Zarzecze (Katowice)
| Dzielnica Katowic | |
 Zabudowa mieszkalna w Zarzeczu (2018) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| Zespół dzielnic | południowe |
| W granicach Katowic | 22 maja 1975 |
| Powierzchnia | 5,08[1] km² |
| Populacja (2020) • liczba ludności |
|
| • gęstość | 561 os./km² |
| Strefa numeracyjna | 32 |
| Kod pocztowy | 40-748 |
| Tablice rejestracyjne | SK |
Położenie na mapie Katowic | |
Portal  Polska | |
Zarzecze (niem. Zarzetsche) – dzielnica Katowic w południowym zespole dzielnic. Zarzecze zostało włączone administracyjnie do Katowic w 1975 roku, do tego czasu było wsią, co do dzisiaj rzutuje na typowo wiejski charakter dzielnicy. Dzielnica ta graniczy z Podlesiem, Kostuchną, Piotrowicami oraz miastem Mikołów. W dzielnicy znajduje się kościół MB Wspomożenia Wiernych, dom kultury, niedaleko – Osiedle Kopaniny Lewe oraz Kopalnia Doświadczalna „Barbara”.
Historia
Tereny dzisiejszej dzielnicy historycznie były częścią ziemi pszczyńskiej.
Początki Zarzecza sięgają XVI wieku, jednak już wcześniej używano podobnych nazw dla określenia tej wsi: Zarzetzy-Uniczowy, Zarzycze, Zgrzycie. Zarzecze razem z Piotrowicacmi i Podlesiem wyodrębniły się w XVI wieku ze wsi Uniczowy[3] (istniejącej od XII wieku). W roku 1536 zanotowano nazwę Zarzetzy-Uniczowy, w 1586 r. już jako Zarzecze. Po osadzie Uniczowy jako ślad pozostała jedynie ulica Uniczowska.
W dokumencie sprzedaży dóbr pszczyńskich wystawionym przez Kazimierza II cieszyńskiego we Frysztacie w dniu 21 lutego 1517 roku wieś została wymieniona jako Zarzeczie[4].
Zabudowa kształtuje się wzdłuż głównych ulic: gen. S. Grota-Roweckiego, Szarotek, Kanałowa. Kościół datowany jest od roku 1985 (Parafia Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Zarzeczu).
W 1922 roku Zarzecze razem z powiatem pszczyńskim przyłączono do II RP jako część województwa śląskiego.
W latach 1945-1973 w gminie Podlesie.
W latach 1973-1975 w gminie Kostuchna.
Zarzecze przyłączono do Katowic 22 maja 1975 roku[5].
31 grudnia 2020 roku w Zarzeczu mieszkało 2851 osób. W ostatnich latach liczba mieszkańców, w przeciwieństwie do innych dzielnic miasta, stale wzrasta za sprawą powstawania osiedli domków jednorodzinnych, jednak nadal jest to najmniejsza pod względem ludności dzielnica Katowic[6].
Sport
Za Miejskim Domem Kultury w Zarzeczu znajduje się boisko do gry w piłkę nożną oraz plac zabaw.
