Zarzecze (powiat jasielski)

Zarzecze

wieś
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	jasielski
Gmina	Dębowiec
Liczba ludności (2020)	1114[1]
Strefa numeracyjna	13
Kod pocztowy	38-220[2]
Tablice rejestracyjne	RJS
SIMC	0348341[3]
Położenie na mapie gminy Dębowiec Zarzecze
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Zarzecze
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Zarzecze
Położenie na mapie powiatu jasielskiego Zarzecze
49°40′25″N 21°28′57″E/49,673611 21,482500

Zarzecze – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jasielskim, w gminie Dębowiec^[3][4].

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Świętego Bartłomieja Apostoła w Dębowcu.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa krośnieńskiego.

Położenie geograficzne

Zarzecze położone jest na prawym brzegu Wisłoki i najprawdopodobniej nazwa pochodzi od położenia wsi za rzeką Wisłoką. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 992 łącząca Jasło z Duklą. Od zachodu wieś graniczy z Dębowcem, od wschodu z Nowym Glinikiem, od północy z Majscową, od południa ze Świerchową.

Historia

• 1383 – Pierwsza wzmianka o istnieniu Zarzecza znajduje się w opisie wójtostwa dębowieckiego. W dokumencie tym wymienia się istnienie młyna w Zarzeczu.
• Rejon Dębowiec-Zarzecze był skrzyżowaniem ważnych dróg o znaczeniu handlowym i wojskowym. Jedna droga wyznaczona przez Kazimierza Wielkiego dla kupców sandomierskich, wiodła doliną Wisłoki do Żmigrodu i dalej na Węgry przechodząc przez Zarzecze.
• Druga droga wiodła z Biecza przez Dębowiec, Zarzecze i dalej przez Łajsce, Łubno do Krosna i Sanoka. Wieś należała do starostwa dębowieckiego.
• 1423 - Król Władysław Jagiełło nadaje niejakiemu Hankowi wójtostwo w mieście Dębowcu, zezwalając na lokację nowej wsi na Zarzeczu^[5].
• 1581 – Właścicielem Zarzecza był starosta Dębowca Jerzy Mniszek. Wieś wtedy liczyła ok. 90 mieszkańców, żyła w nędzy, wykorzystywana przez dziedziców i poborców podatkowych. W 1754 r. zaistniał konflikt między starostą dębowieckim a chłopami z Zarzecza. Poddani Zarzecza i okolicznych wsi złożyli przysięgę, że nie będą posłuszni staroście. Wybrali członków, którzy pilnowali, aby żadna wieś nie odrabiała pańszczyzny i nie oddawała powinności dla dworu.
• 1849 – pańszczyzna została zniesiona i chłopi wykupili dotychczas uprawiane ziemie.
• 1869 – założono szkołę, która mieściła się w jednej izbie dymnej.
• 1895 - Zarzecze (albo: Zarzyce) liczą 245 domów i 832 mieszkańców: 825 rzymskich katolików i 7 Izraelitów)^[6] .
• 1900-1907 wieś liczyła ok. 787 mieszkańców. W tych latach prowadzona jest szkoła dwuklasowa i Kółko Rolnicze zrzeszające 81 członków. Kółko Rolnicze prowadziło czytelnię i wypożyczalnię książek. Rolnicy wieczorem czytali "Przewodnik Kółek Rolniczych" a zdobyte wiadomości wykorzystywali w swoich gospodarstwach. Sprowadzano i sadzono drzewa owocowe. Przy uprawie gleby zaczęto stosować nawozy mineralne.
• 1904 r. została założona ochotnicza Straż Pożarna a założycielem tej jednostki był Bartłomiej Konopka – prezes Kółka Rolniczego.
• W tym czasie dużo ludzi wyjechało do Ameryki, Węgier, Austrii w poszukiwaniu pracy, ponieważ nie znajdowali zatrudnienia we wsi i okolicy z uwagi na brak przemysłu. Nieliczni mieszkańcy znaleźli pracę w powstających zakładach przemysłowych w Jaśle. We wsi znajdowały się tylko chałpnicze zakłady: szewskie, czterech kowali, czterech cieśli i jeden krawiec.
• 1925 r. powstało Koło Gospodyń Wiejskich, które działa do dzisiaj. Istniał też Związek Młodzieży Wiejskiej i Ludowy Zespół Sportowy. Był także we wsi sklep spożywczo-przemysłowy. Rozwijało się życie kulturowe wsi. Młodzież organizowała przedstawienia teatralne, z którymi jeździła po okolicznych wsiach. Zakładała poletka doświadczalne, na których uprawiano różne warzywa.
• 1939 – Wybuch II wojny światowej i długie lata niewoli wpłynęły na zahamowanie zapoczątkowanego rozwoju wsi. Wojna wstrzymała emigrację ludności, co było przyczyną przeludnienia wsi i bezrobocia. Szerzyły się choroby, zwłaszcza wśród dzieci. W walce z okupantem oddało życie ok. 50 osób. Zarzecze zostało wyzwolone 15 stycznia 1945 r.
• 1946-1947 – wybudowano drewnianą remizę OSP.
• 1958 – wieś zelektryfikowano.
• 1967-1973 wykonano gazyfikację wsi.
• 1996 – oddano do użytku dom ludowy, remizę OSP oraz kapliczkę z figurą Matki Bożej Płaczącej.
• 2000 – wykonano sieć telefonizacyjną.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Zarzecze (4), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 433 .