Zapłonka

Zapłonka
	; Nonea rossica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	ogórecznikowce
Rodzina	ogórecznikowate
Rodzaj	zapłonka
	Nazwa systematyczna
	Nonea Medikus; Philos. Bot. 1: 31. Apr 1789
	Typ nomenklatoryczny
	N. vesicaria (Linnaeus) H.G.L. Reichenbach
Synonimy
	Elizaldia Willk.; Massartina Maire; Nephrocarya P. Candargy;
	Elizaldia Willk.; Massartina Maire; Nephrocarya P. Candargy;

Nonea pulla

Nonea obtusifolia

Zapłonka (Nonea) – rodzaj roślin należący do rodziny ogórecznikowatych (Boraginaceae). Obejmuje 44 gatunki^[5]. Występują one w basenie Morza Śródziemnego (zasięg 8 gatunków, z tym jednego już wymarłego, obejmuje południową Europę)^[6], poza tym północną Afrykę i zachodnią Azję. Jeden gatunek (Nonea caspica) sięga na wschodzie do Chin^[7]. Jeden gatunek – zapłonka brunatna N. pulla występuje naturalnie w Polsce^[8], kilka innych spotykanych jest w uprawie i jako gatunki przejściowo dziczejące^[8]^[9].

Morfologia

Pokrój: Byliny i rośliny jednoroczne owłosione szorstko lub miękko^[7].
Liście: Skrętoległe^[7].
Kwiaty: Zebrane w wierzchotki ścieśnione podczas kwitnienia, a wydłużające się w czasie owocowania. Kwiaty wsparte podobnymi do liści przysadkami. Kielich rurkowato-dzwonkowaty, około połowy woreczkowato rozdęty, utworzony z 5 podługowato trójkątnych działek. Płatki korony zrośnięte w rurkę z osklepkami w górnej części, końce płatków wolne, zaokrąglone. Pręciki schowane w rurce korony. Zalążnia górna, czterokomorowa, z szyjką słupka zakończoną główkowatym lub rozwidlonym znamieniem^[7].
Owoce: Rozłupnie rozpadające się na cztery, różnie zdobione siateczkowato, owłosione lub nagie rozłupki^[7].

Systematyka

Rodzaj należy do podplemienia Boragininae, plemienia Boragineae w podrodzinie Boraginoideae w obrębie rodziny ogórecznikowatych Boraginaceae^[4].

Wykaz gatunków^[5]^[9]

Nonea alpestris G.Don
Nonea anchusoides Boiss. & Buhse
Nonea anomala Hausskn. & Bornm.
Nonea armeniaca (Kusn.) Grossh.
Nonea calceolaris Nikif. & Pazij
Nonea calycina (Roem. & Schult.) Selvi, Bigazzi, Hilger & Papini
Nonea caspica (Willd.) G.Don
Nonea daghestanica Kusn.
Nonea decurrens G.Don
Nonea dumanii Bilgili & Selvi
Nonea echioides (L.) Roem. & Schult.
Nonea edgeworthii DC.
Nonea flavescens (C.A.Mey.) Fisch. & C.A.Mey.
Nonea heterostemon Murb.
Nonea hypoleia Bornm.
Nonea intermedia Ledeb.
Nonea iranica Falat. & Pakravan
Nonea kandaharensis Riedl
Nonea karsensis Popov
Nonea longiflora Wettst.
Nonea lutea (Desr.) DC. – zapłonka żółta
Nonea macrantha (Riedl) A.Baytop
Nonea macropoda Popov
Nonea macrosperma Boiss. & Heldr.
Nonea melanocarpa Boiss.
Nonea micrantha Boiss. & Reut.
Nonea minutiflora Riedl
Nonea monticola (Rech.f.) Selvi & Bigazzi
Nonea ovczinnikovii Czukav.
Nonea pallens Petrovič
Nonea palmyrensis (Post) Sam.
Nonea persica Boiss.
Nonea philistaea Boiss.
Nonea pisidica Selvi, Bigazzi & Hilger
Nonea polychroma Selvi & Bigazzi
Nonea ×popovii Guşul. & Tarn.
Nonea pulla (L.) DC. – zapłonka brunatna
Nonea pulmonarioides Boiss. & Balansa
Nonea rosea (M.Bieb.) Link – zapłonka różowa
Nonea setosa Roem. & Schult.
Nonea stenosolen Boiss. & Balansa
Nonea turcomanica Popov
Nonea versicolor (Steven) Sweet
Nonea vesicaria (L.) Rchb.
Nonea vivianii DC.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-01-01] (ang.).
↑ ^a ^b Nonea. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-01-01].
↑ ^a ^b Genus: Nonea Medik.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-01-01].
↑ ^a ^b Nonea Medik.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-11-22].
↑ David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 29. ISBN 978-1-107-11502-6.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Nonea Medikus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2019-01-01].
↑ ^a ^b ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 120, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ ^a ^b Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 130. ISBN 978-83-925110-5-2.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-01-01] (ang.).

[ing-3] Nonea. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-01-01].

[grin-4] Genus: Nonea Medik.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-01-01].

[powo-5] Nonea Medik.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-11-22].

[mabb-6] David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 29. ISBN 978-1-107-11502-6.

[china-7] Nonea Medikus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2019-01-01].

[checklist-8] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 120, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[gawrys-9] Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 130. ISBN 978-83-925110-5-2.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Zapłonka

Morfologia

Systematyka

Przypisy

Media użyte na tej stronie