Zapalenie sutka

Połogowe zapalenie sutka
Mastitis puerperalis
ilustracja
ICD-10

O91
Zakażenia piersi związane z porodem

O91.0

Zakażenie brodawki sutkowej związane z porodem

O91.1

Ropień piersi związany z porodem

O91.2

Nieropne zapalenie piersi związane z porodem

Zapalenie sutka – stan zapalny tkanek gruczołu mlekowego. Wyróżnia się zapalenie brodawki sutkowej (thelitis) i zapalenie gruczołów sutkowych (mastitis).

Zapalenie sutka u człowieka

Połogowe zapalenie sutka

Zapalenie w okresie połogu (mastitis puerperalis) stanowi około 95% przypadków zapalenia sutka. Rozwija się w 2-3 tygodnie od rozpoczęcia karmienia piersią i powstaje bądź jako zakażenie wstępujące po urazach (pęknięciach) w obrębie brodawki sutkowej bądź też jako zapalenie zastoinowe (niedostateczne opróżnianie piersi z pokarmu). W badaniu zwykle widoczne jest zaczerwienione i bolesne miejsce na skórze piersi. W bardziej zaawansowanych postaciach cała pierś jest obrzęknięta i zaczerwieniona. Szybko dochodzi do powiększenia węzłów chłonnych pachowych, ewentualnie z towarzyszącą gorączką i dreszczami. W połogu istotne jest wczesne rozpoznanie, ponieważ w przypadku zaawansowanych zmian z powstaniem ropni konieczne jest szerokie nacięcie ropnia i sączkowanie. Najczęstszym patogenem wywołującym zapalenie piersi w połogu jest gronkowiec złocisty.

Wczesne zmiany leczy się hamując laktację (podając leki hamujące wydzielanie prolaktyny, np. bromokryptynę), stosując niesteroidowe leki przeciwzapalne, okłady ze zmrożonych liści kapusty (działające przeciwzapalnie i zmniejszające obrzęk) oraz antybiotyki. W bardziej zaawansowanych stadiach konieczne może być chirurgiczne zaopatrzenie zmian zapalnych (głównie ropni).

Jeśli zmiany nie wycofują się szybko po leczeniu wówczas należy wykonać badanie histopatologiczne w celu wykluczenia raka sutka (m.in. raka zapalnego – carcinoma inflammatorium)

Pozapołogowe zapalenie sutka

Zapalenie piersi poza okresem połogu (mastitis nonpuerperalis) rozwija się zdecydowanie rzadziej. U kobiet występują 2 szczyty zachorowań: poniżej 30. rż. (około 60%) i między 50. a 60. rż.

U młodych kobiet (poniżej 30. rż.) z reguły występuje okołoprzewodowe zapalenie sutka. Głównym czynnikiem ryzyka jest palenie papierosów[1]. Tego typu zapalenia wywołane są zakażeniem bakteryjnym wstępującym, tzn. rozpoczynającym się w okolicy otoczki. Choroba objawia się bolesnością piersi (u kobiet niezwiązaną z cyklem płciowym), wciąganiem brodawki, wyciekiem z brodawki, guzem zapalnym lub ropniem wyczuwalnym pod otoczką, a także przetoką ropną. W leczeniu stosuje się antybiotyki aktywne wobec bakterii tlenowych i beztlenowych.

Częstszą przyczyną niepołogowego zapalenia sutka są zapalne powikłania zmian mastopatycznych.

Do innych przyczyn należą:

Niepołogowe zapalenia sutka wykazują skłonność do nawrotów. Stosuje się leczenie przyczynowe, leki przeciwzapalne oraz antybiotyki. Gdy zmiany nie wycofują się szybko w trakcie leczeniu wówczas należy wykonać badanie histopatologiczne (także u mężczyzn) w celu wykluczenia raka sutka, a w przypadku zapalenia brodawki sutkowej – wykluczenia raka Pageta.

Noworodkowe zapalenie sutków

Zapalenie gruczołu sutkowego u noworodka (mastitis neonatorum) to zakażenie dotyczące gruczołów sutkowych obrzmiałych w wyniku działania hormonów matki podczas ciąży. Występuje rzadko, zwykle u noworodków donoszonych. Zdecydowanie częściej występuje u dziewczynek. U około 50% dzieci z noworodkowym zapaleniem sutków stwierdza się ropień sutka. W każdym przypadku zapalenia tego typu konieczne jest wczesne podanie antybiotyku pozajelitowo, celem uniknięcia zniszczenia tkanki gruczołu.

