Zamek w Węgorzewie
| ||
 nr rej. 436 (O/55) z 17 września 1957 | ||
 Dziedziniec zamku w Węgorzewie | ||
| Państwo |  Polska | |
|---|---|---|
| Miejscowość | Węgorzewo | |
| Adres | ul. Zamkowa 7 | |
| Typ budynku | zamek | |
| Styl architektoniczny | gotyk, barok | |
| Kondygnacje | 1 | |
| Rozpoczęcie budowy | 1398 | |
| Ukończenie budowy | 1398 | |
| Ważniejsze przebudowy | XVII wiek, XIX wiek | |
| Zniszczono | 1656, 1945 (wnętrze, mury ocalały) | |
| Odbudowano | lata 80. XX wieku | |
| Pierwszy właściciel | zakon krzyżacki | |
| Kolejni właściciele | Urząd Miasta w Węgorzewie, Tanake Bud sp. z o.o. | |
| Obecny właściciel | Leszek Szumełda | |
Położenie na mapie Węgorzewa  | ||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | ||
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | ||
Położenie na mapie powiatu węgorzewskiego  | ||
Położenie na mapie gminy Węgorzewo _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Węgorzewo") | ||
 54°12′38,04″N 21°44′30,10″E/54,210567 21,741694 | ||
Zamek w Węgorzewie – najstarszy zabytek Węgorzewa. Tereny dzisiejszego Węgorzewa zamieszkiwały do czasu podboju tych ziem przez Krzyżaków plemiona Galindów, którzy na wyspie Węgorapy w pobliżu jeziora Mamry wybudowali gród Angetete. Gród ten został zniszczony przez Krzyżaków, którzy w jego miejscu zbudowali w 1312 roku drewniany gródek położony 2 km od dzisiejszego zamku nad wypływem Węgorapy z Jeziora Mamry. Gródek ten nazywany Angerburg został spalony przez litewskiego księcia Kiejstuta zimą 1365 roku.
Historia
Faza gotycka
Nową warownię w miejscu dzisiejszego zamku wybudował w 1398 roku komtur Królewca Werner von Tettingen i przeznaczył ją na siedzibę podległego sobie prokuratora. Zamek znajdował się na wyspie i miał kształt nieregularnego pięcioboku. Zabudowa składała się z dwóch lub trzech murowanych skrzydeł flankowanych na narożach trzema cylindrycznymi wieżami. Czwarta wieżyczka znajdowała się w obrębie dziedzińca i miała charakter łącznika komunikacyjnego. Od strony wschodniej znajdowało się niewielkie przedzamcze. Po prowadzonej z Polską Wojnie trzynastoletniej Krzyżacy w 1469 roku zastawili zamek braciom Hansowi i Anzelmowi von Tettau jako gwarancję wypłacenia żołdu, następnie zamek był w rękach różnych właścicieli do 1525 roku, gdy po sekularyzacji Zakonu ponownie stał się własnością państwową i siedzibą książęcego starosty. Z inwentarzy z XV i XVI wieku wynika, że w tym czasie na zamku mieściła się kaplica św. Katarzyny oraz browar, spiżarnia, piekarnia, kuchnia i zbrojownia. Przy zamku znajdował się także młyn.
Faza barokowa
W 1656 roku zamek został zniszczony przez sprzymierzonych z Polską Tatarów, którymi dowodził Subchan Gazi aga, w związku z czym podczas odbudowy przebudowano go na rezydencję barokową o niewielkich już wartościach militarnych. Kształt zamku po przebudowie zamku ukazują widoki miasta z 1684 i 1717 roku. W 1 połowie XVIII wieku generał H.H. Katt zburzył młyn na przedzamczu i wybudował nowy przekopując nowy kanał. Wybito też szereg nowych okien. W latach 1734 i 1736 na zamku przebywał król Stanisław Leszczyński, skąd udał się na wygnanie do Francji. W 1752 roku władze przeznaczyły zamek na biura sądu miejskiego i ziemskiego. Przejściowo umieszczono też w zamku więzienie.
Zamek w XIX wieku
W 1807 roku podczas kampanii napoleońskiej na zamku mieścił się szpital dla żołnierzy. W czerwcu 1807 roku Węgorzewo i zamek zajęły wojska polskie generałów Jana Henryka Dąbrowskiego i J. Zajączka. W 1835 roku zamek spłonął, w związku z czym 10 lat później został przebudowany na sąd. W trakcie tej przebudowy całkowicie zatarto jego historyczną formę.
Po 1945 roku
24 stycznia 1945 roku wnętrze zostało spalone przez Armię Czerwoną, jednak mury XIV-wieczne ocalały. W początkach lat 80. XX wieku został odbudowany z przeznaczeniem na bibliotekę miejską, siedzibę Rady Miejskiej i Urząd Stanu Cywilnego.
Zamek został sprzedany przez samorząd w 2000 roku za kadencji burmistrza Władysława Anchima za kwotę 805 tys. zł. Obecnie jest niedostępny dla turystów. W trakcie prowadzonej przebudowy na hotel nadbudowano znacznie dach i umieszczono w nim dwa rzędy lukarn.
Bibliografia
- Mieczysław Haftka, "Zamki Krzyżackie w Polsce. Szkice z dziejów", Muzeum Zamkowe w Malborku, 1999, s. 341-344, ISBN 83-86206-27-6
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.52 N
- S: 53.07 N
- W: 19.05 E
- E: 22.95 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor:
Mapa Węgorzewo, Polska
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Węgorzewo County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 54.35 N
- S: 54.06 N
- W: 21.51 E
- E: 22.05 E
Widok schematyczny miasta Węgorzewo z 1684 roku od strony północno-zachodniej.
Symbol zamku do legendy mapy