Zapora Morvi
| Państwo | |
|---|---|
| Rzeka | Manchhu |
| Data uruchomienia | 1972 |
| Typ zapory | łukowa |
| Pojemność całkowita | 1.1 × 108 m3 mln m³ |
| Wysokość zapory | 22,56 m |
| Długość zapory | 3742 m |
| Funkcja | retencyjna, energetyczna |
Położenie na mapie Indii | |
 22°45′50″N 70°51′57″E/22,763889 70,865833 | |
Zapora Morvi – zapora wodna na rzece Manchhu w Indiach (stan Gudźarat). 11 sierpnia 1979 doszło do jej przerwania, w wyniku czego ściana wody, która runęła z potężną siłą ze zbiornika nad zaporą zniszczyła miasto Morvi, zabijając według różnych źródeł od 1800 do 25 000 osób[1][2][3].
Konstrukcja
Zapora została zbudowana w pobliżu miejscowości Rajkot i oddana do użytku w sierpniu 1972 r. Miała ona konstrukcję kombinowaną składającą się z murowanego przelewu w odcinku rzeki i ziemnych wałów po obu jej stronach. Wały w najszerszym miejscu miały 6,1 m z nachyleniem 1 V: 3 H i 1 V: 2 H odpowiednio dla zboczy w górę i w dół rzeki oraz posiadały gliniasty rdzeń przechodzący przez całe aluwium aż do podłoża skalnego. Brzegi rzeki od górnej strony biegu były zabezpieczone warstwą 61 cm żwiru i 61 cm kamiennego, grubego tłucznia. Zapora stanowiła kluczowy element lokalnego systemu irygacji zapewniając możliwość gromadzenia do 1,1 × 108 m3 wody. Tama miała wysokość 22,56 m nad korytem rzeki, 164,5 m długości szczytu odcinka przelewowego i łącznie 3742 m długości grzbietu razem z odcinkami ziemnymi. Posiadała sprawność przelewu do 5663 m³/s[4].
Katastrofa
Przyczyną przerwania zapory były wyjątkowo silne opady deszczu i powódź, które doprowadziły do dezintegracji wałów ziemnych. Szacuje się, że deszcze spowodowały przepływ wody w rzece na poziomie 16307 m³/s, ponad trzykrotnie przekraczając projektową zdolność przelewu tamy. Po przerwaniu jednego z wałów ziemnych, w przeciągu 20 minut nisko położone dzielnice mieszkaniowe i przemysłowe miasta Morvi, znajdującego się 5 km od zapory, zostały zalane falą wody o wysokości od 3,1 do 9 m[4]. Wg różnych danych liczba bezpośrednich ofiar przerwania tamy liczy od 1800 do 25 000 tysięcy ludzi[1][2][3].
Do 2005 r. Księga Rekordów Guinnessa[5] uznawała tę katastrofę za największą tego typu w historii, kiedy to została ona zdetronizowana przez przerwanie tamy Banqiao w Chinach[6].
Po katastrofie tama została przeprojektowana i odbudowana tak aby zwiększyć jej zdolność przelewu do 21 000 m³/s[4].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b A.G. Noorani, Dissolving Commissions of Inquiry, „Economic and Political Weekly”, 19 (16), 1984, s. 667–668, ISSN 0012-9976, JSTOR: 4373178 [dostęp 2019-05-10].
- ↑ a b Environmental Assessment Sourcebook: Guidelines for environmental assessment of energy and industry projects, World Bank Publications, 1991, ISBN 978-0-8213-1845-4 [dostęp 2019-05-10] (ang.).
- ↑ a b The Loudest Crash Of ’79, outlookindia.com [dostęp 2019-05-10].
- ↑ a b c Professor T. Shivaji Rao, Polavaram Dam Failure Kills 45 Lakhs Of People, sites.google.com [dostęp 2019-05-10].
- ↑ Reyes Torrent i inni, Guinness : libro de los records, México: Lasser Press Mexicana, 1986, ISBN 968-458-366-4, OCLC 651497777 [dostęp 2019-05-10].
- ↑ People’s Daily Online -- After 30 years, secrets, lessons of China's worst dams burst accident surface, en.people.cn [dostęp 2019-05-10].
Media użyte na tej stronie
(c) Uwe Dedering z niemieckiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Location map of India.
Equirectangular projection. Strechted by 106.0%. Geographic limits of the map:
- N: 37.5° N
- S: 5.0° N
- W: 67.0° E
- E: 99.0° E
The Flag of India. The colours are saffron, white and green. The navy blue wheel in the center of the flag has a diameter approximately the width of the white band and is called Ashoka's Dharma Chakra, with 24 spokes (after Ashoka, the Great). Each spoke depicts one hour of the day, portraying the prevalence of righteousness all 24 hours of it.
Autor: Tzugaj, Licencja: CC0
znak graficzny do map, ukazujący przykładowe jezioro