Zamek w Olsztynku

Zamek w Olsztynku
Symbol zabytku nr rej. 597 z 7.06.1961 oraz 1232 z 12.06.1968 (zamek ob. szkoła)
Ilustracja
zamek krzyżacki w Olsztynku
Państwo Polska
MiejscowośćOlsztynek
Adresul. Zamkowa
Typ budynkuzamek
Styl architektonicznygotyk, neogotyk
Ważniejsze przebudowyXIX wiek
Położenie na mapie Olsztynka
Mapa konturowa Olsztynka, w centrum znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Olsztynku”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Olsztynku”
Położenie na mapie powiatu olsztyńskiego
Mapa konturowa powiatu olsztyńskiego, na dole po lewej znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Olsztynku”
Położenie na mapie gminy Olsztynek
Mapa konturowa gminy Olsztynek, blisko centrum na lewo znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Olsztynku”
Ziemia53°35′01″N 20°17′02″E/53,583611 20,283889

Zamek krzyżacki w Olsztynku – XIV-wieczny budynek w Olsztynku, położony na wzniesieniu, mieści się przy ulicy Zamkowej.

Zbudowany na polecenie komtura ostródzkiego Güntera von Hohensteina w latach 1349–1366 w stylu gotyckim z przeznaczeniem na siedzibę burgrabiego mającego za zadanie ściągać należności podatkowe oraz aby kontrolować szlak handlowy z południa na północ. W odróżnieniu od innych zamków krzyżackich nie był to klasztor ani siedziba komtura. Zamek zlokalizowano w miejscu gdzie wcześniej znajdował się pruski gród obronny. Założony na planie czworokąta, posiadał wieżę i mury obwodowe. Zamek miał trzy (lub cztery) skrzydła, co wynika również z XVII-wiecznego miedziorytu. Pod budynkami zamkowymi znajdowały się sklepione piwnice. Główne skrzydło znajdowało się od północy od strony miasta. W 2006 roku badania archeologiczne potwierdziły istnienie skrzydła południowego.

Olsztynek-zamek5.JPG

Po ukończeniu budowy na zamku gościł wielki mistrz Zakonu Krzyżackiego Winrich von Kniprode. W 1410 roku został opanowany przez mieszczan i oddany we władanie Władysława II Jagiełły. Uszkodzono go podczas wojny w 1414 roku. W 1610 został przejęty przez władze miasta, które urządziły z nim arsenał[1]. Zniszczony przez Tatarów w 1656. W końcu XVIII wieku popadł w ruinę i ok. 1793 został częściowo rozebrany.

W latach 1847–1849 do zabudowań zamkowych dobudowano skrzydło wschodnie w stylu neogotyckim i przekształcono na gimnazjum, którego dyrektorem był m.in. historyk Max Toeppen, a uczyli się m.in. Herman Pełka i Emil Behring, pierwszy laureat nagrody Nobla w dziedzinie medycyny z 1901 r. za odkrycie działania antytoksyn (tablica pamiątkowa na dziedzińcu gimnazjum). Po II wojnie światowej zachowały się fragmenty zamku włączone w budynek szkolny oraz piwnice z krzyżowymi sklepieniami. Obecnie stanowi budynek Zespołu Szkół im. Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza.

Przypisy

  1. Piotr Skurzyński „Warmia, Mazury, Suwalszczyzna” Wyd. Sport i Turystyka – Muza S.A. Warszawa 2004 ​ISBN 83-7200-631-8​, s. 229.

Bibliografia

  • Polska: mapa zamków – Warszawa Wrocław: Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera, 1995

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Warmian-Masurian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.52 N
  • S: 53.07 N
  • W: 19.05 E
  • E: 22.95 E
Olsztyn County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Olsztyn County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 54.12 N
  • S: 53.43 N
  • W: 20.07 E
  • E: 21.15 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Legenda zamek.svg
Symbol zamku do legendy mapy
Olsztynek-zamek5.JPG
Autor: Krystian Cieślik, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Olsztynek, zamek, ob. szkoła, 1 poł. XIV, XVII, XIX
Olsztynek location map.svg
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Olsztynka, Polska
Olstynek2.JPG
Olsztynek