Zaręba (województwo dolnośląskie)

Zaręba

wieś
Pałac w Zarębie Dolnej
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	lubański
Gmina	Siekierczyn
Wysokość	220-250[1] m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	1821[2]
Strefa numeracyjna	75
Kod pocztowy	59-800
Tablice rejestracyjne	DLB
SIMC	0192264
Położenie na mapie gminy Siekierczyn Zaręba
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Zaręba
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Zaręba
Położenie na mapie powiatu lubańskiego Zaręba
51°06′21″N 15°14′08″E/51,105833 15,235556

Zaręba (niem. Lichtenau^[3]) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lubańskim, w gminie Siekierczyn.

Położenie

Zaręba to duża wieś łańcuchowa o długości około 3,0 km położona na Pogórzu Izerskim, pomiędzy Wysoczyzną Siekierczyńską na północnym zachodzie a Wzgórzami Zalipiańskimi na południu, na wysokości około 220-250 m n.p.m.^[1]

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego. W latach 1945–1954 wieś była siedzibą Gminy Zaręba^[1].

Historia

Zaręba jest jedną z najstarszych wsi w regionie, ale jej wczesne dzieje są słabo znane^[1]. Prawdopodobnie została założona przez kolonistów niemieckich w XIII lub XIV wieku^[1]. W 1346 roku wzniesiono tu kościół, który w roku 1427 zniszczyli husyci^[1]. Po zakończeniu wojny trzydziestoletniej Zaręba znacznie rozwinęła się, co było związane z osiedleniem dużej grupy eskulantów z Czech^[1]. W 1825 roku w miejscowości były 182 domy, w tym: kościół, szkoła ewangelicka wraz z nauczycielem, 4 młyny wodne, 3 tartaki, wiatrak i olejarnia^[1]. W 2 połowie XIX wieku w przeciwieństwie do okolicznych wsi, które podupadały po zaniku tkactwa chałupniczego, Zaręba zaczęła się szybko rozwijać jako ośrodek wydobycia węgla brunatnego^[1]. W 1865 roku przez miejscowość przeprowadzono linię kolejową ze Zgorzelca do Lubania co umożliwiło dalszy rozwój przemysłu między innymi kopalni węgla brunatnego i bazaltu^[1].

Po 1945 roku Zaręba pozostała dużą wsią rolniczo-przemysłową, wzrosła liczba mieszkańców co było związane z rozbudową kopalni, dla której zbudowano osiedle robotnicze^[1]. W 1978 roku było tu 218 indywidualnych gospodarstw rolnych, w 1988 roku ich liczba zmalała do 101^[1].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest^[4]:

• Pałac w Zarębie Dolnej, ul. Bazaltowa 3, z XVIII w., przebudowany w 1849 r.

Inne zabytki^[1]:

• kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP pochodzący z 1684 roku, przebudowany w 1797 i 1870 roku,
• Pałac w Zarębie Górnej pochodzący z końca XIX wieku,
• liczne domy mieszkalne i gospodarcze pochodzące z XIX i XX wieku.

Kultura

W Zarębie działa osiedlowy dom kultury^[5].

Sport

We wsi znajduje się klub sportowy LZS Zaręba posiadający drużynę piłki nożnej^[6].

Zobacz też

• Zaręba (stacja kolejowa)

Przypisy

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 2: Pogórze Izerskie (M-Ż). Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2003, ISBN 83-85773-61-4.