Zamieszki w Indonezji (1998)

Zamieszki w Indonezji

Uczestnicy zamieszek podczas palenia sprzętu biurowego – Dżakarta, 14 maja 1998
Państwo	Indonezja
Początek wystąpień	4 maja
Koniec wystąpień	21 maja
Ofiary śmiertelne	ponad 1000 osób w Dżakarcie[1]
Przyczyny wystąpień	autorytarna polityka prezydenta Indonezji Suharto, kryzys gospodarczy
Charakter wystąpień	protesty, zamieszki
Rezultat wystąpień	ustąpienie Suharto
brak współrzędnych

Zamieszki w Indonezji – protesty i zamieszki uliczne w Indonezji z maja 1998 roku skierowane przeciwko korupcji i autorytarnej władzy^[2][3].

Tło wydarzeń

Od 1965 roku władzę w Indonezji sprawował prezydent Suharto. Dzięki dochodom z ropy naftowej za jego rządów Indonezja stała się jednym z azjatyckich tygrysów^[2]. Jednocześnie Suharto tłumił wszelkie swobody demokratyczne. Jego pozycja osłabła podczas azjatyckiego kryzysu gospodarczego, który wybuchł w Indonezji w 1997 roku. Gwałtowny spadek wartości rupii indonezyjskiej i wzrost kosztów utrzymania (głównie w wyniku wzrostu cen benzyny) doprowadził do wybuchu fali protestów społecznych^[2][4].

W styczniu 1998 roku mieszkańcy Dżakarty wtargnęli do sklepów, by zaopatrzyć się w zapasy żywności. Zarówno w stolicy jak i w innych miastach pojawili się obywatele demonstruje swój niepokój wobec rozwoju wydarzeń w gospodarce Indonezji^[5]. Demonstracji wyrażali swoją niechęć przeciwko mniejszości chińskiej, która zdominowała indonezyjski rynek handlu detalicznego. Należące do mniejszości chińskiej sklepy były plądrowane, dewastowane i podpalane. Atakowano także biznesmenów postrzeganych jako jeden z filarów rządów Suharto^[6].

20 stycznia 1998 roku Suharto mianował na wiceprezydenta Indonezji Jusufa Habibiego. Decyzja prezydenta pogłębiła spadek nastrojów na giełdzie w Dżakarcie. Nowo wybrany prezydent był postrzegany przez inwestorów jako osoba o bardzo niskiej wiedzy ekonomicznej, która popiera kapitałochłonne inwestycje infrastrukturalne, które nie były uzasadnione z gospodarczego punktu widzenia^[5].

W marcu 1998 roku w parlamencie odbyły się wybory prezydenckie. Na urząd prezydenta po raz siódmy został wybrany Suharto. Społeczeństwo coraz silniej odczuwające wzrosty cen (rosnące w tempie kilku-kilkunastu procent miesięcznie) było rozgoryczone wyborami^[5]. Demonstracje i protesty nasiliły się, zaś Suharto (wykorzystując specjalne przywileje nadane w marcu przez parlament) nakazał stłumienie protestów^[5]. Autorytarne sposoby przysporzyły prezydentowi i rządowi Indonezji wrogości ze strony obywateli i krytyki ze strony komentatorów międzynarodowych. W kwietniu wybuchły protesty studenckie^[5].

Majowe protesty

Protesty studentów na Uniwersytecie Trisakti

4 maja w mieście Medan na wyspie Sumatra wybuchły demonstracje przeciwko podwyżce cen elektryczności i oleju opałowego^[7]. Protestujący dopuścili się do użycia przemocy^[5]. 12 maja na Uniwersytecie Trisakti w Dżakarcie siły rządowe zabiły sześciu studentów^[5]. Demonstrujący domagali się dymisji Suharto. Nasilający się kryzys zmusił prezydenta do przedterminowego powrotu z podróży do Egiptu^[6]. 13 maja populistyczny przywódca muzułmański Amien Rais domagał się od Suharto rezygnacji z urzędu^[5]. W połowie maja w trakcie zamieszek z rąk demonstrantów zginęło kilka osób. Do połowy maja liczba zabitych w stolicy przekroczyła 500 osób (większość ofiar zginęła w płonących sklepach i centrach handlowych)^[5]. Łącznie podczas majowych protestów w stolicy Indonezji zginęło ponad 1000 osób^[1]. Ponadto podczas zamieszek zgwałcono co najmniej 168 kobiet^[8].

18 maja rzecznik indonezyjskiego parlamentu Harmoko wezwał prezydenta do ustąpienia ze stanowiska. Przed gmachem parlamentu wielotysięczna demonstracja studentów domagała się ustąpienia Suharto^[5]. 21 maja Suharto podał się do dymisji, zaś jego urząd przejął Habibie.

W drugiej połowie 1998 roku rozpoczęto reformy gospodarcze^[5]. W 1999 roku odbyły się wybory parlamentarne^[3].

Przypisy