Ropień Montgomery’ego

Jest to szczególna postać zapalenia sutka. Zmiany dotyczą jednego z gruczołów Mongomery'ego znajdujących się na brodawce sutkowej. Wokół gruczołu powstaje czyrak, który zwykle przechodzi w ropień. Leczenie polega na chirurgicznym nacięciu zmiany i antybiotykoterapii.

Zapalenie sutka u zwierząt

Przypisy

  1. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2010-07-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-22)].

Bibliografia

  • Willibald Pschyrembel, Gunter Strauss, Eckhard Petri: Ginekologia praktyczna. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1994, s. 767–769. ISBN 83-200-3008-0.
  • Gerhard Martius, Meinert Breckwoldt, Albrecht Pfleiderer: Ginekologia i położnictwo. Wrocław: Urban & Partner, 2004, s. 320–321; 447–448. ISBN 83-85842-77-2.
  • Nirupama K. De Silva, Mary L. Brandt. Choroby gruczołu sutkowego u dzieci i młodzieży. Część 1: Zaburzenia rozwojowe i choroby zapalne sutka. „Medycyna Praktyczna Ginekologia i Położnictwo”. 5 (57), s. 63–70, 2008. 

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
Atlas of clinical surgery; with special reference to diagnosis and treatment for practitioners and students (1908) (14768289625).jpg
Autor: Internet Archive Book Images, Licencja: No restrictions

Identifier: atlasofclinicals00bock (find matches)
Title: Atlas of clinical surgery; with special reference to diagnosis and treatment for practitioners and students
Year: 1908 (1900s)
Authors: Bockenheimer, Ph. (Philipp), b. 1875
Subjects: Surgery, Operative
Publisher: New York : Rebman
Contributing Library: University of California Libraries
Digitizing Sponsor: Internet Archive

View Book Page: Book Viewer
About This Book: Catalog Entry
View All Images: All Images From Book
Click here to view book online to see this illustration in context in a browseable online version of this book.

Text Appearing Before Image:
reast. Theskin is tense, oedematous, reddened and often glisten-ing. The redness qviickly extends over the wholemamma and beyond it. The patients suffer from afeeling of tension in the breast, and radiating painin the arm of the affected side. There is also generalmalaise. The affection is often ushered in by rigorsand high temperature. The axillary glands may be enlarged and painful.In severe cases there is diftuse infiltration of thewhole mammary gland, which may extend into thelymphatic vessels round the breast. Abscesses formin one or more places; the superficial ones beingrecognized by fluctuation, the deeper ones by theextensive nature of the lesion. Purulent inflamma-tion of the mamma may occur in general infection;on the other hand, it may also give rise to generalinfection by thrombo-phlebitis. Differential Diagnosis. A non-bacterial in-flammation of the breast occurs in sucklings soonafter birth (mastitis neonatorum). This is a physio- 192 Bockenlieimer, Atlas. Tab. I..Will.
Text Appearing After Image:
Fig. 80. MasUlis puer;ieralis iiurulciita. Rcbman Coiiinnnv. Nc»-\ork. logical swelling of the gland with excretion of asecretion resembling milk. In some cases there iscircumscribed abscess formation, which soon healsafter incision. The inflammation, however, usuallysubsides under ointments and moist fomentations.Similar mastitis may occur at the age of puberty,both in boys and girls, which yields to the sametreatment and seldom leads to abscess. Pigmenta-tion of the areola remains after these cases ofmastitis. During the period of lactation, accumulation ofmilk due to stopping its outflow may cause hard in-flammatory infiltration of the breast (milk abscess)which disappears after removal of the milk by abreast pump, etc. In these cases both breastsshould be supported by a suspensory bandage. Mastitis may be caused by trauma, by suppurationin a blood eftusion caused by injury. In cases offurunculosis and diabetes mastitis may occur, withthe formation of hard, deeply situated abscess

Note About Images

Please note that these images are extracted from scanned page images that may have been digitally enhanced for readability - coloration and appearance of these illustrations may not perfectly resemble the original work.