Obiekty zabytkowe
W Zarzeczu znajdują się następujące obiekty, objete ochroną konserwatorską[7][8]:
- zespół dawnego folwarku z drugiej/trzeciej ćwiartki XIX wieku (ul. gen. S. Grota-Roweckiego 9);
- dom mieszkalny z budynkiem gospodarczym (ul. gen. S. Grota-Roweckiego 10); wzniesiony na przełomie XIX i XX wieku;
- dom mieszkalny z restauracją (ul. gen. S. Grota-Roweckiego 12); wzniesiony w 1903;
- zagroda, obejmująca dom mieszkalno-gospodarczy i stodołę (ul. gen. S. Grota-Roweckiego 20); wzniesiona w trzeciej ćwierci XIX wieku;
- krzyż przydrożny (ul. gen. S. Grota-Roweckiego 22, obok kościoła); wzniesiony pod koniec XIX wieku;
- dom mieszkalny (ul. gen. S. Grota-Roweckiego 46); wzniesiony na przełomie XIX i XX wieku;
- zagroda, obejmująca dom mieszkalno-gospodarczy i stodołę (ul. gen. S. Grota-Roweckiego 48); wzniesione na przełomie XIX i XX wieku;
- zagroda, obejmująca dom mieszkalno-gospodarczy i stodołę (ul. gen. S. Grota-Roweckiego 51); wzniesione na przełomie XIX i XX wieku;
- dom murowany z gospodą (ul. gen. Stefana Grota-Roweckiego 61); pochodzący początku XX wieku;
- zagroda, obejmująca dom mieszkalny i budynki gospodarcze (ul. gen. S. Grota-Roweckiego 78a); wzniesione na przełomie XIX i XX wieku;
- budynek szkoły (ul. P. Stellera 4); pochodzący z trzeciej ćwierci XIX wieku, przebudowany w latach trzydziestych XX wieku;
- dom mieszkalny w ogrodzie (ul. P. Stellera 6); wzniesiony na początku XX wieku;
- chałupa wiejska (ul. Kamieńska 1); wzniesiona w trzeciej ćwierci XIX wieku;
- dom mieszkalny (ul. Kamieńska 3); wzniesiony w czwartej ćwierci XIX wieku;
- dom mieszkalny (ul. Kamieńska 4a); wzniesiony w czwartej ćwierci XIX wieku;
- dom mieszkalny (ul. Kanałowa 1); wzniesiony w 1912;
- dom w ogrodzie (ul. Kanałowa 18); wzniesiony na początku XX wieku;
- dom w ogrodzie (ul. Kanałowa 36); wzniesiony w latach dwudziestych XX wieku;
- zagroda, obejmująca dom z zabudowaniami gospodarczymi (ul. Kopaniny Lewe 4); wzniesiona w trzeciej i w czwartej ćwierci XIX wieku.
Przypisy
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Katowice - Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-06-16]. (pol.).
- ↑ Ludność dzielnicy 31 grundnia 2020.
- ↑ Katowice przed nadaniem praw miejskich www.mhk.katowice.pl [dostęp 2017-01-23]
- ↑ Ludwik Musioł. Dokument sprzedaży księstwa pszczyńskiego z dn. 21 lutego 1517 R.. „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku”. R. 2, s. 235–237, 1930. Katowice: nakł. Towarzystwa ; Drukiem K. Miarki.
- ↑ Zmiana granic niektórych miast w województwach katowickim i opolskim. - Prawo.pl, www.prawo.pl [dostęp 2022-11-29].
- ↑ Justyna Przybytek- Pawlik, Katowice znów zmalały. W ciągu roku liczba mieszkańców spadła o 3 214 osób RAPORT, Katowice Nasze Miasto, 17 maja 2019 [dostęp 2022-11-29] (pol.).
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego południowych dzielnic miasta Katowice. www.bip.katowice.eu. [dostęp 2011-06-16]. (pol.).
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-06-16]. (pol.).
Bibliografia
- Szaraniec Lech, Andrzej Złoty; Narodziny miasta Katowice, Katowice 2006, ISBN 83-60367-23-X, ISBN 978-83-60367-23-0, s. 170.
- Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna „Artur”, 1996, s. 273−276. ISBN 83-905115-0-9.
| Zespół dzielnic śródmiejskich | |
|---|---|
| Zespół dzielnic północnych | |
| Zespół dzielnic zachodnich | |
| Zespół dzielnic wschodnich | |
| Zespół dzielnic południowych |
Media użyte na tej stronie
Coat of arms from circa 1930 of Katowice's district - Zarzecze.
Autor: Sebastian Chwila, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Our Lady Help of Christians church in Katowice-Zarzecze