Zapalenie mózgu

Zapalenie mózgu (łac. encephalitis) – zakażenie ośrodkowego układu nerwowego, w którym proces chorobowy obejmuje mózg. Jeśli proces chorobowy toczy się jednocześnie w oponach mózgowia, określa się go jak meningoencephalitis; jeśli zajęty jest rdzeń kręgowy, jako encephalomyelitis. Zapalenie mózgu najczęściej spowodowane jest infekcją wirusową, rzadziej bakteryjną. Przy niedoborze odporności przyczyną zapalenia bywają pierwotniaki oraz grzyby. Na obraz choroby składają się zaburzenia świadomości, gorączka, bóle głowy, nudności i wymioty, senność, bóle mięśni, niedowład połowiczy, niezborność, napady padaczkowe oraz objawy ogniskowe. Może prowadzić do trwałego uszkodzenia mózgu i śmierci.

Diagnostyka

W płynie mózgowo-rdzeniowym zwykle jest podwyższone stężenie białek i leukocytów. Diagnoza jest często stawiana po wykryciu w tym płynie przeciwciał lub DNA albo RNA, PCRem, specyficznych dla poszczególnych wirusów.

Etiologia

Wirusowe zapalenia mózgu

Najistotniejszym czynnikiem etiologicznym zapaleń mózgu są wirusy neurotropowe. Najczęstsze jest opryszczkowe zapalenie mózgu wywołane wirusem opryszczki pospolitej. Zachorowalność to 2 przypadki na milion. Śmiertelność nieleczonych wynosi od 50-75% i większość przeżywających ma długotrwałe upośledzenie motoryczne i fizyczne. W wyniku leczenia śmiertelność spada do 20%[1]. Niektóre inne postaci wirusowych zapaleń mózgu to:

Bakteryjne zapalenia mózgu

Zapalenia mózgu wywołane przez pierwotniaki

  • pierwotne amebowe zapalenie mózgu
  • ziarniniakowe amebowe zapalenie mózgu

Zapalenia mózgu wywołane przez grzyby

Inne zapalenia mózgu

  • zapalenie mózgu von Economo
  • zapalenie układu limbicznego
  • autoimmunologiczne zapalenie mózgu z obecnością przeciwciał przeciwko receptorom NMDA

Zapalenie wywołane procesem demielinizacyjnym

Najważniejsze postacie zapaleń mózgu występujących w Polsce

Epidemiczne i endemiczne zapalenia mózguSporadyczne zapalenia mózgu
  • śpiączkowe, czyli nagminne zapalenie mózgu (choroba Economo) - epidemia w 1917, 1927 roku
  • kleszczowe, czyli wiosenno-letnie zapalenie mózgu (okolice Nysy, Białowieży, Olsztyna)
  • przyzakaźne zapalenie mózgu (m.in. odra, rózyczka, grypa)
  • poszczepienne zapalenie mózgu
  • zapalenie mózgu wywołane przez enterowirusy (Coxsackie, ECHO)
  • ostre nekrotyzujące zapalenie mózgu (herpes simplex encephalitis)
  • wścieklizna
  • podostre zapalenie istoty białej mózgu
  • ostra uleczalna ataksja móżdżkowa
  • toksoplazmoza

Leczenie

W przypadku zapalenia wywołanego wirusem opryszczki podaje się leki przeciwwirusowe (m.in. acyklowir). W pozostałych przypadkach podaje się działające przeciwzapalne kortykosterydy oraz stosuje się leczenie objawowe.

Przypisy

Bibliografia

  • Neurologia. Podręcznik dla studentów medycyny. Wojciech Kozubski, Paweł P. Liberski (red.). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006, s. 358-414. ISBN 83-200-3244-X.
  • Andrzej Szczeklik (red.): Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, tom II. Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005. ISBN 83-7430-031-0.

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.