiąt lat budowę zamku murowanego. W rezultacie powstało założenie składające się z głównego domu, bramy, wieży kwadratowej, wieży głównej na planie wielokątnym oraz podwójnego obwodu murów obronnyc,h wzdłuż których prowadziła droga na dziedziniec. W późniejszym okresie do głównego domu zamkowego dobudowano dwa skrzydła boczne przez co zabudowania uzyskały rzut w kształcie litery "U". Całość założenia otaczała mokra fosa połączona z jeziorem. Wbrew starszej literaturze zamek ten nigdy nie był siedzibą komturów^[1]. W czasie wojny w 1414 roku zamek zdobyły wojska polskie. Ponownie zamek został zdobyty przez oddziały propolskiego Związku Pruskiego podczas Wojny trzynastoletniej.

W dniu 2 stycznia 1470 roku na zamku zmarł wielki mistrz Henryk Reuss von Plauen. Po Traktacie krakowskim zamek stał się siedzibą starostów książęcych.

Faza renesansowa

W XVI wieku starostwo objął Piotr zu Dohna, którego potomkowie na dłuższy czas pełnili tę funkcję. Starosta Jerzy Fryderyk zu Dohna w 1584 roku przeprowadził przebudowę zamku, którą kierował architekt Blasius Berwart. Powstał wtedy istniejący dzisiaj budynek z nową bramą, którego wnętrza ozdobiono renesansowym stropem.

Ruina zamku

Pod koniec XVI wieku Achacy zu Dohna rozpoczął budowę dla siebie w obrębie murów miejskich nowej rezydencji, co spowodowało, że krzyżacki zamek przestał pełnić dawną rolę i nie był już utrzymywany w należytym stanie technicznym. W 1616 roku zawaliła się główna wieża zamkowa.

Zamek zaniedbany przez władze pruskie w XVIII wieku uległ ruinie. W 1815 częściowo został rozebrany. Zachowało się jedno północno-zachodnie renesansowe skrzydło, fragment gotyckiej bramy z XIV w. i przejazd bramny z XVI w. oraz mury przyziemia. Budynek początkowo pełnił funkcję szkoły, a następnie magazynu^[2], zachowały się XVI w. polichromie na stropach^[3].

Czasy współczesne

Od 2001 roku obszar zamku należy do prywatnego właściciela, który odgruzował i zabezpieczył część zachowanych murów. W planach jest zrekonstruowanie wieży głównej (ostatecznej obrony), budowa nowego skrzydła od strony kościoła oraz rekonstrukcja mostku zwodzonego prowadzącego niegdyś do kościoła parafialnego^[4].

Przypisy

Bibliografia

• Polska: mapa zamków – Warszawa Wrocław: Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera, 1995

Linki zewnętrzne

• Zamek w Morągu na medievalheritage.eu