Zaraza siatkowata

Zaraza siatkowata
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	zarazowate
Rodzaj	zaraza
Gatunek	zaraza siatkowata
	Nazwa systematyczna
	Orobanche reticulata Wallr.; Orobanches Gen. Diask.: 42 (1825)
Synonimy
	Orobanche pallidiflora Wimm. & Grab.; Orobanche platystigma subsp. reticulata (Wallr.) P.Fourn.;
	Orobanche pallidiflora Wimm. & Grab.; Orobanche platystigma subsp. reticulata (Wallr.) P.Fourn.;

Zaraza siatkowata^[4], z. bladokwiatowa^[5] (Orobanche reticulata Wallr.) – gatunek byliny z rodziny zarazowatych (Orobanchaceae). Występuje na rozległym obszarze Europy (bez krańców północnych, zachodnich i południowych) oraz w zachodniej Azji^[3]. Jest rośliną pasożytniczą. Pasożytuje głównie na ostrożeniach i ostach. W Polsce jest rośliną rzadką, aczkolwiek spotykaną we wszystkich regionach poza środkową częścią kraju. Najliczniejsze stanowiska ma na Pomorzu Zachodnim^[5].

Morfologia

Łodyga: Nierozgałęziona, żółtawa lub czerwonawa, ogruczolona, zgrubiała u nasady, rzadko pokryta łuskami, do 60 (90^[6]) cm wysokości.
Liście: Łuskowate, trójkątne do podłużnie lancetowatych. Osiągają do 3 cm długości^[6].
Kwiaty: Liczne, zebrane w kłosowaty kwiatostan, luźny na dole, gęstniejący ku górze^[6]. Kwiaty grzbieciste, siedzące. Łatki kielicha wolne, ukośnie jajowate, jednonerwowe. Korona kwiatu biaława lub żółtawa, ciemno ogruczolona, długości 15-22 (20–23^[6]) mm. Pręciki 4, wyrastają 3-4 mm nad nasadą korony^[7].
Owoce: Podłużna torebka z licznymi, drobnymi nasionami, o długości do 0,5 mm^[6].

Biologia i ekologia

Bylina bezzieleniowa, bez korzeni. Kwitnie od czerwca do września. Jest rośliną pasożytniczą. Pasożytuje na roślinach z rodziny astrowatych (Asteraceae), głównie na ostrożeniach (Cirsium sp.) i ostach (Carduus sp.)^[6].

Występuje w murawach kserotermicznych, rzadziej spotykana w lasach łęgowych i na wilgotnych łąkach. Rośnie na podłożu bogatym w węglan wapnia^[6].

Zagrożenia i ochrona

W latach 2004–2014 gatunek był objęty w Polsce ochroną ścisłą, od 2014 roku podlega ochronie częściowej^[8]. Jedno stanowisko w Górach Kaczawskich znajduje się na terenie rezerwatu Góra Miłek^[6].

Roślina jest umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)^[9] w grupie gatunków rzadkich, potencjalnie zagrożonych (kategoria zagrożenia R). W wydaniu z 2016 roku otrzymała kategorię EN (zagrożony)^[10].

Zagrożeniem dla gatunku jest intensywna gospodarka łąkowa oraz naturalnie następująca sukcesja ekologiczna roślinności^[6].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-24] (ang.).
↑ ^a ^b Orobanche reticulata Wallr.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-12-04].
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 125, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ ^a ^b AdamA. Zając AdamA., MariaM. Zając MariaM. (red.), Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce: dodatek, Kraków: Uniwersytet Jagielloński. Instytut Botaniki, 2019, s. 97, ISBN 978-83-956282-0-7, OCLC 1143739807 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Wyd. II. Multico, 2006, seria: Flora Polski. ISBN 978-83-7073-444-2.
↑ W. Szafer, S. Kulczyński, B. Pawłowski: Rośliny polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1969.
↑ Dz.U. z 2014 r. poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin.
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-24] (ang.).

[powo-3] Orobanche reticulata Wallr.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-12-04].

[checklist-4] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 125, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[zajac-5] AdamA. Zając AdamA., MariaM. Zając MariaM. (red.), Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce: dodatek, Kraków: Uniwersytet Jagielloński. Instytut Botaniki, 2019, s. 97, ISBN 978-83-956282-0-7, OCLC 1143739807 .

[mirkowa-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Wyd. II. Multico, 2006, seria: Flora Polski. ISBN 978-83-7073-444-2.

[szafer-7] W. Szafer, S. Kulczyński, B. Pawłowski: Rośliny polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1969.

[rozp2014-8] Dz.U. z 2014 r. poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin.

[redlist-9] Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[10] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Zaraza siatkowata

Spis treści

Morfologia

Biologia i ekologia

Zagrożenia i ochrona

Przypisy

Media użyte na tej stronie